Την επόμενη εβδομάδα θα ξεκινήσει ο εμβολιασμός των Βρετανών. Πρώτα από τους υγειονομικούς και στη συνέχεια θα επεκταθεί στις ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού. Η είδηση δημιουργεί ερείσματα αισιοδοξίας σε ένα ζοφερό περιβάλλον. Αν όμως είχαμε συναίσθηση της στιγμής, θα μας προκαλούσε ρίγη.
Ο τρόπος με τον οποίο η ανθρωπότητα στέκεται απέναντι στην πανδημία είναι υπερφυσικός, ξεπερνάει τα όρια και τις «προδιαγραφές» της Δημιουργίας. Και αποτυπώνει την εκθετική εξέλιξη της προόδου για το ανθρώπινο είδος. Και αν θέλετε, περιγράφει το ανικανοποίητο, τη βουλιμία, εν μέρει και την απληστία ως τους ιμάντες που έλκουν την ανθρωπότητα στο αιώνιο ταξίδι της προς το μέλλον.
Πριν από τρεις γενιές οι άνθρωποι δεν μπορούσαν να φανταστούν ότι το ζεστό, τρεχούμενο πόσιμο νερό θα ήταν διαθέσιμο σε κάθε σπίτι. Η καθολική ηλεκτροδότηση ήταν όνειρο, τα δίκτυα επικοινωνίας δεν υπήρχαν ούτε στις σελίδες της επιστημονικής φαντασίας. Χτίζοντας με θεμέλια τις πρώτες πέτρες που χρησιμοποιήθηκαν για το άναμμα της φωτιάς, το ανθρώπινο είδος οικοδομεί όχι απλώς τη διαιώνιση του, αλλά τον στόχο της αθανασίας, την εποχή που τα γηρατειά θα θεωρούνται ασθένεια και ο θάνατος κάτι το μη φυσιολογικό.
Κάποια στιγμή, σύντομα, όταν τελειώσει η περιπέτεια της πανδημίας, θα γίνει ο εξελικτικός και τεχνολογικός απολογισμός των πρόσφατων επιτευγμάτων. Δεν είναι μόνο τα δίκτυα που διευκόλυναν την επικοινωνία και ευνόησαν την εργασία και την εκπαίδευση από απόσταση -ήδη εξελίσσονται εφαρμογές για 3D ολογράμματα σε περιβάλλον 5G. Είναι και οι τεχνολογίες που αναπτύχθηκαν για τη διαχείριση της πανδημίας, έτσι όπως εφαρμόστηκαν στην Ασία. Τρομακτικές, ως προς τα προσωπικά δεδομένα, απίστευτα αποτελεσματικές ως προς την ανάσχεση του ιού.
Κατά τη διάρκεια της πανδημίας εξελίχθηκαν συσκευές που τις φοράς και παρακολουθούν την πορεία της υγείας σου συλλέγοντας δεδομένα από 25.000 σημεία εκπομπής πληροφορίας στο ανθρώπινο σώμα. Υπάρχουν πλέον συστήματα που χρησιμοποιούν αναγνώριση προσώπου για να ανιχνεύσουν ασθένειες. Στο εγγύς μέλλον όλα αυτά θα τα βρούμε μπροστά μας, με μηχανές τεχνητής νοημοσύνης που θα αναλαμβάνουν κρίσιμες και ακριβείς αποφάσεις, εφαρμογές παρακολούθησης της υγείας. Αρκεί να χρησιμοποιηθούν με σύνεση ή με τις ελάχιστες εκπτώσεις σε θέματα προσωπικών δεδομένων.
Είναι επίσης οι τεχνολογίες που εξελίχθηκαν, με τεράστια πίεση χρόνου, στην έρευνα και στην κατασκευή των εμβολίων. Ανησυχούμε επειδή όλα έγιναν γρήγορα, αλλά δεν έχουμε επίγνωση των επενδύσεων που έγιναν σε εξοπλισμό που συμπιέζει σε μικρά χρονικά διαστήματα έτη ολόκληρα κλινικών δοκιμών και ερευνών. Μέσα σε χρόνο ρεκόρ στήθηκαν ολόκληρες «φάρμες» συστημάτων που κάνουν προσομοίωση ερευνητικών μοντέλων. Πρόκειται για τεράστια επιστημονικά επιτεύγματα που θα μείνουν ως παρακαταθήκη προόδου και εξέλιξης.
Παρακολουθήσαμε επίσης μία τεράστια πρόοδο σε θέματα ηλεκτρονικού εμπορίου, ειδικά στον τομέα των φρέσκων τροφίμων. Το παγκόσμιο σύστημα διαχείρισης και διανομής εμπορευμάτων προς τον τελικό καταναλωτή εξελίχθηκε μέσα σε διάστημα μηνών. Και ας έμειναν απ’ έξω οι ελληνικές εταιρείες κούριερ.
Το ερώτημα που τίθεται τώρα είναι αν όλα αυτά τα επιτεύγματα αξίζουν όσο το οικονομικό κόστος της πανδημίας. Η απάντηση είναι, προφανώς, αρνητική, αν εξετάζεις τα μεγέθη σε παρόντα χρόνο. Μας κόστισε πολύ ακριβά και όχι μόνο σε χρήμα. Χάνονται ζωές και η παγκόσμια οικονομία κλυδωνίζεται. Ωστόσο μας μένει η γνώση. Όχι μόνο ως επιστημονικό επίτευγμα, αλλά και ως τρόπος αντίδρασης απέναντι σε μία απειλή προς το είδος.
Στο μέλλον θα έρθουν και άλλες απειλές. Αλλά εμείς, οι γενιές της covid-19, θα έχουμε κληροδοτήσει τις σωστές απαντήσεις.