Μία από τις αρκετά ενοχλητικές παραδοξότητες που παρακολουθούμε ενόψει ευρωεκλογών είναι η προσπάθεια όλων των πολιτικών αρχηγών να κάνουν κηρύγματα και μαθήματα στους πολίτες περί του τι (δεν) σημαίνει η ψήφος τους.
Για τον έναν δεν πρόκειται για ψήφο διαμαρτυρίας, για τον άλλον είναι μια –έστω χαμηλών προσδοκιών– πιστοποίηση ότι παραμένει δεύτερος, έστω και αν βλέπει τον πρώτο με το κιάλι, για τον τρίτο είναι μια απεγνωσμένη προσπάθεια δικαίωσης για το ότι του παρακολουθούσαν το τηλέφωνο πριν από τρία χρόνια, για άλλους είναι η επιβεβαίωση ότι η εξαλλότητα και η παραδοξολογία «φτιάχνει ατμόσφαιρα», και πάει λέγοντας.
Ολοι τους, ο καθένας με τον τρόπο του, φαίνεται ότι είτε λησμονούν είτε αρνούνται να δεχθούν την ύπαρξη μιας παραμέτρου που έχει πλέον μάλλον μετατραπεί σε σταθερά του κολοβού πολιτικού μας συστήματος. Είναι η «περιπετειώδης διάθεση των Ελλήνων», που έλεγε ήδη μία δεκαετία πριν ο Βαγγέλης Βενιζέλος.
Υπό αυτό το πρίσμα, το χειρότερο που έχει να κάνει ένας πολιτικός, ειδικά στην Ελλάδα και με τα βιώματα των τελευταίων ετών, είναι να κάνει υποδείξεις στους ψηφοφόρους, να τους θεωρήσει δεδομένους ή να τους απειλήσει, ευθέως ή εμμέσως, προς τη μία ή την άλλη κατεύθυνση.
Το φαινόμενο δεν είναι μόνο ελληνικό, είναι μάλλον παγκόσμιο και σε κάθε χώρα εκδηλώνεται με βάση τις ιδιαιτερότητές της.
Στις ΗΠΑ κάποιοι μιλούν για τις συμφορές που θα φέρει μια ενδεχόμενη εκλογή του Τραμπ, άλλοι περιγράφουν τον Μπάιντεν περίπου σαν κομμουνιστική απειλή, στη Γερμανία όλοι εξορκίζουν τους ακροδεξιούς της AfD, όμως όσο το κάνουν ρίχνουν νερό στον μύλο της, στη Γαλλία η Λεπέν καλπάζει και μοιάζει να μην την αγγίζει τίποτε από όσα εσχατολογικά ακούγονται, και σχεδόν παντού υπάρχει μια κοινή παράμετρος.
Είναι κατά βάση ο διδακτισμός της πολιτικής ορθότητας, τα κηρύγματα περί «σωστού» και «λάθους», η τάση να υποδειχθεί στους πολίτες ότι κάποιος ξέρει καλύτερα από εκείνους.
Στον πυρήνα του προβλήματος (αν το ορίσουμε ως πρόβλημα) είναι η άρνηση, εσκεμμένη ή μη, της αποδοχής ότι οι πολιτικές συμπεριφορές έχουν κάποια αίτια και ότι τα πρόσωπα που τις εκφράζουν είναι τα συμπτώματα. Ο Τραμπ δεν είναι η αιτία, είναι το αποτέλεσμα. Οπως στα καθ’ ημάς ήταν ο Τσίπρας και ο Καμμένος και όλα τα συμπαρομαρτούντα, στην Πορτογαλία η νεο-Ακροδεξιά και κάπου αλλού κάτι άλλο, αντίστοιχο και ταιριαστό στις συνθήκες.
Εν προκειμένω, είναι μάλλον μάταιο για όλους, είτε να αρνούνται ότι οι ευρωεκλογές είναι ευκαιρία για ψήφο διαμαρτυρίας είτε να πείσουν ότι ρίχνουν την κυβέρνηση. Το τι είναι, τελικά, το αποφασίζουν οι ίδιοι οι πολίτες.
Αλλωστε, είναι και κάπως δύσκολο να πει κανείς με πειστικό τρόπο τι ακριβώς σημαίνουν αυτές οι εκλογές. Η συζήτηση δηλαδή που δεν γίνεται, για την ίδια τη δυσλειτουργική Ευρώπη, το μέχρι στιγμής εικονικό της Κοινοβούλιο και την τερατώδη και πολυέξοδη γραφειοκρατία της, την ασυμμετρία των αρμοδιοτήτων και την επικυριαρχία της (μη εκλεγμένης) Επιτροπής επί των πάντων, και τόσα άλλα, που εδώ και δεκαετίες υποτίθεται ότι θα βελτιώνονταν, όμως παραμένουν τα ίδια και χειρότερα.
Με λίγα λόγια, είναι κάπως μάταιο να πιστεύει κανείς ότι οι ευρωεκλογές δεν στέλνουν μηνύματα. Στην πραγματικότητα μόνο αυτό κάνουν, οπότε θα έπρεπε απλώς οι αποδέκτες τους να τα διαβάζουν σωστά, παρά να τα επιστρέφουν στον αποστολέα.