Μέχρι να βγει κάποιος το πρωί στον Παπαδάκη για να πει ότι έχουν ανέβει επικίνδυνα οι τόνοι, ας ρίξουμε μια γρήγορη ματιά στη συμπεριφορά των πολιτικών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Διότι, όπως όλοι γνωρίζουμε, πολιτικός χωρίς παρουσία στα μέσα δικτύωσης υφίσταται μόνο ως φάντασμα που στοίχειωσε τη Βουλή.
Δύο είναι τα βασικά δίκτυα στα οποία ανθεί η πολιτικολογία. Το Facebook και το Twitter. Στο Instagram o λαός ποζάρει με duck face ή χαζεύει άλλους που ποζάρουν αντίστοιχα. Στο Tik Tok δεν υπάρχει πολιτική παρουσία, αν και εδώ που τα λέμε το μέσο ταιριάζει σε αρκετούς – πρέπει να είσαι αρκετά «ψωνισμένος» για να σταδιοδρομήσεις εκεί.
Το Facebook και το Twitter λειτουργούν με διαφορετικούς κώδικες. Στο Twitter οι περισσότεροι που πολιτικολογούν ενθέρμως, κρύβονται πίσω από την ανωνυμία. Στο Facebook είναι αλλιώς, αφού τα λειτουργικά ήθη της πλατφόρμας δεν ευνοούν την ανωνυμία ή τις ψευδείς ταυτότητες.
Οι πολιτικοί κάνουν καθημερινά αναρτήσεις. Οι της συμπολίτευσης προβάλλουν το κυβερνητικό έργο, κάνοντας ταυτόχρονα αντιπολίτευση στην αντιπολίτευση, θυμίζοντάς μας τα έργα και τις ημέρες του ΣΥΡΙΖΑ στην κυβέρνηση. Οι της αντιπολίτευσης, όπως είναι φυσιολογικό, χρησιμοποιούν τις αναρτήσεις τους προκειμένου να κάνουν αυτό που προβλέπει ο θεσμικός ρόλος τους: κριτική στην κυβέρνηση.
Αν ένας πολιτικός κάνει την ανάρτησή του στο Twitter, θα λάβει κυρίως σχόλια που θα υβρίζουν τον ίδιο και το κόμμα του. Ακόμα και αν κάποιος πολιτικός γράψει κενό tweet, από κάτω θα πάρει έναν οχετό υβριστικών σχολίων. Αν όμως κάνει την ίδια ανάρτηση στο Facebook, τα περισσότερα σχόλια θα είναι επιδοκιμαστικά που θα συνοδεύονται από επικρίσεις προς τους πολιτικούς αντιπάλους. Το πρώτο συμπέρασμα μας λέει ότι αν είσαι πολιτικός, θα αισθάνεσαι πιο άνετα στο Facebook παρά στο Twitter.
Το δεύτερο συμπέρασμα μας λέει ότι η παρουσία των πολιτικών στην κοινωνική δικτύωση είναι πυρήνας πόλωσης και έντασης. Ο «νόμος του Goodwin» ορίζει ότι όσο συνεχίζεται μια δικτυακή συζήτηση, η πιθανότητα να αναφερθούν οι Ναζί και ο Χίτλερ προσεγγίζει τη μονάδα. Κοινώς, όποιο και αν είναι το θέμα, όσο τραβάει η συζήτηση, τόσο μεγαλώνει η πιθανότητα να αρχίσουν οι συγκρίσεις με τους Ναζί. Θα μπορούσαμε να διατυπώσουμε έναν αντίστοιχο νόμο για την παρουσία των πολιτικών στην κοινωνική δικτύωση. Οσο αυξάνονται τα σχόλια κάτω από την ανάρτηση, η πιθανότητα για χυδαίες επιθέσεις κατά αντιπάλων αγγίζει τη βεβαιότητα.
Ναι, ξέρω τι θα πείτε και συμφωνούμε σε όλα. Στην κοινωνία υπάρχει αυτοτροφοδοτούμενη ένταση, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης λειτουργούν ως θερμοκήπιο πολωτικών συνθηκών κ.λπ.
Ομως είναι και κάτι ακόμα που συνδέεται με τη συμπεριφορά των πολιτικών. Δεν έχω πετύχει ούτε έναν πολιτικό που να ζητεί από το κοινό του ήπιους τόνους. Κανένας. Ειδικά όταν η ανάρτηση αφορά επίθεση προς το αντίπαλο στρατόπεδο, οι πολιτικοί αντίπαλοι παραδίδονται στα δόντια και στα χέρια του δικτυακού οπαδικού όχλου. Δεν έχω δει ούτε έναν να παρεμβαίνει στη συζήτηση και να λέει ότι μπορεί με κάποιον να διατηρεί τεράστιες πολιτικές διαφορές, πλην όμως δεν είναι σκουπίδι, απατεώνας, φασίστας. Και έτσι, ακόμα και πολιτικοί που, κατά γενική παραδοχή, υιοθετούν λόγο χωρίς τοξικές αιχμές, φτιάχνουν και οι ίδιοι μικρές αρένες, επιτρέποντας στους φίλους τους να εκτονωθούν. Μπορεί η πόλωση να παράγεται ως κεντρική επιλογή, όμως συντηρείται. Σταδιακά αυτές οι δικτυακές συμπεριφορές εξελίσσονται σε ήθη, αποκτούν αντανακλαστικά χαρακτηριστικά. Και έτσι θα ακούς έναν πολιτικό να ανησυχεί για το επίπεδο της αντιπαράθεσης, ενώ την ίδια στιγμή στο προφίλ του θα σκίζουν τις σάρκες των αντιπάλων του.
Ο Γέωργιος Ράλλης είχε λοιδορηθεί για το «δεν θέλω “Ου”», με το οποίο ζήτησε από οπαδούς της ΝΔ να σταματήσουν τις αποδοκιμασίες κατά του Ανδρέα Παπανδρέου. Εκτοτε δεν θυμάμαι κάποια εμβληματική παρέμβαση πολιτικού προκειμένου να σταματήσουν οι αποδοκιμασίες και οι ύβρεις εναντίον των αντιπάλων του. Ειδικά αυτοί στο Facebook επιδεικνύουν ακατανόητη συμπεριφορά. Είναι η δική τους σελίδα, έχει το όνομά τους στον τίτλο, που φιλοξενεί ακατάσχετο υβρεολόγιο εναντίον πολιτικών αντιπάλων. Και δεν μπαίνουν στον κόπο να πουν μια κουβέντα κατευνασμού, έστω προσχηματικά να παρακαλέσουν για αποφυγή ακροτήτων. Να απαντήσουν σε κάποιο σχόλιο λέγοντας ότι η πολιτική αντιπαλότητα δεν συνεπάγεται προσωπική αντιπαράθεση κάτω από όξινη βροχή σχολίων.
Κάντε μια γύρα στα social και προσέξτε τις σελίδες των πολιτικών. Μετά δεν θα κατηγορήσετε ποτέ ξανά τον Μητσοτάκη και τον Τσίπρα για υψηλούς τόνους. Ολοι τους εκφράζουν το λαϊκό ένστικτο.