Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ επισκέπτεται την Ελλάδα. Διαβάζω τα πρωτοσέλιδα στις εφημερίδες της Αριστεράς. Η «Αυγή» προβάλλει την αστεία αμηχανία της κυβέρνησης για τη Συμφωνία των Πρεσπών που οδήγησε στην αφαίρεση του χαρακτηρισμού «ιστορική» από την κοινή δήλωση Ελλάδας – ΗΠΑ. Η «Εφημερίδα των Συντακτών» αναφέρεται, μάλλον ουδέτερα, στο περιεχόμενο της διμερούς συμφωνίας που αναβαθμίζει την Ελλάδα στα γεωστρατηγικά σχέδια και συμφέροντα των ΗΠΑ. Και ο «Ριζοσπάστης», με φωτογραφία από πορεία κατά του Πομπέο, καταγγέλλει τα αμερικανικά σχέδια που απειλούν την ειρήνη (πού τη βρήκαν;) και τους λαούς της περιοχής.
Διπλώστε τον «Ριζοσπάστη» και αφήστε τον στην άκρη. Αλλωστε η προσέγγισή του σε αυτά τα θέματα είναι διαχρονική, αλλάζουν μόνο τα ονόματα. Σταθείτε στις εφημερίδες που πρόσκεινται στον ΣΥΡΙΖΑ ή, ακόμα καλύτερα, εστιάστε στον ίδιο τον ΣΥΡΙΖΑ. Εχουμε κυβέρνηση Δεξιάς, τον αμερικανό ΥΠΕΞ να επιθεωρεί τη βάση της Σούδας και δεν πέφτει ούτε μία καταγγελία, έτσι για την τιμή των όπλων και τη μνήμη των πολιτικών προγόνων. Σε άλλες εποχές θα είχαν αναστενάξει τα πάνελ, οι ανακοινώσεις θα έφευγαν όπως τα βέλη των Απάτσι εναντίον του Ιππικού. Τώρα βγαίνει μόνο η Κανέλλη και καταγγέλλει το ΝΑΤΟ.
Αυτό συμβαίνει για δύο λόγους. Ο ένας είναι ο προφανής, που περιγράφεται από τη συμμετοχή του Αλέξη Τσίπρα στην πορεία για το Πολυτεχνείο —φτάνει μέχρι τη Βουλή, δεν κάνει ούτε βήμα προς την πρεσβεία. Ακόμα και αν ο ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι, σε επίπεδο ρητορικής, ένα απολύτως συστημικό κόμμα, οι σχέσεις του με τον αμερικανικό παράγοντα είναι κάτι παραπάνω από θερμές. Ο δεύτερος λόγος έχει μεγαλύτερο ενδιαφέρον: ο αντιαμερικανισμός στην ελληνική κοινωνία υποχωρεί. Και αυτό συμβαίνει σε μία περίοδο κατά την οποία οι ΗΠΑ έχουν πρόεδρο έναν τύπο για τον οποίο, πράγματι, αξίζει να βγεις στο δρόμο.
Πού οφείλεται αυτή η υποχώρηση του αντιαμερικανισμού, τουλάχιστον σε επίπεδο δημόσιας έκφρασης, από το συλλογικό θυμικό; Εντάξει, από τη μία είναι, είπαμε, η μεταστροφή του ΣΥΡΙΖΑ. Από την άλλη, όμως, είναι η φυσιολογική εξέλιξη των πραγμάτων όταν παρωχημένα ιδεολογήματα ξεθωριάζουν και η αληθινή ζωή γκρεμίζει στερεότυπα. Σε άλλες εποχές θα είχαμε ένα τσουνάμι οργής για την αναβάθμιση της Σούδας και την ενίσχυση της αμερικανικής στρατιωτικής παρουσίας στη χώρα. Τώρα σχεδόν το γιορτάζουμε. Διότι όταν ο Ερντογάν βρυχάται και ο Πούτιν χαιρετίζει την κατάργηση του εισιτηρίου για την Αγία Σοφία, ακόμα και ο τελευταίος ιδεοληπτικός αντιλαμβάνεται πού ακριβώς πρέπει να τοποθετήσουμε τις μάρκες μας. Αλλωστε, όπως μάθαμε τα τελευταία χρόνια, από την Ανατολή δεν έχουμε να περιμένουμε ούτε ρούβλια, ούτε αμυντικό back up.
Κάπως έτσι, λοιπόν, έχουμε την Αριστερά με αναθεωρημένες θέσεις και ένα μεγάλο αριθμό συμπολιτών μας (όχι μόνο δεξιών) που δηλώνουν οπαδοί του προέδρου Τραμπ για μία σειρά από λόγους, κυρίως ψυχολογικής ιδιοσυγκρασίας. Ο αντιαμερικανισμός αντικαθίσταται σταδιακά από μία κυνική, ρεαλιστική αν θέλετε, ανάγνωση των πραγμάτων. Κάποτε οι αμερικανικές βάσεις ήταν ταυτισμένες με αποικιοκρατική επιβολή. Σήμερα είναι μεταβλητή στην εξίσωση της ασφάλειας. Εκείνοι που φώναζαν για την απομάκρυνσή τους δεν κατάφεραν να αλλάξουν τον κόσμο. Ο κόσμος τους άλλαξε και αυτούς.