Την Πέμπτη 14 Δεκεμβρίου έκανε πρεμιέρα και στην Ευρώπη το Threads, η πλατφόρμα της Meta (Facebook, Instagram) που θυμίζει ύποπτα πολύ το πρώην Twitter και νυν X. Αυτός είναι και ο σκοπός της εξάλλου, να χτυπήσει ή, ακόμη καλύτερα, να αντικαταστήσει το Χ, το οποίο έχει πέσει σε μεγάλη ανυποληψία –και ακόμη μεγαλύτερη αναξιοπιστία– μετά την εξαγορά του από τον Ελον Μασκ.
Μέχρι εδώ όλα καλά, ελεύθερη αγορά είναι τα social, όποιος θέλει φτιάχνει και μια πλατφόρμα και ας νικήσει ο καλύτερος. Ζούκερμπεργκ και Μασκ δεν θα χρειαστεί τελικά να παλέψουν στις αρένες, ο δήθεν καβγάς τους έκανε μια χαρά τη δουλίτσα, με το που βγήκε το Threads τρέξανε όλοι να ανοίξουν λογαριασμό. Στο Τhreads μπαίνεις και συνδέεσαι με το λογαριασμό σου στο Instagram, γεγονός που σημαίνει ότι μπορείς αυτόματα να πάρεις μαζί και τους ακολούθους σου.
Τώρα, γιατί να θέλουν οι άνθρωποι που ακολουθούν κάποιον στο Instagram, ένα κατεξοχήν οπτικό μέσον, να τον παρακολουθούν και σε μια πλατφόρμα άποψης, αυτό είναι άλλη ιστορία. Δεν έχει και μεγάλη σημασία το περιεχόμενο, όμως, σημασία έχει ο μαγικός αριθμός των followers.
Τι είναι το Threads; Σκότωσα περίπου δύο ώρες, το Σαββατοκύριακο μετά την πρεμιέρα του μέσα σε αυτό, προσπαθώντας να καταλάβω αν έχει κάποιο λόγο ύπαρξης.
Αυτό που είδα, αρχικά, είναι δεκάδες ανθρώπους να γράφουν ανούσια ποστάκια του τύπου «καλώς βρεθήκαμε κι εδώ», προκειμένου να δημιουργήσουν «περιεχόμενο» και να μαζέψουν κόσμο. Σκεφτόμουν, όπως σκέφτομαι συχνότατα στο facebook, που είναι το μέσο της δικής μου προτίμησης, ότι δεν περνάει από κανενός το μυαλό ότι το να γράψεις «καλημέρα» και να έρθουν εκατό άνθρωποι από κάτω να σου γράψουν κι αυτοί «καλημέρα», δεν είναι περιεχόμενο, είναι σπατάλη ψηφιακού χώρου και κυρίως σπατάλη ανθρώπινου χρόνου.
Σπατάλη ανθρώπινου χρόνου είναι και η επανάληψη του ίδιου πράγματος σε τριακόσιες πλατφόρμες: Στο Threads είδα ακριβώς τους ίδιους ανθρώπους να ανεβάζουν ακριβώς τα ίδια πράγματα που είχαν ανεβάσει νωρίτερα στο Facebook, στο Instagram και στο Χ. Είδα memes, ατάκες, συνδέσμους και σχόλια που είχα δει ήδη άπειρες φορές, είδα λογαριασμούς και περσόνες απολύτως προβλέψιμες, είδα τα ίδια τρολ, τις ίδιες σέλφι, τους ίδιους γύπες, την ίδια αγωνία, κυρίως, μην και μείνουμε απέξω, το περίφημο FOMO – Fear of Missing Out. Μην κι ανοίξει μια πλατφόρμα και δεν είσαι εκεί, μην και δεν έχεις 1000 followers, μην και δεν είσαι «επιδραστικός»…
Και, εντάξει, καταλαβαίνω τον λόγο για τον οποίο ο Τζο Μπάιντεν, ή ο ΟΗΕ, ή οι New York Times μπορεί να ανεβάζουν το ίδιο πράγμα σε τριακόσιες πλατφόρμες, αυτοί παράγουν περιεχόμενο έτσι κι αλλιώς, παράγουν ειδήσεις, παράγουν πραγματικότητα και την επικοινωνούν. Εσύ κι εγώ; Γιατί πρέπει να διασπείρουμε την «καλημέρα» μας σε όλα τα μήκη και τα πλάτη των Ιντερνετ; Μην και τη χάσει η ανθρωπότητα;
Είδα έναν αγώνα ταχύτητας από ανθρώπους να μαζέψουν πολύ γρήγορα πολύ κόσμο, κάνοντας follow μετά μανίας ο ένας τον άλλον, χωρίς κανέναν πραγματικό σκοπό. Υπάρχουν λογαριασμοί που έχουν χιλιάδες ακολούθους και δεν έχουν καμία ανάρτηση…
Μπορείς να περνάς όλη σου τη μέρα στα social, μπορείς βασικά να περάσεις όλη σου τη ζωή στα social και τα social το ξέρουν αυτό. Τα social βγάζουν χρήματα από μας, μας θέλουν εκεί. Και για μας μπορούν να είναι πολύ χρήσιμα. Μπορείς μέσα από αυτά να ενημερωθείς, να επικοινωνήσεις, να μάθεις πράγματα, να δεις ενδιαφέρον περιεχόμενο, να συνδεθείς πράγματι με τον κόσμο σε πολύ «συμμαζεμένο» χρόνο. Ή μπορείς να σπαταλάς τη ζωή σου κυνηγώντας followers για να αισθανθείς «κάποιος» και διαβάζοντας δεκάδες «καλημέρες», τι έφαγε καθένας για πρωινό, ή χαζεύοντας καταιγισμό από πανομοιότυπες σέλφι.
Το Threads δεν μας είπε κάτι καινούργιο, αλλά επιβεβαίωσε αυτό που κάποιοι ξέρουμε εδώ και καιρό: Η μεγάλη δυσκολία στα social δεν είναι να βρεις κάτι ενδιαφέρον να ανεβάσεις. Η μεγάλη δυσκολία στα social είναι να βρεις κάτι ενδιαφέρον να παρακολουθήσεις. Να καταφέρεις να μη σπαταλιέσαι. Είναι πολύ λίγο το πραγματικά ενδιαφέρον και πρωτότυπο περιεχόμενο και ελάχιστοι οι άνθρωποι που μπαίνουν στον κόπο να το παράγουν. Ακόμη λιγότεροι είναι εκείνοι που μπαίνουν στον κόπο να διαφοροποιήσουν αυτό το περιεχόμενο από πλατφόρμα σε πλατφόρμα, προκειμένου να έχουν κάτι να πουν.
Το έκλεισα το Threads και δεν σκοπεύω να το ανοίξω ξανά, έτσι κι αλλιώς εγώ είμαι άνθρωπος της μιας πλατφόρμας, στοχευμένη σε αυτό που θέλω να επικοινωνήσω και να διαβάσω. Δεν ξέρω αν είναι μόνο ο δικός μου χρόνος που αισθάνομαι ότι αξίζει σεβασμού ή και ο χρόνος των άλλων, ξέρω ότι αν δεν έχω κάτι πολύ συγκεκριμένο να πω, δεν μπαίνω στη διαδικασία.
Χρειαζόμαστε, λοιπόν, περισσότερες πλατφόρμες και followers; Οχι. Χρειαζόμαστε λιγότερο και πιο ουσιαστικό περιεχόμενο. Και μια στοιχειώδη αντίληψη ότι τα 300 likes στην «καλημέρα» που θα ποστάρουμε δεν μας κάνουν επιδραστικούς. Αργόσχολους μας κάνουν. Και λίγο απελπισμένους.