Οι άνθρωποι κατά περίπτωση (και όχι πάντα) μαθαίνουν. Η ανθρωπότητα απλώς βάζει κάτω το κεφάλι και προχωρά. Αυτό το αδηφάγο ον με τα δισεκατομμύρια κεφάλια, στομάχια και γεννητικά όργανα, λειτουργεί ως τεθωρακισμένο που τρέχει αφηνιασμένο σε μια πεδιάδα. Πού και πού κάποιος θάμνος αποφασίζει να του κάνει τον καμπόσο και να μπει στον δρόμο του, όμως οι ερπύστριες του άρματος ύστερα από ελάχιστο δισταγμό ή ζόρι, περνούν από πάνω του. Ακόμα κι αν υποθέσουμε ότι ο άνθρωπος γηράσκει αεί διδασκόμενος (και φιλοσοφικά στοχαζόμενος), το ανθρώπινο κοπάδι δεν χαμπαριάζει.
«Δεν μπορεί» θα πείτε, «κάτι θα έμαθε η ανθρωπότητα από το σοκ της Covid-19». Μη βαυκαλίζεστε. Στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο καταφέραμε να έχουμε 20 εκατομμύρια νεκρούς σε παγκόσμιο πληθυσμό 1,6 δισ. Δεν μάθαμε. Σε 20 χρόνια κάναμε δεύτερο, με 60 εκατομμύρια νεκρούς σε παγκόσμιο πληθυσμό 2,8 δισ. Μάθαμε μήπως κάτι από τη φρικτή αυτή επανάληψη ή ετοιμαστήκαμε και για τρίτο; Τον οποίο δεν κάναμε, όχι λόγω κεκτημένης σοφίας, αλλά διότι η καταστροφική ισχύς που συσσωρεύτηκε ήταν πολύ ανώτερη από οποιαδήποτε προσδοκία νίκης. Οι έκτοτε τοπικοί πόλεμοι, πάντως, είχαν δυο φορές τα θύματα του δεύτερου πολέμου.
Πιστεύετε το λοιπόν ειλικρινά ότι σήμερα θα μας διδάξουν τα 2 ή τα 3 εκατομμύρια νεκρών από Covid, σε έναν παγκόσμιο πληθυσμό 7,8 δισ. ανθρώπων; Ελάτε τώρα. Αυτό που σήμερα γεμίζει τις Εντατικές, σταματά το διεθνές εμπόριο, διαλύει τις εθνικές οικονομίες και μαντρώνει τα ανθρώπινα λεφούσια μέσα στα διαμερίσματά τους, αύριο δεν θα κάνει ούτε το αυτί της ανθρωπότητας να ιδρώνει. Η αστραπιαία (για τα μέχρι τώρα μέτρα της επιστήμης) αντιμετώπισή του θα είναι μια ακόμα επιβεβαίωση του θριάμβου μας και της απόλυτης κυριαρχίας μας στον πλανήτη.
Ο καθένας μας χωριστά είναι ένα ανθρωπάριο, έρμαιο της θανατηφόρας όρεξης ενός ιού που χώνεται από τη μύτη μας και περνά στον πνεύμονά μας, όλοι μαζί όμως αποδεικνύουμε ξανά ότι είμαστε ο Θεός. Τίποτα δεν μας σταματά. Διαθέτουμε την ασίγαστη δύναμη να επανεφευρίσκουμε τον συλλογικό μας εαυτό και να φεύγουμε προς ένα άδηλο «εμπρός» που κανένας δεν ξέρει πού μας οδηγεί, αλλά που δίχως αυτό δεν νιώθουμε ευτυχισμένοι. Το τεθωρακισμένο υπάρχει για να προχωρά στην στέπα. Η μετά Covid εποχή θα φέρει μια καινούρια αναπτυξιακή έκρηξη, με τρόπους που δεν υποψιαζόμασταν καν τα προ Covid χρόνια. Η πανδημία ξεσκεπάζει το σφραγισμένο καζάνι της ανθρωπότητας που έβραζε, αφήνοντας να απελευθερωθούν ασύλληπτες δυνατότητες και θηριώδεις ανισότητες.
Εκαστος εξ ημών ξεχωριστά μέσα στην πανδημία επιβεβαιώνει τη μικρότητα της ύπαρξής του, βιώνοντας το «όταν ο άνθρωπος σχεδιάζει, ο Θεός γελά». Ολοι μαζί, όμως, είμαστε ο Θεός που γελά.