Η πιο σουρεαλιστική στιγμή του debate ήταν όταν η Κάμαλα Χάρις προσπάθησε να αντικρούσει την επιχειρηματολογία του Τραμπ για το νομικό πλαίσιο της οπλοκατοχής. Ο Τραμπ είπε στον αμερικανικό λαό ότι, αν εκλεγεί η Χάρις, θα τους πάρει τα όπλα. Και η αντιπρόεδρος απάντησε λέγοντας ότι αυτό δεν πρόκειται να συμβεί. Αλλωστε τόσο η ίδια, όσο και ο σύζυγος της είναι κάτοχοι όπλου.
Αρκεί να παρακολουθήσεις αυτή τη σκηνή για να καταλάβεις πόσο «παράξενη» και «ιδιαίτερη» χώρα είναι οι ΗΠΑ στα μάτια του μέσου Ευρωπαίου. Και επειδή σε αυτή τη μαγική χώρα τα πάντα είναι show, το προεδρικό debate διεκδικεί αντίστοιχη εμβέλεια με τον τελικό του super bowl αν και τίποτα δεν μπορεί να προσεγγίσει την τηλεθέαση που κάνει το μεγαλύτερο παιχνίδι του αμερικανικού ποδοσφαίρου.
Η Κάμαλα έκανε την έκπληξη. Ηταν τόσο καλή που, κάποιες στιγμές, σε έπειθε ακόμα και με τις, επιτηδευμένες, γκριμάτσες της. Σοφή επιλογή. Ισως οι γκριμάτσες να είναι ο ασφαλέστερος τρόπος για να αντιμετωπίσεις τον Τραμπ. Και έτσι η «άπειρη» Χάρις, έκανε τον Τραμπ να δείχνει ακριβώς όπως τον περιγράφει ο Ομπάμα: ένας ηλικιωμένος δισεκατομμυριούχος που γκρινιάζει για τα προβλήματα του. Από την άλλη όμως, ο Τραμπ φάνηκε συνεπής απέναντι στο κοινό του. Είπε ψέματα, ήταν εριστικός, πέταξε τις γνωστές ανοησίες.
Προσπαθώ να καταλάβω για ποιο λόγο παρακολουθούμε με τόσο ενδιαφέρον τα αμερικανικά προεδρικά debate. Δεν νομίζω ότι είναι μόνο το αυτονόητο περί διακυβεύματος. Δεν είναι μόνο πολιτικοί οι λόγοι. Το απολαμβάνουμε και ως θέαμα, σαν μία παράσταση στην οποία συμμετέχουν κορυφαίοι πρωταγωνιστές. Και δεν είναι οι θέσεις που αξιολογούνται. Αυτές είναι, ούτως ή άλλως, γνωστές, ξέρεις εκ των προτέρων τι πρόκειται να ακούσεις. Είναι οι συγκρούσεις, η ειρωνία, οι προσβολές που κάνουν το θέαμα ελκυστικό. Δεν περιμένεις να δεις το debate για να αξιολογήσεις πολιτικές, αλλά για να ακούσεις την ατάκα που θα σε κάνει να βάλεις ποπ κορν στο στόμα.
Και αναπόφευκτα αναρωτιέσαι αν θα μπορούσαμε να δούμε και εδώ κάτι το αντίστοιχο. Και μάλιστα με τον τρόπο που το διοργάνωσε το αμερικανικό κανάλι, κάνοντας, ταυτόχρονα, έλεγχο αλήθειας στα επιχειρήματα των δύο υποψηφίων. Είναι δύσκολο ως αδύνατο. Η φόρμα των δικών μας debate, με τη συμμετοχή όλων των κοινοβουλευτικών αρχηγών είναι η συνταγή του χασμουρητού. Και όταν η άρνηση των υποψηφίων δεν επιτρέπει σε ένα κανάλι να διοργανώσει debate όπως αυτό κρίνει, καλώντας όποιους επιλέξει, το αποτέλεσμα είναι η σούπα που παρακολουθούμε.
Εδώ κάποιος μπορεί να θέσει από την αρχή ως θέμα τον ορισμό της πολιτικής. Τι είναι, τελικά, η πολιτική; Πρωτίστως είναι το ενδιαφέρον και η συμμετοχή των ανθρώπων στα κοινά. Το αμερικανικό debate φέρνει τον πολίτη-τηλεθεατή απευθείας στην ουσία των πραγμάτων. Εννοείται με πολύ απλοϊκό τρόπο. Αλλά έτσι ασχολείται, κάτι πιάνει. Εδώ, όταν έχουμε debate, μας ενδιαφέρει τι είπαν στο μακιγιάζ και ουδόλως αυτά που ακούγονται στον αέρα.