Η Ελίνα Χατζηδημητρίου είναι από εκείνα τα παιδιά που η πρωτιά τους τα φέρνει μπροστά μας. Απόφοιτη Μαθηματικών της σχολής Θετικών Επιστημών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, κράτησε στα χέρια της ένα πτυχίο που έγραφε επάνω του άριστα. Ενα απόλυτο άριστα, που ήταν η πρώτη φορά που κάποιος φοιτητής ή φοιτήτρια του συγκεκριμένου τμήματος το κατάφερνε, από την αρχή της λειτουργίας του έως σήμερα.
Η φοιτήτρια έδωσε συνέντευξη σε ραδιοφωνικό σταθμό της Θεσσαλονίκης, και δικαιωματικά της ανήκει ένα ακόμα άριστα για τον τρόπο που διαχειρίστηκε -ή μάλλον απέκρουσε, τις ερωτήσεις που δεχόταν, οι οποίες έμοιαζαν να έχουν ξεπεταχτεί από δημοσιογραφικό στόμα του 1950.
Είναι απίθανο πώς μια συνέντευξη μπορεί να κουβαλήσει τα στερεότυπα μιας ολόκληρης κοινωνίας, να κάνει καθρεφτάκι τις οπισθοδρομικές της απόψεις. Δεν ψέγω τον άνθρωπο που πήρε τη συνέντευξη από την αριστούχο απόφοιτη. Ψέγω τη νοοτροπία της κοινωνίας που κάνει τους ανθρώπους, ακόμα και τον 21ο αιώνα, να μεταφράζουν τα φαινόμενα γύρω τους με στερεότυπα που θα έπρεπε πλέον να έχουν εξαφανιστεί. Να τους φαίνεται περίεργο που μια γυναίκα επιλέγει τα μαθηματικά ή που ένας αριστούχος μαθητής δεν οδηγείται στην ιατρική απαραιτήτως.
Στην αρχή η Ελίνα Χατζηδημητρίου ρωτήθηκε για τις σχολικές της επιδόσεις και το βαθμό των εξετάσεων που την οδήγησαν στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Απάντησε ότι ήταν άριστη και στο σχολείο και στις εξετάσεις και σε όλα. Και άκουσε το κλασικό: «Με τέτοιες επιδόσεις θα μπορούσες να είσαι σε μια άλλη σχολή» και «δεν είναι λίγο άδικο να ξοδέψεις ένα τόσο καλό βαθμό στο μαθηματικό;».
Τι φοβερό πράγμα, βασανιστικό, σχεδόν εφιαλτικό, που η ελληνική κοινωνία συνδέει το βαθμό με την κλίση των ανθρώπων. Πόσα παιδιά την έχουν πληρώσει ακριβά εξαιτίας αυτής της λογικής, πόσοι καλοί μαθητές έχουν βρεθεί σε πανεπιστημιακά τμήματα που τους είναι αδιάφορα, πόσοι έχουν βαδίσει σ’ ένα επαγγελματικό μονοπάτι που δεν τους ταιριάζει, επειδή έτσι είθισται.
Να είσαι πρώτος στα μαθήματα και να πεις: «θέλω να πάω Καλών Τεχνών». Σε πολλά ελληνικά σπίτια, θα πέσουν να σε φάνε. Θα γίνει ψυχρός πόλεμος. Θα βαρέσουν πένθιμα οι καμπάνες. Και θα πρέπει να παλέψεις για το αυτονόητο, για την ελευθερία της προσωπικής σου επιλογής. Πάρα πολλά παιδιά, όμως, θα υποταχτούν στο κοινωνικό στερεότυπο που θέλει να σε ετεροκαθορίσει.
Θα επιστρέψω στην Ελίνα, γιατί άκουσε ακόμα ένα κλασικό εικονογραφημένο, στην εν λόγω συνέντευξη. «Οι γυναίκες δεν το πολυέχετε με τα μαθηματικά», της είπε ο οικοδεσπότης της εκπομπής, προσπαθώντας να κατανοήσει την επιλογή της σχολής. Δεν θα το σχολιάσω καθόλου, θα αφήσω την απάντηση της Ελίνας που τα λέει όλα : «ε, όχι δεν το πολυέχουμε. Πιστεύω δεν χρειάζεται να γίνονται διακρίσεις των φύλων».
«Δεν το είπα αρνητικά», δικαιολογήθηκε τότε ο δημοσιογράφος και πήγε παρακάτω.
Αρκεί που το είπατε, κύριε. Κάτι τέτοια αρκεί που τα λέμε.
ΥΓ. Ο Ματθαίος Γιωσαφάτ θα είχε να πει πολλά για μια τέτοια συνέντευξη. Αν και, μάλλον, τα είπε όλα όσο ζούσε.