Το άρθρο του κ. Μπαμπινιώτη με τίτλο «Γιατί το Ελληνόπουλα υστερούν στην “πίτσα-PISA”» περιέχει ένα ωραίο μάθημα για όσους διδάσκουν ανάλυση κειμένου, και φυσικά για όλους εκείνους, όπως η αφεντιά μου, που επιμένουν να αρθρογραφούν. Ομως, μερικές παρατηρήσεις για ορισμένα από τα ζητήματα, τα οποία αναφέρονται, ίσως είναι χρήσιμες.
Προηγουμένως, όμως, αισθάνομαι την ανάγκη να διατυπώσω την αντίρρηση μου στην προσπάθεια διακωμώδησης του διαγωνισμού, με το «πίτσα-PISA», που κάνει ο κ. Μπαμπινιώτης, πιθανώς για να μειώσει την σημασία της αποτυχίας των μαθητών μας.
Η επιτυχία στον διαγωνισμό αυτό δεν προϋποθέτει την γνώση κάποιας συνταγής, αλλά γνώση των στοιχείων που ο ίδιος παρουσιάζει αμέσως πιο κάτω στο άρθρο του.
1. Ο κ. Μπαμπινιώτης υποστηρίζει ότι «συγκριτικώς αγράμματα τα Ελληνόπουλα δεν είναι με αντικειμενικά πάντοτε κριτήρια». Καλό θα ήταν να γνωρίζουμε ποια είναι τα αντικειμενικά αυτά κριτήρια και γιατί είναι πιο αξιόπιστα από τα του PISA.
2. Οι μαθητές άλλων ευρωπαϊκών χωρών, τα Γαλλάκια, Γερμανάκια, Ιταλάκια κτλ. είναι πάνω από τον μέσο όρο και πολύ πιο πάνω από τα Ελληνάκια, τα οποία είναι πολύ πιο κάτω από τον μέσο όρο.
3. Τα Ελληνάκια είναι κάτω από τον μέσο όρο όχι μόνο στην ανάλυση κειμένου, αλλά και στα Μαθηματικά και στις Φυσικές Επιστήμες. Με άλλα λόγια, η αποτυχία στον εν λόγω διαγωνισμό είναι γενική, αποτέλεσμα το οποίο πρέπει να μας ανησυχήσει σοβαρά.
4. Συμμερίζομαι τις απόψεις του κ. Μπαμπινιώτη όσον αφορά τις αιτίες της αποτυχίας, μεταξύ των οποίων αναφέρει την ελλιπή κατάρτιση των διδασκόντων, ανεπαρκή επιμόρφωση κ.α. Θα προσέθετα την απουσία αξιολόγησης του διδακτικού προσωπικού, την αρνητική επίδραση του συνδικαλισμού των διδασκόντων, αλλά και των μαθητών (!) και γενικά την έλλειψη κινήτρων, οικονομικών και άλλων, για καλή διδασκαλία και αφοσίωση στο εκπαιδευτικό έργο.
5. Το γεγονός ότι ο κ. Μπαμπινιώτης έγραψε ένα μακροσκελές άρθρο σημαίνει, αν η ερμηνεία μου είναι σωστή, ότι ανησυχεί για την κατάσταση του εκπαιδευτικού μας συστήματος. Φυσικά, δεν είναι ο μόνος. Είμαστε πολλοί. Δυστυχώς, υπάρχουν και άλλοι, ίσως περισσότεροι, που δεν φαίνεται να ανησυχούν ιδιαίτερα. Διάβαζα ότι η κα Σοφιανοπούλου, υπεύθυνη μέχρι πρότινος του προγράμματος PISA στην χώρα μας, υποστηρίζει ότι «η κατάταξη πρέπει να είναι το τελευταίο που πρέπει να μας ενδιαφέρει». Υπάρχουν και ορισμένοι που υποστηρίζουν ότι δεν πρέπει καν να συμμετέχουμε στο πρόγραμμα.
6. Η εμπειρία υποδεικνύει ότι οι σύγχρονοι άνθρωποι αντιδρούν προς τα παρεχόμενα κίνητρα και προσαρμόζουν την συμπεριφορά τους έτσι να μεγιστοποιούν τις υλικές αμοιβές, αγνοώντας σε σημαντικό βαθμό τις ηθικές τους υποχρεώσεις. Οι δάσκαλοι δεν αποτελούν εξαίρεση. Αν αυτό πράγματι ισχύει έχουμε ένα αποτελεσματικό μηχανισμό για την βελτίωση της εκπαιδευτικής διαδικασίας σε όλα τα επίπεδα, από το Δημοτικό μέχρι τα μεταπτυχιακά πανεπιστημιακά προγράμματα. Εννοώ την αξιολόγηση των διδασκόντων και την σύνδεση των αμοιβών τους με τα αποτελέσματα της αξιολόγησης. Όλοι οι φιλόσοφοι του κόσμου το λένε: η ίση αμοιβή για άνισο αποτέλεσμα είναι αδικία. Αν κάποιος υπουργός επιτύχει την σύνδεση της αμοιβής με την αξιολόγηση θα έχει προσφέρει μια τεράστιας σημασίας υπηρεσία στην χώρα.
* Ο Θεόδωρος Π. Λιανός είναι καθηγητής στο Τμήμα Οικονομικής Επιστήμης στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών