Οσοι κατανοήσαμε και αντέξαμε την ευεργεσία της ψυχοθεραπείας ίσως θυμόμαστε το ερώτημα που μας παιδεύει στην πρώτη επαφή μας με την πολυθρόνα ή το ντιβάνι «Και τώρα; Από πού ξεκινάς;». Τόσο «πολλά» που μας φαίνονται τα γεγονότα της ζωής μας ή τόση που είναι η σοφία του ενστίκτου μας, για να αντιλαμβάνεται ότι όλα τα γεγονότα έχουν μια «σειρά» μακρού παρελθόντος. «Από πού ξεκινάς;», γιατί τίποτα δεν είναι ανεξάρτητο, αυθύπαρκτο. Αλυσίδα! Πόσο πολλοί παράγοντες δημιουργούν έναν εαυτό; Το ίδιο ισχύει και με την Ιστορία του έθνους μας και της συμπεριφοράς του λαού.
Το βιβλίο του Στάθη Καλύβα «Καταστροφές και θρίαμβοι» είχε παραδοθεί στο αναγνωστικό κοινό τις παραμονές του δημοψηφίσματος του 2015. Εβραζε ο τόπος θυμό και φόβο. Θυμός άγριος, άτσαλος, αυτοκαταστροφικός. Κάπως όπως η τελευταία σκηνή του σπουδαίου κινηματογραφικού «Ολα είναι δρόμος»-Βιετνάμ. Εκείνο το «Ρίχτο Ηλία!», σε πολιτική βερσιόν «Να καεί, να καεί το μπουρδ… η Βουλή». ΝΑΙ/ΟΧΙ εντέλει ΟΧΙ/ΝΑΙ, Αγιο είχαμε, αλί -διαχρονικά- στους νοήμονες. Μα από τον ουρανό έπεσαν τα γεγονότα; Με το ζόρι μας ήρθαν οι ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ; Οχι βέβαια. Σειρές πολιτικών, όλων των παρατάξεων δούλεψαν αγόγγυστα για τη θρίλερ διαδρομή «κατήφορος με σπασμένα φρένα». Εναν κατήφορο που τον διαβαίναμε μέσα στην τρελή χαρά! Το λες και Καταστροφή μετά θριάμβου… Αστειεύομαι, παραφράζοντας. Αλλά επανέρχεται το ερώτημα «Από πού ξεκινάς;».
Χωρίς παρωπίδες
Θυμάμαι με συγκίνηση το βιβλίο «Καταστροφές και θρίαμβοι» του Στάθη Καλύβα. Η Ιστορία χωρίς παρωπίδες και θέσφατα. Χειρουργικά, με σεβασμό και έγνοια στην ίαση. Με εκκίνηση το 1821 και ως την κρίση του μνημονίου. Ψύχραιμα, ανοιχτόμυαλα. Αλληλουχία. Και έπεσε ως βροχή στο κατάξερο -παιδείας- χωράφι και φιγουράριζε στις πρώτες θέσεις των «Ευπώλητων» ανοίγοντας τον δρόμο ή τον διάλογο για μια σειρά βιβλίων, πολλών συγγραφέων, που εστίαζαν στη σύγχρονη ιστορία και κατέκλυζαν τις βιτρίνες βιβλιοπωλείων. Ο Στάθης Καλύβας, όπως και η Μαρία Ευθυμίου, είναι για μένα… Πώς να το πω; Πρωτοπόροι. Ακτιβιστές διδασκαλίας Ιστορίας.
Ο επιστήμονας που κατείχε επί σειρά ετών την έδρα των πολιτικών επιστημών στο Πανεπιστήμιο Γέιλ των ΗΠΑ και από το 2017 μέχρι και σήμερα στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης κατόρθωσε να μας κάνει την Ιστορία friendly, κατανοητή, με μια αναθεωρητική ματιά που έσπαγε παρελθόντα «βολέματα» αλλά το έπραττε με έναν αξιοθαύμαστα ψύχραιμο, ήσυχο τρόπο. Χωρίς φόβο και πάθος. Με θυμάμαι να διαβάζω το βιβλίο στον γιό μου και πιστεύω ότι το συγκεκριμένο θα έπρεπε να διδάσκεται αυτούσιο στις τελευταίες τάξεις των ελληνικών σχολείων.
Οπως αντιλαμβάνεστε, αγαπημένοι μου αναγνώστες, όταν ενημερώθηκα για την τηλεοπτική μεταφορά του βιβλίου σε επτά επεισόδια για το κανάλι του ΣΚΑΪ ενθουσιάστηκα. Και έχοντας τη μεγάλη τύχη και προνόμιο να παρακολουθήσω ένα επεισόδιο πριν από εσάς, σας προτρέπω σήμερα κιόλας να το δείτε, μαζί με τα παιδιά σας. Είναι δουλειά αξιέπαινη, απόλυτου επαγγελματισμού και ευθύνης. Είναι όσα «ζηλεύουμε» σε παραγωγές του Netflix. Με αξιοθαύμαστο ρυθμό, εικόνα, περιηγήσεις, συνομιλίες, «οικονομία»… Πόσο πολλά αφηγείται σε πόσο λίγο χρόνο! Αν με την έκδοση του βιβλίου του είχε ανοιχτεί, ένας άτυπος διάλογος για την ιστορία μας, με ετούτη την τηλεοπτική σειρά ανοίγουν πολλοί περισσότεροι «διάλογοι». Οπως για παράδειγμα: Μήπως, στα χρόνια της εικόνας, είναι αυτός ο πιο κατάλληλος τρόπος για να διδάσκεται Ιστορία ένας σύγχρονος μαθητής; Μήπως έτσι γεννιούνται μαθητές και όχι παπαγάλοι; Μήπως μόνο με γνώση της Ιστορίας μας μπορούμε να ελπίζουμε σε υπεύθυνους ψηφοφόρους;
Και κάτι τελευταίο, που εκφράζει αγανάκτηση και μελαγχολία και αφορά τα ιδιωτικά κανάλια. Το «Καταστροφές και θρίαμβοι» θα προβάλλεται κάθε Πέμπτη και Παρασκευή στις 9 μμ, στην ώρα του «Survivor». Επαναλαμβάνω, στην ώρα του «Survivor», για να πιάσετε το υπονοούμενο. Μήπως να ξανασκεφτούν οι παράγοντες ότι το «Αυτά θέλει ο κόσμος» με μια σωρεία φαιδρών θεαμάτων και μιας παρέλασης αμόρφωτων δεν ισχύει πια; Στο χέρι των τηλεθεατών- πολιτών είναι.
- Την Πέμπτη 6 /1, στις 21.00 κάνει πρεμιέρα στον ΣΚΑΪ η σειρά 7 επεισοδίων με τίτλο «Καταστροφές και Θρίαμβοι». Θα μεταδίδεται κάθε Πέμπτη και Παρασκευή την ίδια ώρα.