Ο Eλληνας φημίζεται για τη φιλοξενία του. Ο Eλληνας είναι γενναιόδωρος και ειδικά στο φαΐ δεν τσιγκουνεύεται. Κάποτε το πίστευα, αλλά πλέον όταν το ακούω γελάω. Μπορεί στο σπίτι του να το κάνει ακόμα, και μάλιστα να πετάει φαγητό αβέρτα, αλλά στην επιχείρησή του προσφέρει το φαγώσιμο με το σταγονόμετρο.
Η στατιστική μου έχει προκύψει από τα μαγαζιά που έχω καθίσει τους τελευταίους μήνες για ποτό, και δεν είναι λίγα. Στα περισσότερα θα δεις το ποτό και το κοκτέιλ σου να έρχεται συνοδεία ενός συσκευασμένου πακέτου με ξηρούς καρπούς.
Καλό είναι αυτό, να είναι συσκευασμένο το προϊόν που θα καταναλώσεις. Εδώ πάω πάσο. Οταν όμως το ποτό και το κοκτέιλ έχει φτάσει να κοστίζει κατά μέσο όρο δέκα ευρώ, σε κάποιες περιπτώσεις και παραπάνω, αυτή η μικρή ποσότητα φαγώσιμης συνοδείας σε εκνευρίζει. Εκείνο που σε εκνευρίζει ακόμα περισσότερο είναι ότι πολλές φορές δεν σου φέρνουν τίποτε άλλο, ακόμα κι αν παραγγείλεις δεύτερο και τρίτο ποτό. Εκτός αν το ζητήσεις, αλλά δεν θα έπρεπε να συμβαίνει έτσι.
Υπήρχε περίπτωση μαγαζιού, πολύ γνωστού και φημισμένου wine bar στο κέντρο της Αθήνας, που δεν μας έφεραν τίποτε απολύτως μαζί με το μπουκάλι κρασί που παραγγείλαμε. Περιμέναμε από ευγένεια κανένα δεκάλεπτο, σκεπτόμενοι ότι μπορεί να έγινε λάθος ή να το ξέχασαν. Πραγματικά δεν μπορούσαμε να πιστέψουμε ότι ολόκληρο μπουκάλι κρασί ήρθε χωρίς ούτε ένα μπολάκι με κάτι μέσα. Μέχρι που είδαμε ότι και το κρασί εκείνων που κάθισαν στο δίπλα τραπέζι είχε φτάσει ξεροσφύρι.
Τότε ένας από την παρέα αποφάσισε να το πει, κάνοντας λόγο για μια κακή εμπειρία που ίσως θα έπρεπε να τη γράψουμε, εν είδει κριτικής, στο Trip Advisor. Ο σερβιτόρος απάντησε ότι δεν φέρνουν κάτι, αλλά αν θέλουμε θα μας φέρει μερικά κριτσίνια. Υποθέσαμε όλοι ότι ήταν η άμεση αντίδρασή του στον φόβο μιας κακής κριτικής στην ταξιδιωτική πλατφόρμα.
Kάπου εκεί ανοίχτηκε η συζήτηση για το πόσο τσιγκούνηδες έχουν γίνει οι μαγαζάτορες στα παρελκόμενα. Ασφαλώς δεν περιμένεις να σου φέρνουν μαζί με το ποτό σου ολόκληρο μενού. Αλλά, οπωσδήποτε, το να σου το χρεώνουν χρυσό και να σου το προσφέρουν ξεροσφύρι ή με μια μικρή χούφτα ξηροκάρπι από δίπλα δεν είναι και ο ορισμός της φιλοξενίας, για την οποία τόσο πολύ μας επαινούν ως λαό.
«Οι πρώτες ύλες φταίνε!» θα σου απαντήσουν σίγουρα οι επιχειρηματίες της εστίασης. Η ακρίβεια, η κρίση, τα υψηλά ενοίκια, οι τιμές στο ρεύμα. « Δεν βγαίνω, μάτια μου» θα σου πούν. Και τώρα τι να τους απαντήσεις; Οτι κι εσύ δεν βγαίνεις με δέκα φιστίκια με το ποτό σου; Και ότι δεν βγαίνεις γενικώς, επειδή οι τιμές του ποτού και του φαγητού έχουν φτάσει στα ουράνια; Οτι και στις διακοπές σου ακόμα πας στο σουπερμάρκετ και τα παίρνεις όλα και τη βγάζεις μέσα στο κατάλυμα, αντί να κάτσεις να φας και να πιεις έξω;
Η εστίαση έχασε φέτος πολλά έσοδα από το φαινόμενο του τουρίστα, έλληνα και ξένου, που την περνάει λιτά μαγειρεύοντας, τρώγοντας και πίνοντας μέσα στο ενοικιαζόμενο κατάλυμά του, περιορίζοντας σημαντικά τις εξόδους του σε εστιατόρια και μπαρ. Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα του ΙΕΛΚΑ, η τάση των καταναλωτών για εξοικονόμηση χρηµάτων όσον αφορά τις αγορές βασικών αγαθών και υπηρεσιών έκανε τους επιχειρηματίες στους τουριστικούς προορισμούς να μουδιάσουν. «Τουρισμός του σουπερμάρκετ»: έτσι τον έχουν ονομάσει και είναι αυτός που αναπτύσσεται σταθερά τα τελευταία χρόνια, δίνοντας στο λιανεμπόριο τροφίμων ένα ισχυρό προβάδισμα ανάπτυξης έναντι της εστίασης.
Αλλά δεν είναι όλοι σφιχτοχέρηδες. Κάπου-κάπου μπαίνεις και σε ένα μαγαζί όπου ο δίσκος με τα ποτά έρχεται με φαγώσιμα καλούδια. Ενα μπολ πατατάκια ή ποπ κορν, λίγα αγγουράκια και καρότα από δίπλα, καμια ελίτσα κ.τλ. Και αν πάρεις δεύτερο ποτό, σου τα ανανεώνουν. Εκεί θέλεις να πάρεις και τρίτο. Και την άλλη μέρα πολύ πιθανόν να ξαναπάς και να το προτείνεις και σε άλλους.
Εχει χάσει αυτός ο επιχειρηματίας επειδή προσφέρει κατιτίς παραπάνω; Δεν νομίζω. Η φιλοξενία χωρίς τσιγκουνιές πάντα ανταμείβεται.