Σχεδόν καθημερινά νοσταλγώ τη δυνατότητα που είχα τα καλοκαιρινά μεσημέρια ως παιδί να κοιμάμαι ακούγοντας τα τζιτζίκια. Αλλά εγώ, αντ’ αυτού, αρνούμουν πεισματικά να κλείσω τα μάτια μου και αδημονούσα να περάσει η ώρα του υποχρεωτικού σιωπητηρίου.
Νομίζω ότι αποτελεί νέμεση για τη φασαρία που έκανα στα παιδικά μου χρόνια παραβιάζοντας την ώρα της κοινής ησυχίας, ότι κάθε μεσημέρι πλέον, χρειάζομαι ένα διπλό εσπρέσο για να περάσουν αυτές οι δύσκολες μεσημεριανές ώρες μπροστά στον υπολογιστή μου, που ιδανικά θα ήθελα να χαλαρώνω (κοιμάμαι) στη θαλπωρή του κρεβατιού μου.
Τότε, η ώρα της υποχρεωτικής κατάκλισης μου φαίνονταν αιωνιότητα, αν και σήμερα εκτιμώ ότι δεν θα ήταν παρά μια φυσιολογική σιέστα για τα δεδομένα της δεκαετίας του 80, έως το πολύ μιάμιση ώρα.
Βεβαίως, όπως επισημαίνει και ο Γιάλομ «η πραγματικότητα είναι από τη φύση της εύθραυστη και αενάως μεταβαλλόμενη. Τα απομνημονεύματα είναι πολύ πιο κοντά στη μυθοπλασία απ’ όσο θέλουμε να πιστεύουμε».
Όμως νομίζω ότι εκείνη η ώρα της μεγάλης αναμονής για να σηκωθώ απ’ το κρεβάτι, να φάω υποβρύχιο ρουφώντας στο τέλος το γλυκό παγωμένο νερό, πριν ξαναφύγω από το σπίτι με το ποδήλατο, με έκανε να συνειδητοποιήσω την υποκειμενικότητα του χρόνου. Το λεπτό δεν είναι πάντα λεπτό. Η αίσθηση των 60 δευτερολέπτων αλλάζει ανάλογα με τη συγκυρία και τις συνθήκες. Και η ταχύτητά με την οποία περνούν οι 365 μέρες του χρόνου αυξάνεται, όπως άρχισα να συνειδητοποιώ από κάποια ηλικία και μετά.
Εξάλλου ο χρόνος δεν είναι παρά μια κοινώς αποδεκτή σύμβαση που στην πραγματικότητα δεν είναι και τόσο κοινώς αποδεκτή.
Στον δυτικό κόσμο έχουμε 2019, αλλά το Βουδιστικό ημερολόγιο δείχνει 2562, το Μουσουλμανικό 1440, το Ινδικό 2076. Στην Ιαπωνία έχουν το έτος Η31, στη Βόρειο Κορέα 108, στο Ιράν 1398 και την Αιθιοπία 2012. Άντε βγάλε άκρη…
Η έναρξη του χρόνου δεν είναι μια απλή υπόθεση. Αλλάζει ανάλογα με τη θρησκεία, τον πολιτισμό ή την ιστορική περίοδο. Έχει συσχετιστεί με διάφορα: από την πρώτη Ολυμπιάδα ή την κτίση της Ρώμης, έως τη δημιουργία του κόσμου. Και από την άνοδο του Διοκλητιανού στην εξουσία, έως την ημερομηνία γέννησης του Κιμ Ιλ Σουνγκ.
Συγκρίνοντας τα διαφορετικά ημερολόγια στην πορεία της ανθρωπότητας διαπιστώνει κανείς ότι ενίοτε σημαδεύονται από απόλυτη αυθαιρεσία, έντονη ματαιοδοξία, επιστημονική εμμονή ή απλώς πολιτική σκοπιμότητα.
Προσωπικώς, κατέληξα ότι μου ταιριάζει περισσότερο το Βυζαντινό ημερολόγιο. Μπορεί ο Μεγάλος Κωνσταντίνος να όρισε την αρχή του έτους στην πρώτη Σεπτεμβρίου για να ταιριάζει με το φορολογικό έτος, όμως σήμερα μου φαίνεται πολύ πιο λογικό το νέο έτος να ορίζεται από το σημείο που σχεδόν όλα μηδενίζουν και σχεδόν ξαναρχίζουν απ την αρχή.
Τώρα που το σκέφτομαι, ίσως τελικά να με έχει σημαδέψει λίγο παραπάνω η έναρξη της σχολικής χρονιάς. Η εμβληματική στιγμή που έγραφα στην πρώτη σελίδα του τετραδίου του Πάλλη με τα πιο καλά μου γράμματα, ή τουλάχιστον προσπαθούσα, κρατώντας ένα φρεσκοξυσμένο μολύβι. Πενήντα ριγέ φύλλα χαρτιού που περίμενα να γεμίσουν όλο προσδοκία.
Όμως πέρα από την ψυχαναλυτική αναψηλάφηση της μνήμης μου, μετά τις διακοπές του Αυγούστου, όσες και όπως τις κάνουμε οι περισσότεροι, η μετάβαση από τη ραστώνη του θέρους στον δημιουργικό οργασμό (λέμε τώρα) του φθινοπώρου, αναδεικνύεται σε πολύ πιο ουσιώδες σημείο καμπής του χρόνου, σε σχέση με την 1η Ιανουαρίου.
Οι σκέψεις απολογισμού που ξεπήδησαν από το ασυνείδητο χαζεύοντας το εσωτερικό της ομπρέλας στην παραλία. Οι αλλαγές ζωής που αποφασίστηκαν ανεβαίνοντας στον καταπέλτη του πλοίου της επιστροφής. Οι στόχοι της νέας περιόδου που περιμένουν πριν καν πατηθεί το κουμπί του ασανσέρ στο γραφείο. Όλα συνηγορούν στην αρχή ενός καινούργιου, που μάλλον είναι σκόπιμο να μην είναι ίδιο με το παλιό.
Η ανάπαυλα έφερε ξανά στο φως τα πιο ουσιαστικά «θέλω» που η καθημερινότητα βουλιάζει βαθιά κάτω από την επιφάνεια των επιλογών.
Είναι αυτή η ευδαιμονική προσδοκία που γεννά το καλοκαίρι ως προς το ότι «μέρες καλύτερες θα ‘ρθούν».
Ίσως απλά, η λίγο πιο ξεκούραστη ματιά στα πράγματα τα κάνει όλα να δείχνουν πιο ελπιδοφόρα.
Όπως και να ‘χει, τώρα που οι περισσότεροι γυρίσαμε στο άστυ, σας εύχομαι καλή χρονιά, κι ας μην ακολουθούμε το ημερολόγιο του Μεγάλου Κωνσταντίνου.
Ευτυχές το Νέον Ετος, λοιπόν.