Αν η κυρία Ράικου είναι μια φορά ανιστόρητη όπως την κατηγόρησε ο Παπαγγελόπουλος, τότε αυτός είναι δύο και τρεις φορές. Διότι ο αυτοπροσδιορισμός του ως Μακιαβέλι, απορρίπτοντας το Ρασπούτιν, αποδεικνύει βαθύτατη άγνοια της Ιστορίας και του ρόλου των συγκεκριμένων προσώπων σε αυτήν. Δεν είναι έγκλημα η περί της Ιστορίας ασχετοσύνη, αρκεί ο άσχετος να μην παριστάνει τον παντογνώστη και τον κατήγορο στις ιστοριολογικές κρίσεις των άλλων.
Με δυο λόγια: Αν οι κατηγορίες κατά Παπαγγελόπουλου είναι αληθινές, τότε η Ράικου είχε απόλυτο δίκιο. Ο πρώην αναπληρωτής υπουργός Δικαιοσύνης ήταν ένας Ρασπούτιν, όχι ένας Μακιαβέλι. Ο Ρασπούτιν ήταν ένας σκευωρός της ενεργού πολιτικής, ο κακόμοιρος ο Μακιαβέλι ήταν ένας γραφιάς. Κατά τούτο, όταν ο κ. Παπαγγελόπουλος γυρίσει αθώος σπίτι του ή πάει ως ένοχος στην φυλακή, ίσως τότε να μπορέσει να γίνει Μακιαβέλι γράφοντας. Σήμερα όμως, ορθώς ελέγχεται ως Ρασπούτιν και όχι ως Μακιαβέλι.
Για την αποκατάσταση της ιστορικής αλήθειας: Ο Ρασπούτιν δεν έμεινε στην Ιστορία για την θεωρία του ότι το αχαλίνωτο σεξ οδηγεί στην εξάντληση και συνακολούθως στην θέωση. Αυτά είναι ασυναρτησίες. Πράγματι ο Ρασπούτιν τα έλεγε και τα έκανε αυτά, αλλά δίχως την υπερδεκαετή κυριαρχία του στην πολιτική ζωή της αυτοκρατορικής Ρωσίας, θα είχε μείνει απλώς άλλος ένας γαμήκουλας καλόγερος που Ιστορία δεν θα χαλάλιζε ούτε υποσημείωση γι αυτόν.
Το γεγονός ότι χρησιμοποιούσε το σεξ ως εργαλείο επιβολής του στις στερημένες κυράτσες της ρωσικής αριστοκρατίας και μέσω αυτών στην κοινή γνώμη της πρωτεύουσας της αυτοκρατορίας, δεν ήταν αρκετό να τον κάνει ούτε διάσημο ούτε διαβόητο. Ο διαβολικός καλόγερος κυβέρνησε ουσιαστικά και από το παρασκήνιο μια από τις μεγαλύτερες αυτοκρατορίες του τότε κόσμου στην κρισιμότερη στιγμή της Ιστορίας της. Είχε τον πλήρη έλεγχο της τσαρίνας, έγραφε στα παλιά του τα παπούτσια τον προϊστάμενο του Πατριάρχη, τα έβαλε με πρωθυπουργούς που ήθελαν να τον παραμερίσουν και μετέθεσε τον ίδιο τον Τσάρο στο μέτωπο του A’ Παγκοσμίου Πολέμου για να μείνει μόνος του στη Μόσχα και να κυβερνά.
Κατά πολλούς ιστορικούς, ο Ρασπούτιν ήταν ο βράχος που έφραξε τον δρόμο της Ρωσίας προς τον αστικό εκσυγχρονισμό, συγκεντρώνοντας πάνω του όλα τα ελαττώματα ενός σάπιου συστήματος εξουσίας, του οποίου τις τρύπες εκμεταλλεύτηκε και τελικά ο ίδιος του κατάφερε το τελικό χτύπημα. Όταν έπεφτε νεκρός από τις σφαίρες ήταν πια αργά, τα γρανάζια για την Οκτωβριανή Επανάσταση είχαν αρχίσει να γυρίζουν.
Ο Νικολό Μακιαβέλι ήταν ένας συγγραφέας που έμεινε στην Ιστορία για το περίφημο βιβλίο του «Ο Ηγεμόνας». Το ‘γραψε στα γηρατειά του, απογοητευμένος από την αδυναμία του να πλασαριστεί ως διπλωμάτης μέσα στις εναλλασσόμενες εξουσίες της αναγεννησιακής Φλωρεντίας, όπου οι Μέδικοι και οι Δημοκρατικοί έρχονταν και έφευγαν διαδοχικά, σφάζοντας κάθε φορά τους οπαδούς των αντιπάλων. Ο Μακιαβέλι στον «Ηγεμόνα» του περιέγραψε μια τρομακτική προσωπικότητα της εποχής του, τον Καίσαρα Βοργία, όπως ο Ντε Φόε περιέγραψε στο βιβλίο του «Ροβινσών Κρούσος» τον διάσημο ερημίτη του.
Οταν όμως κάποιος θέλει να πει ότι ζει ολομόναχος, λέει «Ροβινσώνας Κρούσος είμαι», δεν λέει «είμαι Δανιήλ Ντε Φόε». Οπότε ο Παπαγγελόπουλος θα ‘θελε να πει ότι του ταιριάζει το παρατσούκλι του Καίσαρα Βοργία και όχι του Ρασπούτιν, μόνο που από ιστορική άγνοια ο υπουργός αυτομεταμορφώθηκε σε Νικολό. Εντάξει, δεν είναι και προς θάνατον, αλλά καλό είναι να αποκαθίσταται η ιστορική αλήθεια για να μην επαναλαμβάνονται παιδαριώδη λάθη.
Ο οποίος Καίσαρας Βοργίας ήταν ο απόλυτος ορισμός του πολιτικού κυνισμού, της ατομικής αναισθησίας και της εγκληματικής άσκησης εξουσίας. Νόθος γιος του (παρθένου) Πάπα Αλέξανδρου ΣΤ’, εραστής της αδερφής του Λουκρητίας Βοργία, κατά συρροή φονιάς και σφαγέας, καρδινάλιος και αρχηγός κράτους, επικεφαλής των παπικών στρατευμάτων, μάλλον δεν γίνεται να συγκριθεί με τον Παπαγγελόπουλο ακόμα κι αν αυτός κριθεί ένοχος για όλα τα αδικήματα που κατηγορείται. Είναι άλλα τα μεγέθη.
Και για να κλείσει η μικρή αυτή ιστορική αναφορά, κάποιοι ιστορικοί υποστήριξαν πως ο ουμανιστής Νικολό Μακιαβέλι δεν ήταν δυνατόν να υιοθετεί τις μεθόδους του πρωταγωνιστή του Καίσαρα Βοργία, παρά μόνο ως πρωταγωνιστή μιας αδήριτης ιστορικής ανάγκης. Η κατάλυση των σκληρών φεουδαρχικών δομών της Ευρώπης ώστε να ανατείλει μελλοντικά η κοινωνία των εθνικών κρατών και της αστικής δημοκρατίας, δεν ήταν δυνατόν να γίνει παρά μόνο από ηγεμόνες που ήταν αποφασισμένοι να το κάνουν δίχως τον παραμικρό ηθικό φραγμό. Αυτή είναι η πλευρά των εικαζόμενων καλών προθέσεων, που ούτε μ’ αυτές πιστεύω πως έχει σχέση ο Παπαγγελόπουλος.