Αυτό ήταν λοιπόν. Eνα όνειρο, αν όχι μια πολιτική ονείρωξη του ΣΥΡΙΖΑ και κάποιων λίγων στο ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής. Περί της «προοδευτικής διακυβέρνησης» ο λόγος. Διαλύθηκε μόλις το ΚΚΕ και ο γενικός του γραμματέας, Δημήτρης Κουτσούμπας, ανακοίνωσαν δημόσια όσα από το περασμένο καλοκαίρι ήταν γνωστά στις πολιτικές ζυμώσεις του αντιπολιτευτικού χώρου. Οτι δηλαδή το ΚΚΕ δεν πρόκειται να συμπράξει, ούτε καν με ψήφο ανοχής, σε «μούφα» κυβερνητικά σχήματα και «καρικατούρες», όπως ξεκαθάρισε στη συνέντευξη στα «Νέα» τη Δευτέρα ο κ. Κουτσούμπας — μα ήταν δυνατόν το ΚΚΕ να αναγνωρίσει ηγετικό πολιτικό ρόλο στον ΣΥΡΙΖΑ και στον Αλέξη Τσίπρα;
Η στάση του Περισσού ήταν αναμενόμενη, καθώς ποτέ δεν συμμετέχει σε πολιτικά μέτωπα, πολύ περισσότερο σε πιθανά κυβερνητικά σχήματα, αν δεν έχει την πρωτοκαθεδρία και την καθοδήγηση. Αναμενόμενη, αλλά κάποιοι έκαναν πως δεν την έβλεπαν και κάπως έτσι η «προοδευτική διακυβέρνηση» πήγε περίπατο. Και πάλι να πούμε ότι ο κ. Κουτσούμπας είχε σαφώς προϊδεάσει για τη στάση του από την παρουσία του στη ΔΕΘ όταν, σχολιάζοντας τότε την ομιλία του κ. Τσίπρα, είχε διαχωρίσει τη θέση του, γεγονός που είχε οδηγήσει και τον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ να αναγνωρίσει ότι δεν θα ήταν εφικτή η κυβερνητική σύμπραξη «των ηττημένων».
Ομως, βλέπετε, η επίκληση και ο φόβος της προοπτικής για «προοδευτική διακυβέρνησή τους» ήταν τους τελευταίους μήνες ένα χρήσιμο εργαλείο για να ασκούνται αμφίπλευρες πιέσεις στο ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ, τόσο από τον ΣΥΡΙΖΑ, όσο όμως και από τα δεξιά, ώστε να μην έχει το δικαίωμα να αποκλείει μια ενδεχόμενη κυβερνητική συνεργασία με τη ΝΔ στην περίπτωση που δεν προκύψει αυτοδυναμία. Κατά μία ερμηνεία, εξάλλου, επιδίωξη όσων επέμεναν στα περί σεναρίων «προοδευτικής διακυβέρνησης» το έκαναν ακριβώς για να ταυτιστεί ο Νίκος Ανδρουλάκης με τον ΣΥΡΙΖΑ, αφήνοντας τον ενδιάμεσο κεντρώο χώρο ελεύθερο στον Κυριάκο Μητσοτάκη.
Οχι ότι ο κ. Ανδρουλάκης δεν… βοήθησε. Μια απορία είναι ότι, εφόσον γνώριζε ότι αυτές οι πιέσεις ήταν ακριβώς επιδιώξεις των επικριτών του, γιατί χρησιμοποίησε και ο ίδιος τη ρητορική περί προοδευτικής διακυβέρνησης; Από τη Χαριλάου Τρικούπη εξηγούν και διαμαρτύρονται ότι η φράση-κλειδί, η οποία θεωρούν ότι σκοπίμως αποσιωπάται, είναι «…με ηγετικό κορμό το ΠΑΣΟΚ». Κάτι, δηλαδή, σαν την Πορτογαλία μέχρι πέρυσι και την Ισπανία, όπου στη κυβερνητική συνεργασία στις δύο χώρες της Ιβηρικής επικεφαλής είναι οι Σοσιαλιστές και όχι τα κόμματα της ριζοσπαστικής Αριστεράς, όπως εδώ ο ΣΥΡΙΖΑ. Παραβλέποντας, μάλιστα, ότι και στις δύο αυτές χώρες οι Σοσιαλιστές είναι τα μεγαλύτερα κόμματα και όχι οι αριστεροί ριζοσπάστες και οι κομμουνιστές.
Αλλά τώρα, η «προοδευτική διακυβέρνηση» μάς τελείωσε, την τελείωσε ο κ. Κουτσούμπας. Θεωρητικά, βέβαια, παραμένει ανοικτό μετά τις εκλογές της απλής αναλογικής το ενδεχόμενο μιας κυβερνητικής συνεργασίας, όπως την εννοεί ο ΣΥΡΙΖΑ: το Σύνταγμα αφήνει το περιθώριο κυβέρνησης μειοψηφίας με ελάχιστο αριθμό βουλευτών, που θα τη στηρίζουν 120, μπορεί επομένως ο ΣΥΡΙΖΑ, το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ και το ΜΕΡΑ25, αν έχουν από κοινού τουλάχιστον 120 βουλευτές, να σχηματίσουν κυβέρνηση. Ομως, είναι σαφές ότι θα πρόκειται όχι απλώς για κυβέρνηση-καρικατούρα, που λέει ο κ. Κουτσούμπας, αλλά για κυβέρνηση-καλαμπούρι — και η χώρα δεν έχει περιθώρια για άλλα καλαμπούρια.
Τώρα, λοιπόν, η ηγεσία του ΠΑΣΟΚ έχει έναν δρόμο. Την παραλλαγή της πρότασης του Ευάγγελου Βενιζέλου από τις διπλές εκλογές του 2012. Οπως, άλλωστε, εξήγησε ο κ. Ανδρουλάκης στο πρόσφατο εορταστικό τραπέζι με δημοσιογράφους, όταν θα πάρει τη τρίτη εντολή θα προτείνει κυβέρνηση Εθνικής Συνεννόησης και Συναίνεσης για τα μεγάλα ζητήματα που περιμένουν τη χώρα. Εφόσον απορριφθεί, όπως είναι το πιθανότερο, στη Χαριλάου Τρικούπη λένε ότι θα παραμείνει στο τραπέζι και για τις δεύτερες εκλογές, εφόσον βέβαια ούτε σε αυτές προκύψει η αυτοδυναμία που επιθυμεί η ΝΔ. Για αυτά όμως θα αποφανθεί και θα τα καθορίσει η κάλπη, τόσο στην πρώτη όσο και στη δεύτερη εκλογή.