Ισως στερείται σημασίας το να επιχειρήσει κάποιος αυτές τις ημέρες να παρακολουθήσει τις προσπάθειες κάποιων πολιτικών δυνάμεων να σύρουν την κουβέντα προς τα μονοπάτια στα οποία αισθάνονται ασφαλείς.
Ωστόσο, οφείλει κάποιος να παρατηρεί διαθέσεις και διαδικασίες και να κάνει τις συνδέσεις με τα όσα είχαν συμβεί στο κρίσιμο διάστημα 2012-2015.
Τότε που, όπως οι περισσότεροι θυμούνται, ο λαϊκισμός, η ασυναρτησία, η εξαλλοσύνη και οι πολιτικές και οικονομικές αερολογίες είχαν φέρει στην επιφάνεια όλα τα προβληματικά στοιχεία που διαμόρφωσαν το πολιτικό περιβάλλον έως και προσφάτως.
Με αυτήν την προσέγγιση οφείλουν όλοι να δουν διαφορετικά την Ιστορία.
Να θυμηθούν, ας πούμε, τι έλεγαν ο ΣΥΡΙΖΑ και οι συνοδοιπόροι του το 2012 για το «τρισκατάρατο» PSI και OSI, τις διαδικασίες αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους και να έχουν σήμερα κατά νου, υπό τις νέες συνθήκες, τι σημαίνει να οφείλεται περίπου το 80% στον επίσημο τομέα και μόλις το 17% στις αγορές.
Σημαίνει πολύ απλά ότι υπάρχουν δυνατότητες διευθετήσεων υπό όρους και προϋποθέσεις, τις οποίες δεν έχουν άλλες χώρες και οικονομίες. Αυτά συνέβησαν επί κυβέρνησης Λουκά Παπαδήμου και με υπουργό Οικονομικών τον Βαγγέλη Βενιζέλο.
Σε ο,τι αφορά δε τις ζημιές που υπέστησαν τα ασφαλιστικά ταμεία κ.λπ. και αν τις υπέστησαν από αυτές τις διαδικασίες, μπορεί κανείς να διαβάσει εδώ και εδώ.
Η χώρα σήμερα θα βρισκόταν αλλού αν αυτά δεν είχαν συμβεί. Θα πελαγοδρομούσε στις αγορές και ακόμη και ο συνδυασμός με την ευνοϊκή πολιτική συγκυρία που διαμορφώθηκε έπειτα από τις εκλογές, το καλοκαίρι του 2019, θα έκανε τον δανεισμό με επιτόκιο 2% σενάριο επιστημονικής φαντασίας.
Υπάρχει όμως και κάτι ακόμη.
Οσο στην Ευρώπη συνεχίζεται, όπως συνεχίζεται, η συζήτηση για ευρωομόλογα ή παραλλαγές τους, αναδεικνύεται η σημασία ενός «εργαλείου», στο οποίο σήμερα όλοι ομνύουν και όλοι το επικαλούνται (όλοι: Γερμανοί, Ολλανδοί κ.λπ.), για την ευελιξία του και τις δυνατότητες παρέμβασης για τις χρηματοδοτικές ανάγκες των πληττόμενων από την κρίση οικονομιών.
Το εργαλείο αυτό είναι ο ESM, o Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας, ο οποίος από το 2013 διαδέχθηκε τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Χρηματοπιστωτικής Σταθεροποίησης (EFSM) και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθεροποίησης (EFSF).
Οπως όλοι θυμούνται ή θα έπρεπε να θυμούνται, όλα αυτά τα εργαλεία προέκυψαν όταν με αφορμή την ελληνική κρίση και όσες ακολούθησαν στην Πορτογαλία και αλλού, η Ευρώπη βγήκε από το ροζ σύννεφο της αιώνιας ευημερίας και σταθερότητας και ανακάλυψε ότι απαιτούνται μέσα για την αποτροπή της κατάρρευσης και την προστασία της ύπαρξής της. Ας ανατρέξει κάποιος στις ατέρμονες συζητήσεις στα Eurogroup της περιόδου και στο πώς η τότε ελληνική κυβέρνηση, παρά τη γενική αβελτηρία της, διεκδίκησε τη δημιουργία αυτών των μηχανισμών.
Μπορεί κανείς να φανταστεί σήμερα τι θα γινόταν αν αυτά τα εργαλεία δεν υπήρχαν; Μπορεί να διανοηθεί κάποιος υπό τις σημερινές συνθήκες να ξεκινά μια συζήτηση εκ του μηδενός για τη δημιουργία τέτοιων μηχανισμών, υπό την πίεση της συνολικής κατάρρευσης;
Είναι εξαιρετικά δύσκολο και να το σκεφτεί κάποιος. Μάλλον ήδη θα παρατηρούσαμε τη διάλυση της Ενωσης…