Ανασκούμπωμα. Ανασύνταξη. Ανασυγκρότηση.
Αυτές οι λέξεις προκύπτουν εμβόλιμα στις πρωτοφανείς εικόνες που περνάνε μπροστά στα μάτια μας.
Είναι λέξεις που άρχισαν να ακούγονται από την αρχή του καλοκαιριού, την εποχή που όλοι ήλπιζαν, μετά από μια μακρά προεκλογική περίοδο, ότι θα κυλούσε ομαλά, κατευναστικά στο βάρος του χειμώνα. Ο οποίος σημαδεύτηκε από τη σιδηροδρομική τραγωδία στα Τέμπη.
Και όμως, το καλοκαίρι είχε πύρινες καταστροφές και πένθος. Σε έκταση και μέγεθος που κανείς μας δεν φανταζόταν. Οσο κλισέ και αν φαίνεται αυτό. Σχεδόν 1,6 εκατομμύρια στρέμματα καμένα.
Από τις πυρκαγιές στη Ρόδο, τη Μαγνησία, το Λουτράκι, την Πάρνηθα, μέχρι το δάσος και τον μικρό πυρήνα της Δαδιάς, για δύο εβδομάδες στις φλόγες.
Για να «κλείσει» με την πλημμύρα της χιλιετίας στη Θεσσαλία. Με θύματα ανθρώπους και ζωντανά, βυθίζοντας στο νερό γειτονιές, χωριά, σπίτια, επιχειρήσεις, περιουσίες, καλλιέργειες. Ο κάμπος βούλιαξε στη λάσπη.
Και με μια εγκληματική ενέργεια σε δημόσια θέα, στο λιμάνι του Πειραιά. Ενας άνθρωπος οδηγείται στον πνιγμό από το πλήρωμα επιβατηγού πλοίου.
Το ίδιο διάστημα γίναμε θεατές περιπτώσεων προβεβλημένων πολιτικών προσώπων, τα οποία βρέθηκαν εκτεθειμένα από ένα «στραβοπάτημα»:
Ο χορός του πρώην Περιφερειάρχη Αττικής Γιώργου Πατούλη στο Ζάππειο στα τέλη Ιουλίου, την ώρα που ανεξέλεγκτα μέτωπα πυρκαγιάς μαίνονταν με θύματα, θέτοντας τη χώρα σε τριήμερο εθνικό πένθος. Το σύντομο ταξίδι διακοπών του πρώην υπουργού Προστασίας του Πολίτη Νότη Μηταράκη στην Πάτμο την ίδια περίοδο.
Αλλά και το τραγικό γεγονός του Blue Horizon, που σχολίασε ο πρώην υπουργός Ναυτιλίας Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης με τέτοιο τρόπο, ώστε να προκαλέσει την έντονη αντίδραση της κοινής γνώμης και την εκ διαμέτρου αντίθετη τοποθέτηση του Κυριάκου Μητσοτάκη. Και να οδηγηθεί σε παραίτηση εντός ολίγων ημερών. Λεκτικό «στραβοπάτημα»;
Οσο επιφανειακή και αν είναι η λέξη, δυστυχώς μαρτυρά κάτι πιο βαθύ. Και αυτό έχει να κάνει με την αποσύνδεση από ό,τι συμβαίνει γύρω σου. Για έναν δημόσιο λειτουργό αυτό δεν είναι πταίσμα. Ουσιαστικά θέτει ερώτημα για την ίδια την ενασχόληση με τα κοινά.
Την ώρα που οι απεγκλωβισμοί συνεχίζονται και ο κίνδυνος για τη δημόσια υγεία είναι η επείγουσα προτεραιότητα στον κάμπο της Θεσσαλίας, το ερώτημα για την επόμενη μέρα είναι μπροστά.
Το ένα πέμπτο της εγχώριας αγροτικής παραγωγής εξαφανίζεται, χιλιάδες άνθρωποι αντιμέτωποι με την επιβίωση, την απασχόληση, την αποκατάσταση της καθημερινότητας. Και της εσωτερικής (;) μετακίνησης.
Πέρα από την κλιματική κρίση, πέρα από το πρωτόγνωρο των φαινομένων – mega πυρκαγιές και Daniel – είμαστε αντιμέτωποι με τις δικές μας (κοινές) ευθύνες, στο επίπεδο κάθε βαθμίδας διοίκησης.
Σε ό,τι αφορά τη διαχείριση του περιβάλλοντος, τα έργα υποδομής, τον σχεδιασμό, τον συντονισμό, τον ελεγκτικό μηχανισμό.
Γιατί αυτό έχει να κάνει με την εφαρμοσμένη αντίληψη της έννοιας κλιματική κρίση και όχι απλά την αφηρημένη έννοια για το «κακό που μας βρήκε».
Προφανώς με τη Θεσσαλία βυθισμένη στο νερό έχει ανοίξει η συζήτηση για τα έργα που έγιναν ή δεν έγιναν από την περιφερειακή αυτοδιοίκηση μετά το πρώτο «καμπανάκι» του «Ιανού» πριν τρία χρόνια. Την ώρα που στους τηλεοπτικούς δέκτες παίζει το σποτ της Περιφέρειας Θεσσαλίας για «την ανάπτυξη των υποδομών» και τη «βελτίωση της καθημερινότητας του πολίτη». Παρουσιάζοντας έργα προϋπολογισμού 5,7 δισ. ευρώ στο πλαίσιο του Περιφερειακού Επιχειρησιακού προγράμματος Θεσσαλίας 2014 – 2020.
Το τι έφταιξε «θα το δούμε στη συνέχεια», είπε ο Πρωθυπουργός στην πρώτη του τοποθέτηση από το συντονιστικό της Λάρισας.
Ανασκούμπωμα και ανασυγκρότηση.
Αυτές είναι και οι λέξεις που είπε στη συνέχεια. Δείχνοντας την κατεύθυνση για το πολύ δύσκολο σήμερα.
Τι σημαίνει αυτό;
Σημαίνει αλλαγή σχεδιασμού, ανακατανομή προϋπολογισμού, ανεύρεση χρηματοδότησης από ευρωπαϊκά κεφάλαια και δανεισμό. Κεφάλαιο, χρόνο και κόπο.
Αλλά και πάλι, όλα αυτά δεν θα έχουν αποτέλεσμα, αν δεν συνοδευτούν από την ανασυγκρότηση ήθους στο πολιτικό κεφάλαιο.
Αυτό που διαχειρίζεται τον σχεδιασμό και την υλοποίηση. Από την πρώτη βαθμίδα της (αυτο)διοίκησης, έως το κεντρικό κράτος.
Και που τελικά έχει τον πρώτο λόγο και την τελική ευθύνη για αυτά που συμβαίνουν. Όχι μόνο το προνόμιο να τα ορίζει.
Προφανώς δεν χρειάζονται καταστροφές και θύματα για να διαπιστώσουμε την παθογένεια σε διάφορα επίπεδα της αυτοδιοίκησης. Την υστέρηση, τη γραφειοκρατία, τις ελλιπείς υπηρεσίες στους πολίτες, τις κακοτεχνίες σε έργα.
Κανονικά η είσοδος στην πολιτική θα έπρεπε να είναι λιγότερο δημοφιλής ως επιλογή, απ’ ό,τι είναι στην πραγματικότητα.
Η είσοδος και η ενασχόληση με τα κοινά, σημαίνει ότι ο υποψήφιος και εν τέλει εκλεγμένος είναι συνειδητοποιημένος και αποφασισμένος να προσφέρει για το κοινό καλό. Αψηφώντας τον προσωπικό χρόνο και κόπο. Οχι να απολαμβάνει τα προνόμια, την αναγνωρισιμότητα και το κύρος θέσης του. Ή να προσθέτει έναν ακόμα τίτλο στο βιογραφικό του.
Γιατί δεν μπορεί να τον απασχολεί μόνο ο μικρόκοσμός του. Καλείται να διαχειριστεί το περιβάλλον στο κοινωνικό σύνολο που εκπροσωπεί. Με αυτό οφείλει να συνδεθεί. Να το διαχειρίζεται και να το συναισθάνεται επίσης.
Και πλέον το κοινό καλό χρειάζεται τη σύνδεση και την αφοσίωση περισσότερο από ποτέ.
Αυτό είναι μια πολύ βαριά ευθύνη.
Που αν δεν θέλεις να τη σηκώσεις, καλύτερα να αποσυρθείς (τιμώμενος). Και να αφήσεις χώρο σε όσους την αντέχουν.
Γιατί αργά ή γρήγορα θα «στραβοπατήσεις».