Αν σας έλεγαν ότι εντελώς ξαφνικά κάποια μέρα ο Πρωθυπουργός αποφάσισε να αλλάξει τον εκλογικό νόμο που ψήφισε ο ίδιος, γιατί μπορεί πια να μην τον βολεύει, λογικά το πρώτο που θα σκεφτόσασταν είναι… «σαν δε ντρεπόμαστε», θα γίνει χαμός, θα προκληθεί μεγάλη πολιτική αναστάτωση…
Αν, πάλι, σας έλεγαν ότι ο Πρωθυπουργός θα προκηρύξει πρόωρες εκλογές, όχι για κάποιον έκτακτο εθνικό λόγο που μπορεί να προκύψει, αλλά γιατί έτσι τον βολεύει, λογικά θα αναρωτιόσασταν, «πάλι τα ίδια;» και θα προβλέπατε επίσης πολιτική αναστάτωση.
Ε, λοιπόν, μην κουράζεστε. Είμαστε στην Ελλάδα, όπου η πολιτική αναστάτωση έχει δημιουργηθεί το τελευταίο διάστημα ακριβώς για τους αντίθετους λόγους: Δεν αλλάζει ο εκλογικός νόμος και δεν θα γίνουν πρόωρες εκλογές! Δηλαδή, σα να λέμε, «κανονικότητα». Κι όμως είναι όλοι αναστατωμένοι! Ας δούμε γιατί:
Οι Νεοδημοκράτες
Ξεκινάμε από τους πολλούς του κυβερνητικού στρατοπέδου που έχουν βάλει πλερέζες. Αφού δέχτηκαν κακήν – κακώς δια στόματος του ίδιου του πρωθυπουργού την ψυχρολουσία της μη αλλαγής του εκλογικού νόμου που οι ίδιοι ψήφισαν (αλλά τώρα έκριναν ότι τους χρειάζεται άλλος, πιο βολικός, για την αυτοδυναμία), εσχάτως δέχτηκαν νέο βαρύ πρωθυπουργικό πλήγμα: Δε θα γίνουν πρόωρες εκλογές το φθινόπωρο! Ενώ είχαν αρχίσει να κάνουν προεκλογικές συγκεντρώσεις, από σπίτια μέχρι εστιατόρια, είχαν ξεκινήσει το «πόρτα-πόρτα» ή ό,τι άλλο κρίνει ο κάθε υποψήφιος ότι χρειάζεται, ενώ τσεκάριζαν μέχρι και συγκεκριμένες Κυριακές στο ημερολόγιο του Σεπτέμβρη, έμειναν τελικά με το ημερολόγιο στο χέρι.
Και βέβαια δεν είναι αυτό το χειρότερο. Έμειναν κυρίως με το άγχος ότι άλλους δέκα μήνες πρέπει ο καθένας να κάνει τη δουλειά του – όποια του έχει ανατεθεί – και όχι να έχει ως μόνη πολιτική αποστολή την προσωπική του εκλογή. Το «εγώ τρέχω για την παράταξη, γιατί εκλέγομαι με σταυρό», αν ισχύει όντως, αν δηλαδή το τρέξιμο είναι κυρίως για λόγους παραταξιακούς και όχι προσωπικούς, σημαίνει ότι έχουν μπροστά τους Μαραθώνιο και όχι σπριντ, όπως νόμιζαν. Για να τους δούμε! Επιπροσθέτως, το άγχος τους μεγαλώνει και με εκείνο το «να μου το πουν, για να τους απαλλάξω» που είπε ο Μητσοτάκης, απευθυνόμενος σε όσους κουράστηκαν και βιάζονται για εκλογές.
Μα, όλα εναντίον τους; Δεν είχαν, δηλαδή, επιχειρήματα οι υπουργοί και οι βουλευτές που πρότειναν στον Μητσοτάκη εκλογές; Και βέβαια είχαν, το εξής ένα, που στην Ελλάδα αρκεί με το παραπάνω: οι εκλογές τον Σεπτέμβρη θα είναι πιθανότατα πιο εύκολες για τη ΝΔ απ’ ό,τι οι εκλογές την άνοιξη του 2023, μετά από ένα δύσκολο χειμώνα που προβλέπεται για ολόκληρη την Ευρώπη λόγω πολέμου.
Αν, λοιπόν, έτσι έχουν τα πράγματα, ένας λόγος παραπάνω, να αναλάβουν ο καθένας τις ευθύνες του για να είναι ο χειμώνας όσο γίνεται λιγότερο δύσκολος και να αφήσουν τις προεκλογικές βεγκέρες. Το καταλαβαίνουμε, η γαλάζια αναστάτωση είναι μεγάλη με τέτοια… ανατροπή, αλλά μήπως πρέπει να θυμηθούν οι υποψήφιοι της ΝΔ ότι το κόμμα τους υποτίθεται ότι εκφράζει την «κανονικότητα»; Και κανονικότητα μεταξύ άλλων σημαίνει εκλογές κάθε τέσσερα χρόνια κι όχι όταν σε βολεύει;
Ο ΣΥΡΙΖΑ
Ας έλθουμε τώρα στην Αντιπολίτευση. Στον ΣΥΡΙΖΑ το θεωρούσαν δεδομένο ότι ο Μητσοτάκης θα πάει σε πρόωρες κάλπες, γιατί ξέρουν και οι ίδιοι από τα γκάλοπ ότι τον συμφέρει, αφού τα ποσοστά της ΝΔ αυτή την περίοδο υπερβαίνουν αρκετά το 30% για τις πρώτες εκλογές της απλής αναλογικής, άρα του δίνουν αυξημένες πιθανότητες αυτοδυναμίας στις δεύτερες εκλογές. Επειδή το θεωρούσαν δεδομένο, άρχισαν να επενδύουν στις πρόωρες εκλογές, με επιχειρήματα τύπου « φύγετε τώρα να σωθεί η χώρα». Το αφήγημα, άλλωστε, των πρόωρων εκλογών βοηθά και στην προεκλογική συσπείρωση του ΣΥΡΙΖΑ.
Από την άλλη, όμως, οι εκλογές στο τέλος της τετραετίας, υπό προϋποθέσεις, μπορεί περισσότερο να διευκολύνουν τον ΣΥΡΙΖΑ, αφ’ ενός γιατί του δίνουν χρόνο να συνεχίσει την πορεία ανάκαμψης στην οποία έχει εισέλθει μετά το συνέδριο και αφ’ ετέρου γιατί αφήνουν ανοικτό το ενδεχόμενο να πληρώσει η κυβέρνηση το πολιτικό κόστος ενός δύσκολου χειμώνα με ενεργειακή κρίση και πληθωρισμό. Στην Κουμουνδούρου, λοιπόν, στην πραγματικότητα, κάνουν το σταυρό τους και προσεύχονται υπέρ της θεσμικής κανονικότητας, δηλαδή της εξάντλησης της τετραετίας από την κυβέρνηση. Υποδύονται όμως τους οργισμένους και μετέχουν και αυτοί στη γενικότερη αναστάτωση.
Το αποτυπώνει τέλεια ο Γιώργος Φλωρίδης σε μια ανάρτηση του στο Facebook υπό τον τίτλο «Παίχτης»:
Τσίπρας την 21η Ιουνίου 2022, στο Πολιτικό Συμβούλιο ΣΥΡΙΖΑ: «Ο κ. Μητσοτάκης, μπροστά στα συσσωρευμένα αδιέξοδα που δημιούργησε, από ό,τι φαίνεται αποφάσισε να δραπετεύσει με εκλογές», «ευρισκόμενος σε πανικό».
Τσίπρας σε tweet την 7η Ιουλίου 2022, μετά από τη συζήτηση στη Βουλή: «Ήταν έτοιμος για εκλογές. Του ήρθαν όμως τα μαντάτα από τις αληθινές μετρήσεις της κοινής γνώμης. Όχι εκείνες που δημοσιεύουν τα κανάλια της προπαγάνδας. Τις άλλες που δεν δημοσιεύονται. Και είδε ότι είναι πια πολύ αργά για να παραπλανήσει την ελληνική κοινωνία».
Και καταλήγει ο Φλωρίδης: «Το ερώτημα τελικά είναι: Ήθελε ή δεν ήθελε να δραπετεύσει ο Μητσοτάκης με εκλογές («μπροστά στα συσσωρευμένα αδιέξοδα κλπ»); Κι αν ήθελε να δραπετεύσει, πού θα έβρισκε καλύτερη ευκαιρία, τώρα που οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι θα χάσει σίγουρα;»
Το ΠΑΣΟΚ/ΚΙΝΑΛ
Τελευταίο αλλά όχι έσχατο στην αναστάτωση το ΠΑΣΟΚ/ΚΙΝΑΛ: Στην Χαριλάου Τρικούπη δεν ζητούσαν εκλογές – τι αξία θα είχε άλλωστε; – αλλά το είχαν… δέσει κόμπο ότι έρχονται πρόωρες τον Σεπτέμβριο. Τα ψηφοδέλτια είναι σχεδόν έτοιμα και το ενδιαφέρον της συμμετοχής σε αυτά ασφαλώς σχετίζεται με τα γκάλοπ που δίνουν στο κόμμα διψήφιο ποσοστό. Μόνο που αυτά τα γκάλοπ, που αποτελούν την πηγή της αυτοπεποίθησης και της αισιοδοξίας για το ΠΑΣΟΚ/ΚΙΝΑΛ, είναι πιο περίπλοκη υπόθεση. Πρώτον, δείχνουν μια σταδιακή πτωτική πορεία από τα υψηλά ποσοστά που καταγράφονταν υπό τη νέα ηγεσία πριν μερικούς μήνες, δημιουργώντας τότε προσδοκίες ότι το κόμμα ανέκαμπτε σε βαθμό που θα μπορούσε να πλησιάσει απειλητικά τον ΣΥΡΙΖΑ. Αυτή η πτωτική τάση μέχρι τον Σεπτέμβριο δεν θα μπορούσε να αποτελέσει πρόβλημα. Τι γίνεται όμως μέχρι την άνοιξη του 2023; Για το κόμμα του Νίκου Ανδρουλάκη οι επόμενοι μήνες θα είναι κρίσιμοι για να φανεί εάν όντως μπορεί να γίνει ο πρωταγωνιστής των εξελίξεων με την ψήφο του λαού, όπως επιθυμεί.
Το ΠΑΣΟΚ/ΚΙΝΑΛ είναι το κόμμα που ήθελε τις πρόωρες εκλογές περισσότερο από όλους. Αφ’ ενός για να προλάβει να κεφαλαιοποιήσει στην κάλπη γρήγορα τα διψήφια ποσοστά που του δίνουν τα γκάλοπ. Και αφ’ ετέρου για να βγάλει μια ώρα αρχύτερα από πάνω του το δίλημμα «με ποιον θα συγκυβερνήσετε». Χωρίς απάντηση σε αυτό το δίλημμα, μέχρι τον Σεπτέμβρη φτάνεις σχετικά εύκολα, μέχρι την άνοιξη του 2023 όμως, πώς φτάνεις; Ιδιαίτερα, μάλιστα, όταν δεν μπορείς ή δεν θέλεις να ταυτιστείς με την άποψη της συντριπτικής πλειοψηφίας της εκλογικής σου βάσης, που εμμέσως απαντά σε αυτό το δίλλημα δηλώνοντας στο τελευταίο γκάλοπ της Prorata ότι αντιπαθεί σε ποσοστό 53% τον ΣΥΡΙΖΑ και μόλις 10% τη ΝΔ!
Αραγε, μέχρι την άνοιξη, αυτοί που θα δηλώνουν ότι πρόκειται να ψηφίσουν ΠΑΣΟΚ/ΚΙΝΑΛ θα τους αντιπαθούν και τους δυο το ίδιο ή θα είναι ψηφοφόροι εκτός γραμμής; Θα φανεί! Οπως θα φανούν και πολλά ακόμη στο μακρύ διάστημα που έχουμε μπροστά μας μέχρι τις κάλπες. Θα είναι μάλλον η πιο απρόβλεπτη και μεγαλύτερη σε διάρκεια προεκλογική περίοδος που έχουμε ζήσει εδώ και δεκαετίες. Γι’ αυτό, είναι όλοι τόσο… αναστατωμένοι.