Διάβασα το καταπληκτικό κομμάτι του Χρήστου Μιχαηλίδη στο Protagon με τίτλο «Πώς κάνεις έτσι για μια Φιλιππινέζα;» και ένιωσα ένα ρίγος να με διαπερνά. Είναι δυνατόν να υπάρχουν πενήντα γυναίκες που «λείπουν από την εργασία ή το σπίτι τους» εδώ και χρόνια; Πενήντα άνθρωποι; Πενήντα;
Οποιοδήποτε συμβάν ταράζει την καθημερινότητα της Κύπρου έχει μια ιδιαίτερη χροιά. Το δυστύχημα με το αεροπλάνο της «Ηλιος», η έκρηξη στο Μαρί, οι μαφιόζικες δολοφονίες, ο serial killer… Μια κοινωνία τόσο μικρή, τόσο κλειστή, τόσο στανταρισμένη ταράζεται συθέμελα. Όλα λαμβάνουν πολιτικές προεκτάσεις, διαστάσεις που αγγίζουν υψηλά ιστάμενα πολιτικά πρόσωπα.
Τι είναι η Κύπρος; Ποια είναι η φυσιογνωμία της, η ιδιαίτερη υφή της, η δομή της κοινωνίας της; Εχω επισκεφθεί το νησί τρεις φορές και δεν έχω καταλάβει, παρόλο που συναναστράφηκα με Κυπρίους οι οποίοι προσπάθησαν να μου εξηγήσουν όσο καλύτερα μπορούσαν τι εστί Κύπρος.
Το νησί αλλάζει με γοργούς ρυθμούς, αλλά όπως φαίνεται μένει ίδιο. Μπορεί να έρχονται νέα κεφάλαια, νέος κόσμος, νέες φυλές, νέοι χρηματοδότες, νέοι πλούσιοι, αλλά η κοινωνία μένει ίδια. Είναι δύσκολο να μιλήσει κάποιος ανοιχτά χωρίς να εκτεθεί, διότι όλοι γνωρίζονται με όλους. Σκεφτείτε τη δημοσιογραφική δουλειά. Σε ένα τόσο μικρό μέρος, με τόσο έντονες πολιτικές επιρροές, πώς να ερευνήσεις, πώς να γράψεις χωρίς περιστροφές, πώς να μιλήσεις για ευθύνες; Είναι σαν να παίρνεις θέση. Κάνεις εχθρούς. Είναι λίγα τα μαγαζιά. Πες ότι χάνεις τη δουλειά σου, πόσο εύκολα θα βρεις σε άλλο μέσο; Κρίνοντας από τη Θεσσαλονίκη, που είναι επίσης ένα μικρό μέρος, σας διαβεβαιώνω για τη δυσκολία.
Για κάποιον περίεργο λόγο (καθώς δεν μεγάλωσα με οικιακές βοηθούς), νιώθω μια τρομερή συμπάθεια για τις Φιλιππινέζες. Είχα συγκλονιστεί βλέποντάς τες πριν χρόνια να χορεύουν στην Πλατεία Αριστοτέλους της Θεσσαλονίκης μεσημέρι Κυριακής, στο ρεπό τους, για τα θύματα του τυφώνα «Γιολάντα». Γυναίκες μόνες, με παιδιά και γονείς στις Φιλιππίνες, άντρες ποιος ξέρει πού, με στήριγμα τις άλλες μόνες Φιλιππινέζες. Είχα γράψει, τότε, ένα κομμάτι στο Protagon για αυτές τις γυναίκες, τις Φιλιππινέζες της Κυριακής. Της ημέρας που δεν θα πουν «Yes, madam», δεν θα στρώσουν κρεβάτια, δεν θα μαγειρέψουν, δεν θ’ ακούσουν τη φωνή της madam να φωνάζει «Maria, bring me my coffee», δεν θα βγάλουν βόλτα το σκυλί να κατουρήσει, δεν θα έχουν τον νου τους να πάρουν τα παιδιά από το σχολικό, δεν θα τσακίζονται στο οποιοδήποτε πρόσταγμα της madam. Έγραφα τότε ότι ήταν η πρώτη φορά που είδα μαζεμένες Φιλιππινέζες στη Θεσσαλονίκη. Εως τότε, η μόνη επαφή που είχα, μέχρι χθες, μαζί τους, όσες φορές είχε τύχει, ήταν μέσω της αυστηρής φωνής κάποιας madam: «Maria, bring me this, Katie do that, Lin where are my glasses?».
Ο Χρήστος Μιχαηλίδης περιγράφει με χειρουργική ακρίβεια το νέο έγκλημα που συγκλονίζει όποιον μπορεί να συγκλονιστεί από το γεγονός ότι πενήντα γυναίκες «ελλείπουν από την εργασία ή το σπίτι τους» εδώ και χρόνια. Διότι κάποιοι θα πουν: «Πώς κάνεις έτσι για πενήντα Φιλιππινέζες;»