Υβριδικός πόλεμος Δεν ξέρεις πλέον από πού θα σου ‘ρθει. Ολα μπορούν να γίνουν στόχος: υποδομές μεταφορών και τηλεπικοινωνιών, στρατιωτικές βάσεις, μεμονωμένα άτομα. Μήπως η πρόσφατη συντριβή του φορτηγού αεροσκάφους της DHL κοντά στο αεροδρόμιο του Βίλνιους (Λιθουανία), δεν βγάζει μάτι ότι δεν οφειλόταν σε τεχνικό πρόβλημα αλλά σε «δολιοφθορά»; Τι να πει κανείς και για την κυβερνοεπίθεση σε καναδική εγκατάσταση που επεξεργάζεται τα λύματα 1,2 εκατ. ανθρώπων (θα είχε γίνει το μάλε βράσε αν οι χάκερ δεν περιορίζονταν σε ένα μικρό μέρος των ψηφιακών συστημάτων). Οσο για εκείνο τα «κομμένο» στα καλά καθούμενα υποθαλάσσιο καλώδιο οπτικών ινών μεταξύ Γερμανίας και Φινλανδίας, η υπόθεση «βρωμάει» από χιλιόμετρα. Ο «μπασταρδεμένος» πόλεμος ή πόλεμος γιαλαντζί δεν είναι κάτι καινούργιο, αλλά η εντατικοποίησή του σαφώς διευκολύνεται από τη ραγδαία τεχνολογική αλλαγή και την παγκόσμια –που να μην έσωνε– διασυνδεσιμότητα. Αποτέλεσμα; Ταχύτατη επιδείνωση του μόνιμου αισθήματος ανασφάλειας – πόσο πλέον; Δεν μπορείς να διακρίνεις τον πόλεμο από την ειρήνη ή, μάλλον, πόσο αντέχουν τα νεύρα σου αυτή τη διαολεμένη ειρήνη.
Μουρτζούκου Το όνομα που διαδέχτηκε στα δελτία ειδήσεων το «Πισπιρίγκου».
Σαν βγεις στον πηγαιμό για την Ψίμυθο Το ουτοπικό νησί που απέκτησε σάρκα και οστά χάρη σε έναν ευφάνταστο λογαριασμό στο Χ (πρώην Twitter): «Να βρεις ένα ψεύτικο όνομα για νησί, φασέϊκο λίγο, Ψίμυθο π.χ., και να λες ότι φέτος η φάση ήταν εκεί. Δεν έχεις πάει Ψίμυθο; Ε, ρε φίλε, γα@@ Εγινε χαμός φέτος». Και ύστερα να οι απανταχού ψευδοαναμνήσεις από τότε που πηγαίναμε στο νησί «με ένα παρεό, μια σουλουμπάμια και τα “Εκατό χρόνια μοναξιά”, ή «τότε που δεν πήγαινε πλοίο και κολυμπούσαμε έξι μίλια με τους γονείς μας για να φτάσουμε». Μέχρι και τρέλερ ντοκιμαντέρ για τις ομορφιές της ανύπαρκτης νήσου κυκλοφόρησε. Και τα τρολ της αντιπολίτευσης επωφελήθηκαν, σύμφωνα τουλάχιστον με τον υπουργό Υγείας Αδωνι Γεωργιάδη: «Παραιτήθηκε και ο τελευταίος αγροτικός γιατρός στην Ψίμυθο. Ενα νησί 600 κατοίκων και χιλιάδων επισκεπτών χωρίς γιατρό. Το ΕΣΥ του Αδωνι».
Aura (αύρα) Λέξη της χρονιάς για τη Γενιά Ζ. Δεν είναι η έννοια όπως την ξέραμε – η αίσθηση, η «ατμόσφαιρα» που δημιουργεί κάποιος με την παρουσία του. Περισσότερο έχει να κάνει με το πόσο «κουλ» είναι κάποιος ή έστω με πόσο κουλ τρόπο περιδιαβάζει την καθημερινότητά του. Στο TikTok και στα ελληνικά λύκεια μετρώνται και πόντοι της αύρας, τους οποίους κερδίζεις ή και όχι. Επί παραδείγματι, αν πιαστεί το δάκτυλό σου σε πόρτα, χάνεις αυτομάτως 1.000 πόντους αύρας, ενώ κερδίζεις κάμποσους αν, μετά από έναν χωρισμό, προχωρήσεις μπροστά χωρίς μαραθώνιους οδυρμούς. To χειρότερο είναι ότι η όλη τάση συνδέθηκε –σε διάφορες δήθεν ψαγμένες αναλύσεις– με την κλασική αρχαιότητα και τον Αριστοτέλη.
Παράγωγα της κλιματικής αλλαγής Τεράστια η γκάμα των κλιματικών όρων που εισέβαλαν στη ζωή μας κατά τη διάρκεια του έτους. Κλιματική δικαιοσύνη, διπλή καιρική διαταραχή, θερμική άνεση (το να αισθάνεσαι ικανοποιημένος από τις θερμικές συνθήκες του εργασιακού σου περιβάλλοντος, π.χ. να μη δουλεύεις σε δημόσια υπηρεσία με χαλασμένο ερ κοντίσιον), θερμική καταπόνηση, θερμικές καταιγίδες, δείκτης δυσφορίας και το κακό συναπάντημα.
Ick Η Γενιά Ζ έχει τη δική τη λέξη για να περιγράψει τις ενοχλητικές συνήθειες του άλλου (σε ένα ζευγάρι). Αναπόσπαστο κομμάτι του σύγχρονου dating (στα αγγλικά η λέξη «ick» είναι επιφώνημα αηδίας, κάτι σαν το δικό μας «μπλιάχ») αποτυπώνει μια τεράστια γκάμα συνηθειών που μπορεί να έχει ο άλλος (μέσα και έξω από το σπίτι) και που μπορεί να σε απωθήσουν (η έκφραση είναι «he/she gives me the ick»). Ενδεικτικά, να θέλει να τρώει από το πιάτο σου στο πρώτο ραντεβού, να έχει βρώμικα νύχια ή να χειροκροτεί μετά την προσγείωση του αεροπλάνου.
Μπάτσος Πενήντα χρόνια ακριβώς φέτος από τη μετάβαση στη δημοκρατία και ετοιμαζόμαστε να θεσπίσουμε αδικήματα λόγου. Η πρόταση για ποινικοποίηση της λέξης (όποιος την ξεστομίζει να αντιμετωπίζει αυτόφωρη δίωξη και απειλή φυλάκισης) έγινε από τον πρώην υπουργό Θάνο Πλεύρη. Η ΕΛ.ΑΣ. απάντησε με δικό της διαφωτιστικό βίντεο με τίτλο: «Ας εξηγήσουμε λοιπόν τι είναι μπάτσος».
Κασσελίστας (Kasselistas) Φανατικοί οπαδοί του Στέφανου Κασσελάκη που τον ακολουθούν παντού, εντός και εκτός (πλέον) ΣΥΡΙΖΑ. Από τα πιο hot φετινά συνθήματά τους: «Kάτω η Χούντα της Αριστεράς».
Demure (ντεμιούρ) Λέξη της χρονιάς για το Dictionary.com. Γεννήθηκε στο TikTok, όπου γεννιούνται πλέον αναγκαστικά οι περισσότεροι νεολογισμοί. Εγινε viral το καλοκαίρι χάρη στην plus size τρανς influencer Tζουλς Λεμπρόν, που ήθελε έτσι («very demure, very mindful») να περιγράψει το μακιγιάζ και τα ρούχα που χρησιμοποιεί στη δουλειά και είναι διακριτικά και χαμηλών τόνων, και όχι φανταχτερά, πολύ έντονα ή αποκαλυπτικά (το βίντεο που τράβηξε μέσα από το αυτοκίνητό της μετράει μέχρι σήμερα 54,5 εκατ. προβολές). Η λέξη έγινε ανάρπαστη. Ακόμα και ο Λευκός Οίκος (του Μπάιντεν) τη χρησιμοποίησε στον λογαριασμό του προκειμένου να προωθήσει νομοσχέδιο που θα απαλλάξει 5 εκατομμύρια Αμερικανούς από τα φοιτητικά τους χρέη. Οταν προσδιορίζει πρόσωπο, το «demure» σημαίνει «συγκρατημένος» σε εμφάνιση ή συμπεριφορά.
«They are eating their dogs… they are eating their cats» («Tρώνε τους σκύλους τους… τρώνε τις γάτες τους») Η ατάκα της χρονιάς για τους μετανάστες στο Σπρίνγκφιλντ του Οχάιο ανήκει δικαιωματικά στον καθόλου demure Ντόναλντ Τραμπ (από το debate με τη Χάρις τον Σεπτέμβριο). Απειρα τα memes με pets προς βρώση, αλλά και μια εξαιρετικά επιτυχής μουσική διασκευή.
(συνεχίζεται)