Ονειρεύονται, άραγε, οι πολιτικοί την κηδεία τους; Να βγει κάποιος να μας το πει. Να πει αλήθεια όμως. Αν τις νύχτες, πριν έρθει ο Υπνος να τον βρει, κάνει σενάρια μαζί με τον αδερφό του, τον Θάνατο.
Βλέπει το φέρετρό του πάνω στον κιλλίβαντα, τυλιγμένο με την ελληνική σημαία. Και σε ένα μαξιλαράκι είναι απλωμένα τα μετάλλια και οι διακρίσεις που παρέλαβε κατά τη διάρκεια του βίου. Με αγνώστους να σχηματίζουν ουρά στο παρεκκλήσι. Τόσο μεγάλη ουρά που θα βάλουν και κορδόνι για να την ορίσουν. Και ύστερα το φέρετρο να πλέει σε μία θάλασσα από χειροκροτήματα. Μεγαλεία. Τα φαντάζεται κανείς αυτά τα πράγματα; Σίγουρα. Απλώς μιλάμε για τα μεγάλα ονόματα, όχι για εκείνους που μετά από δύο βουλευτικές θητείες θα επιστρέψουν στο δικηγορικό γραφείο της πρωτεύουσας νομού. Και αυτοί καλή κηδεία θα έχουν, για τα δεδομένα της περιοχής, θα έρθουν βαφτιστήρια, ρουσφέτια και κουμπάροι, αλλά τώρα η κουβέντα μας είναι για τελετή με τιμές. Να δίνουν μίζες οι νεκροθάφτες για να πάρουν τη δουλειά. Να δείχνει η Αθήνα από ψηλά σαν χωράφι που πήγαν και έκατσαν κοράκια. Για τέτοια μαυρίλα λέμε.
Πώς θρέφεις, όμως, την ελπίδα για μία κηδεία με τιμές και, κυρίως, πάνδημη συγκίνηση; Διότι για έναν πολιτικό και η κηδεία μία συγκέντρωση είναι. Μετράει ο κόσμος που θα έρθει. Αλλά ακόμα και αν δεν έχει κόσμο, ο πολιτικός καίγεται για το συναίσθημα που θα διεγείρει. Τι σειρά θα παίξει στις ειδήσεις; Σίγουρα απαιτείται μακρά παραμονή στο δημόσιο βίο. Χωρίς κοφτερές αιχμές, οξύνσεις και εντάσεις. Αν πεθάνεις και είσαι εν ενεργεία σταρ της πολιτικής, εκείνοι που θα σε κατευοδώσουν θα είναι ίσιοι με εκείνους που θα σε ξαποστείλουν. Καλύτερα να μην έχεις εξουσία. Η Φώφη, ας πούμε, αγαπήθηκε για αυτό που ήταν. Αν όμως κρατούσε εξουσία στα χέρια της, αρκετοί δεν θα κατάφερναν να δουν τη γυναίκα πίσω από τη θέση. Τη Φώφη δεν την κλάψαμε κυρίως ως πολιτικό, την κλάψαμε ως άνθρωπο.
Ασφαλώς και παίζει ρόλο πόσο μακριά από την ενεργό πολιτική σε πετυχαίνει ο θάνατος. Ο καιρός λειαίνει τις αντιθέσεις και παρηγορεί τη μνήμη, σβήνοντας τα αρνητικά. Φανταστείτε, ως προς το θυμικό των ανθρώπων, τι κηδεία θα είχε ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης ως πρωθυπουργός και βάλτε την δίπλα σε αυτήν που τελικά είχε. Και αν θυμάστε την κηδεία του Ανδρέα και το μέγα πλήθος, σημειώστε ότι η θλίψη δεν ήταν πάνδημη, το πένθος ήταν πλατύ, αλλά δεν ήταν εθνικό. Αλλωστε τότε έλεγαν ότι πολλοί πήγαν για να βεβαιωθούν ότι είναι νεκρός. Ομως, αλήθεια, θυμάται κανείς την κηδεία του Κωστή Στεφανόπουλου;
Ο Κάρολος Παπούλιας φεύγει με τιμές αρχηγού κράτους, όπως, δηλαδή, αποστρατεύτηκε από τον δημόσιο βίο. Με πανεθνικό χαιρετισμό. Ακόμα και αν δεν έχει κόσμο, θα παίξει ψηλά στις ειδήσεις, οι τηλεθεατές θα αισθανθούν κάτι που ίσως μοιάζει με συγκίνηση. Οι πολιτικοί μένουν στην Ιστορία για τις συγκρούσεις που κάνουν. Ο Παπούλιας έμεινε για αυτές που δεν έκανε. Και αυτό τον καθιστά χρήσιμο κατά τη συλλογική συνείδηση.