Πριν από πολλά χρόνια, το 2011, όταν το Τwitter ήταν ακόμα νήπιο, ο νεοϋρκέζος μουσικός και περσόνα των σόσιαλ Λίoν Τσανγκ έγραψε: «Οταν πήγαινα τρίτη Δημοτικού κοιμήθηκα στο σπίτι ενός φίλου. Τον είδα να ρίχνει στο μπολ πρώτα το γάλα και μετά τα δημητριακά. Ποτέ δεν του ξαναμίλησα. Τώρα είναι στη φυλακή».
Το tweet του αναπαρήχθη με αστρονομικούς ρυθμούς, πολλοί «υιοθέτησαν» τον αλλόκοτο φίλο κάνοντας δική τους την ιστορία. Σίγουρα κάποια ευαίσθητη χορδή χτυπήθηκε, γιατί ναι, μπορεί και να αξίζεις να μπεις στη «στενή» αν κάνεις περίεργα πράγματα μέσα στο σπίτι.
Ολοι έχουμε (τουλάχιστον) από μία. Ενοχλητικές, περίεργες, συχνά διαβρωτικές για την ψυχική υγεία (ή τη λίμπιντο) όσων ζουν δίπλα μας οικιακές συνήθειες. Πολλές είναι ενδεικτικές του χαρακτήρα μας, των εμμονών μας ή συμπεριφορών που υιοθετήσαμε δίπλα (ή και κόντρα) στους γονείς μας.
Εγώ, για παράδειγμα, είμαι καθ΄έξιν «μαζώχτρα» (έχω π.χ. εισιτήρια τρένων από το 1992), η Μαρί Κόντο θα έκανε ολόκληρη docuseries έξι επεισοδίων στο Netflix για μένα. Ακόμα και στην εποχή της Τεχνητής Νοημοσύνης το γραφείο μου είναι θαμμένο στη χαρτούρα. Επίσης, πάντα ανοίγω λάθος τις συσκευασίες. Για την ακρίβεια, τις καταστρέφω ολοσχερώς, αντί π.χ. να ακολουθήσω ευλαβικά την κόκκινη ταινία που λέει «Ανοιγμα ΕΔΩ».
Τα χούγια της πανδημίας
Αναμφίβολα, στη διάρκεια της πανδημίας, που το σπίτι μεταμορφώθηκε σε «Πανοπτικόν» (την κυκλική φυλακή του άγγλου φιλοσόφου Τζέρεμι Μπένθαμ, όπου όλα εποπτεύονται ανά πάσα στιγμή), κάποιες από αυτές τις συνήθειές μας, σχετικά άκακες σε εποχές κανονικότητας, μεταμορφώθηκαν σε αληθινές πληγές.
Θυμίζω σε όσους παριστάνουν ότι έχουν ξεχάσει. Να ανοίγεις το ψυγείο να τσιμπήσεις μια ζωτική για την ψυχική σου ισορροπία νοστιμιά –που αγόρασες με μόχθο και ΚΝ95– και να βρίσκεις άδειες συσκευασίες να χάσκουν ανοιχτές (διότι οι σεσημασμένοι «κλέφτες φαγητού» της οικίας αφήνουν πάντα πίσω τους τα πειστήρια του εγκλήματος).
Ή να κάθεσαι να δεις Κυριακή βράδυ τον «Σιωπηλό Δρόμο» στην τηλεόραση (σίριαλ μη καθημερινό, που δεν είχες τη δυνατότητα να δεις κάπου αλλού μετά) και να έρχεται κάποιος δίπλα σου στον καναπέ (του lockdown τον καναπέ) να καταβροχθίσει (μόνος του) ένα τεράστιο μπολ πατατάκια.
Ζευγάρια και αγγαρείες
Αλλά και χωρίς πανδημία, ειδικά για τα ζευγάρια, οι ενοχλητικές οικιακές συνήθειες μπορεί να είναι θέμα ζωής και θανάτου (της σχέσης). Toν περασμένο Ιούνιο η βρετανική εταιρεία επίπλων Hammonds τόλμησε να πραγματοποιήσει μια μίνι έρευνα ρωτώντας 2.000 ενήλικες πάνω από τη Μάγχη τι είναι εκείνο που τους εκνευρίζει περισσότερο στον σύντροφό τους μέσα στο σπίτι.
Η αλήθεια είναι ότι δεν αλλιεύτηκε κάτι το ιδιαίτερα αξιοπερίεργο. Πρωτίστως, αποτύπωσε τις αιώνιες έριδες (και, βεβαίως, την ανισότητα) στον καταμερισμό των οικιακών αγγαρειών. Και όμως, είναι αυτά τα απλά, τα καθημερινά που σου καταστρέφουν τη ζωή.
Ενα συντριπτικό 51% επέλεξαν το πολύ απλό «Not listening» («Δεν ακούει»). Στη δεύτερη θέση ακολούθησε το «Ροχαλητό» (ένα διόλου ευκαταφρόνητο 42% των ερωτηθέντων). Ακολουθούν: «Αφήνει άπλυτα φλιτζάνια και πιάτα (39%), «Αποφεύγει τις δουλειές του σπιτιού», «Αφήνει τα φώτα ανοιχτά» και «Κλέβει τα σκεπάσματα» (ισοβαθμούν με 35%), «Αφήνει βρώμικα ρούχα στο πάτωμα» (35%), «Γκρινιάζει» (29%), «Δεν αδειάζει τον κάδο των σκουπιδιών» (28%). Υποθέτω ότι τα δύο τελευταία μπορεί και να συνδέονται.
Οσον αφορά το πρώτο, μόλις πρόσφατα μια φίλη μού αφηγήθηκε μια ιστορία αποκαλυπτική για τον γάμο των γονιών της. Καθόταν και έβλεπε τηλεόραση στον καναπέ μαζί με τον βαρήκοο από σχετικά νεαρή ηλικία ηλικιωμένο πατέρα της. Ακούστηκε από μέσα η φωνή της γυναίκας του που τον καλούσε στη διαπασών να βοηθήσει σε κάποια κρίση στην κουζίνα.
Εκείνος συνέχισε να παρακολουθεί ατάραχος τηλεόραση. «Μα, καλά, μπαμπά, στ’ αλήθεια δεν ακούς;», τον ρώτησε για πρώτη φορά η κόρη του. Εκείνος έφερε το δάκτυλο στο στόμα και τής έκανε «σσσς…». Οπως αποκαλύφθηκε, όλα εκείνα τα χρόνια της βαρηκοΐας ήταν παντελώς fake.
Στην εποχή των «icks»
Η Γενιά Ζ (και η εγχώρια) έχει δώσει σε αυτές τις απωθητικές συνήθειες και όνομα: «ick» (που κανονικά, στην αγγλική γλώσσα, είναι επιφώνημα αηδίας, κάτι σαν «μπλιάχ»). Πρόκειται, όπως μαθαίνω, για αναπόστατο κομμάτι του λεξιλογίoυ του σύγχρονου dating (η έκφραση είναι «He/she gives me the ick»), φυσικά με ηχηρή παρουσία στον αχανή σκουπιδότοπο του TikTok.
Mπορεί να είναι οποιαδήποτε συνήθεια του άλλου (όχι απαραίτητα μέσα στο σπίτι), η οποία είναι τόσο ενοχλητική που γίνεται αυτομάτως dealbreaker, βρίσκεσαι δηλαδή να «την κάνεις» με ελαφρά πηδηματάκια. Σύμφωνα με περυσινή έρευνα τoυ dating app «Seeking» στη Βρετανία, ένα 49% έχουν τερματίσει μια σχέση εξαιτίας ενός τέτοιου, φαινομενικά αθώου, «ick».
Αναφέρω ενδεικτικά μερικά από τα «icks» που καταγράφηκαν στην άνω έρευνα. Το να χειροκροτεί ο άλλος π.χ. στην προσγείωση του αεροπλάνου, να θέλει από το πρώτο ραντεβού να μοιραστείτε το φαγητό (ιδιαίτερα αντιδημοφιλές «ick», ειδικά για τους άνδρες), να έχει βρώμικα νύχια, να μιλάει με ναζιάρικη φωνή και να προφέρει λάθος το όνομα «David Bowie».
Τι δείχνει για την προσωπικότητά σου;
Οι κακές μας συνήθειες μέσα στο σπίτι ίσως τελικά να είναι ένας σχετικά ανώδυνος τρόπος να εκτονώσουμε τη συσσωρευμένη αγωνία μας για όλα εκείνα τα επώδυνα που συμβαίνουν έξω από αυτό. Στο κάτω-κάτω δεν κάνεις και τίποτα το τρομερό. Αφήνεις τα ντουλάπια ανοιχτά, βάζεις άδεια τα μπουκάλια του νερού στο ψυγείο, δεν αλλάζεις το χαρτί υγείας, ξαπλώνεις με τα ρούχα. Ενα κομμάτι σου ζει σαν έφηβος.
Προ καιρού ο New Yorker φιλοξένησε ένα χιουμοριστικό άρθρο με τίτλο «H προσωπικότητά σου μέσα από τις ενοχλητικές οικιακές συνήθειές σου». Παραθέτω εδώ κάποιες τέτοιες συνήθειες που περισυνέλεξα, στο πλαίσιο ενός πρόχειρου γκάλοπ.
«Αφήνω τα φώτα ανοιχτά». «Χρησιμοποιώ το πόδι μου με ένα πανάκι swiffer για να καθαρίσω το πάτωμα». «Εχω μανία όλα τα ρούχα να είναι τοποθετημένα στις ντουλάπες βάσει χρώματος». «Αφήνω παντού στο σπίτι κοσμήματα, σκουλαρίκια, δαχτυλίδια, κολιέ». «Αφήνω τα σεντόνια στο πάτωμα». «Οταν βρωμίζουν τα καλύμματα των καναπέδων πάνω στους οποίους κοιμάται ο γάτος, τα γυρίζω ώστε να βρωμίσουν και από την άλλη και μετά τα πλένω». «Δεν αφήνω κανέναν να μπει στο σπίτι με παπούτσια». «Τρώω ληγμένα».
Τα συμπεράσματα για τις προσωπικότητες δικά σας.