Χρειαζόμουν ένα μπουφανάκι και βρήκα ευκαιρία με την εκπτωτική Black Friday να το αγοράσω. Οταν βγήκα από το κατάστημα με το καινούριο απόκτημά μου τακτικά και ωραία συσκευασμένο στην χρωματιστή χάρτινη τσάντα, σχεδόν σταμάτησα να χαίρομαι. Ξαφνικά ντρεπόμουν τον κόσμο γύρω μου. Είχα διαβάσει στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης τόσα αρνητικά σχόλια για την ξενόφερτη εμπορική τακτική —τόσα «η Black Friday σας μάρανε βλαχάρες», «Black είναι για εμάς, Friday είναι για εκείνους που έχουν λεφτά», «μας τα έχουν κάνει τσου…..α με την Black Friday» κλπ— που ένιωσα ένοχος επειδή εγώ μπόρεσα να αγοράσω το κατιτίς μου εκμεταλλευόμενος το συγκεκριμένο τριήμερο των εκπτώσεων. Νόμιζα πως έβλεπα στα βλέμματα των συμπολιτών μου που με προσπερνούσαν με τα δικά τους χέρια άδεια, την απαξίωση. Επειδή σε αυτή τη δύσκολη περίοδο εξακολουθώ να επενδύω στα υλικά αγαθά. Επειδή είμαι θύμα της καταναλωτικής κοινωνίας. Επειδή ενώ οι λαοί υποφέρουν, εγώ εξακολουθώ να θέλω ένα ζεστό μπουφάν για να βγάλω το χειμώνα. Ασυναίσθητα προσπάθησα να κρύψω, όσο αυτό γινόταν, την τσάντα για να μην προκαλώ, αλλά ήταν μεγάλη πανάθεμά την.
Δεν είναι, βεβαίως, μόνο η Black Friday που όσο μπορούσαμε την απαξιώσαμε —στα λόγια, γιατί αν κρίνω από τα ρεπορτάζ στα δελτία ειδήσεων δεν ήμασταν λίγοι όσοι ψωνίσαμε. Οτιδήποτε έχει να κάνει με ευζωία, με χαρά, με γιορτή και δεν το θεωρούμε ελληνικό, δικό μας, δεν έχει την εθνική μας σφραγίδα, ειδικά αν έρχεται από την εχθρική Δύση, το υποδεχόμαστε με γκρίνια, με ειρωνεία και με καχυποψία. Το σνομπάρουμε. Το κάναμε πρόσφατα και με τη Μέρα των Ευχαριστιών. Αν ήταν Ημέρα των… Δυσαρεστιών, μπορεί και να την υιοθετούμε με, τώρα στο λαιμό μάς κάθεται η γαλοπούλα.
Το ότι με το πέρασμα του χρόνου ο κόσμος αλλάζει, και τα έθιμά μας, οι συνήθειές μας (ακόμα και οι εμπορικές) «μπολιάζονται» με εκείνες άλλων λαών και δημιουργούνται νέες συνήθειες και νέες κοινωνικές πρακτικές (πάντα συνέβαινε αυτό), δεν περνάει καν από το μυαλό μας. Ετσι, σχεδόν με βδελυγμία αντιμετωπίζουμε και το Halloween που έφτασε και στη χώρα μας. Αν, αντί να το κοροϊδεύουμε και να το σνομπάρουμε μαζεύαμε τους φίλους μας και κάναμε πάρτι με θέμα «Εφιάλτης στο δρόμο με τις λεύκες» θα περνούσαμε σίγουρα καλύτερα. Γιατί κακά τα ψέματα το «trick or treat» είναι πολύ πιο χαριτωμένο από τα… παραδοσιακά ελληνικά χτυπήματα στο κεφάλι με τα πλαστικά ρόπαλα κατά τη διάρκεια των δικών μας Αποκρεών. Και αντιστοίχως τα παιδιά που μασκαρεύονται σε διαβολικά αδελφάκια της οικογένειας Ανταμς είναι πιο αστεία από τις άνοστες και βλακώδεις Βασίλισσες της νύχτας, τους πειρατές και τους Supermen που περιφέρονται στα δικά μας πάρτι.
Και τον Αγιο Βαλεντίνο, από τότε που ήρθε στην Ελλάδα τον γιορτάζουμε αλλά δεν χάνουμε ευκαιρία να εκφράσουμε και την ξινίλα μας που «μας τον φόρεσαν». Επειδή εμείς είμαστε πολύ μάγκες για να αποδεχτούμε χωρίς αντιρρήσεις έναν άγιο που τον λένε Βαλεντίνο; Επειδή αυτός ο… Βαλεντίνος δεν είναι Ορθόδοξος, και την Ορθοδοξία την έχουμε κορόνα στο κεφάλι μας; Ή επειδή είμαστε κομπλεξικοί, ξενοφοβικοί και επηρμένοι; Βλέπεις κάτι άμοιρους που έχουν αγοράσει λουλούδια για την καλή τους και σχεδόν τρέχουν να μπουν στο σπίτι για να γλιτώσουν τα ειρωνικά βλέμματα («κοίτα τον, τον έβαλε να της αγοράσει λουλούδια!») και τους λυπάσαι. Αυτοί δεν κάνουν έρωτα, κάνουν πόλεμο με μια κοινωνία αντιρομαντική και αντιερωτική.
Κάπως έτσι φαίνεται πως αντιδράσαμε τώρα και με τις μίνι-εκπτώσεις. Αντί να δούμε με θετικό μάτι πως θα έμπαινε περισσότερος κόσμος στα μαγαζιά, ψάξαμε να βρούμε επιχειρήματα που να επιβεβαιώνουν πως αυτά δεν είναι σωστά πράγματα, «είναι αμερικανιές!» Ισως αν είχαμε οικονομική άνεση να εκφράζαμε άλλη, πιο θετική άποψη. Τώρα δεν μας αφήνουν αυτό το στρίμωγμα, ο καταναλωτικός μαρασμός μας και η μιζέρια μας, που γεννάνε ακόμα και φθόνο. Διάβασα και μια ανακοίνωση της ΟΛΜΕ, με αφορμή το εκπτωτικό τριήμερο, σύμφωνα με την οποία «οι μαθητές πρέπει να ενημερωθούν για τους κινδύνους του καταναλωτισμού». Ναι, αυτό, ο καταναλωτισμός είναι ο μεγαλύτερος κίνδυνος για τους Ελληνες μαθητές σήμερα!