Ενα πρώτο πολιτικό συμπέρασμα από τον πόλεμο στην Ουκρανία είναι η αρνητική επίδρασή του στην ευρωπαϊκή Ακρα Δεξιά. Στη Γαλλία, η Λεπέν και ο Ζεμούρ θα πληρώσουν ακριβά τον θαυμασμό τους προς τον Πούτιν, ενώ στην Ιταλία, ο Σαλβίνι χάνει έδαφος λόγω της φιλορωσικής στάσης του. Θα γίνει, άραγε, το ίδιο με την ελληνική Ακρα Δεξιά ή εδώ θα συμβεί το ακριβώς αντίθετο; Η ενίσχυση της, δηλαδή, από τους εγχώριους θαυμαστές του Πούτιν;
Πριν από μερικές εβδομάδες, όταν ο Πούτιν εισέβαλε στην Ουκρανία, μια καρδιά ράγισε στη Γαλλία. Ηταν αυτή της Μαρίν Λεπέν. Οχι για τους Ουκρανούς, αλλά για το δικό της προσωπικό προεκλογικό δράμα. Διεκδικώντας την προεδρία στις γαλλικές εκλογές που θα διεξαχθούν στις 10 Απριλίου, η Λεπέν είχε τυπώσει τα προεκλογικά της φυλλάδια κι ετοιμαζόταν να τα μοιράσει στο Ευρωκοινοβούλιο. Σύμφωνα με αξιόπιστες πηγές στις Βρυξέλλες, σε μια από τις φωτογραφίες, με προφανή στόχο την τόνωση του ηγετικού της προφίλ, χαιρετούσε υπερήφανη και χαμογελαστή τον Βλαντίμιρ Πούτιν. Τα φυλλάδια αποσύρθηκαν πριν μοιραστούν. Και η Λεπέν κάνει τώρα ό,τι μπορεί για να πάψουν να την συνδέουν με τον ρώσο πρόεδρο, καταδικάζοντας με δηλώσεις της την εισβολή του στην Ουκρανία.
Υπάρχει όμως και το παρελθόν. Το 2014, όταν η Ρωσία προσάρτησε την Κριμαία, είπε ότι αυτή δεν ήταν ποτέ ουκρανική, ενώ το 2017, όταν επισκέφτηκε τον Πούτιν στη Μόσχα και του μίλησε στα ρωσικά τα οποία γνωρίζει καλά, δήλωσε πόσο τον θαυμάζει… Αλλωστε, το 2014 είχε πάρει δάνειο 9 εκατ. ευρώ από ρωσική τράπεζα για να χρηματοδοτήσει την προεκλογική εκστρατεία της.
Ράγισε όμως κι άλλη καρδιά της γαλλικής Ακροδεξιάς από τον πόλεμο στην Ουκρανία. Ο Ερίκ Ζεμούρ, ο δημοσιογράφος – συγγραφέας που διεκδικεί την προεδρία με σκληρές θέσεις στο Μεταναστευτικό, την ασφάλεια και την εθνική ταυτότητα των Γάλλων, είχε δηλώσει στο παρελθόν ότι ονειρεύονταν έναν «Γάλλο Πούτιν» (ίσως τον εαυτό του;) ενώ θεωρούσε επίσης ότι η Ουκρανία είναι μια ανύπαρκτη χώρα κι έλεγε ότι ο ίδιος δεν θα δεχόταν ουκρανούς πρόσφυγες στη Γαλλία. Τώρα, με μια «κωλοτούμπα» ολκής, δείχνει συγκινημένος από το δράμα των Ουκρανών μεταναστών, ενώ ακύρωσε και τηλεοπτική του εμφάνιση για να αποφύγει ερωτήσεις σχετικά με τις παλιές θέσεις του υπέρ του Πούτιν.
Η Αριστερά
Υπάρχουν όμως και ραγισμένες καρδιές της Αριστεράς στη Γαλλία. Ο Ζαν-Λικ Μελανσόν, υποψήφιος με το συνδυασμό της Ανυποπότακτης Γαλλίας, είχε αρχικά υιοθετήσει μια διφορούμενη θέση για τον Πούτιν, λέγοντας ότι η ιδέα της ένταξης της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ αποτελούσε απειλή για τη Ρωσία. Τώρα υποστηρίζει ότι ο πόλεμος θα μπορούσε να μετατραπεί σε μια «γενικευμένη σύγκρουση που απειλήσει την ανθρωπότητα» και επικρίνει την απόφαση για αποστολή στρατιωτικού υλικού στην Ουκρανία.
Πώς αποτυπώνονται όλα αυτά στη γαλλική κοινή γνώμη εν όψει εκλογών; Ο Μακρόν, που εκφράζει τον δυτικό προσανατολισμό της Γαλλίας και τάσσεται στο πλευρό της Ουκρανίας – επιχειρώντας να παίξει κι έναν μεσολαβητικό ρόλο ως συνομιλητής του Πούτιν, μπήκε στην κούρσα με 24% και σήμερα με βάση τα τελευταία γκάλοπ συγκεντρώνει κατά μέσο όρο το 30,3%. Η βασική του αντίπαλος, η Λεπέν, βρίσκεται κολλημένη κατά μέσο όρο στο 17,4%, ενώ Ζεμούρ και Μελανσόν δίνουν μάχη με την κεντροδεξιά Πεκρές, με ποσοστά μεταξύ 11%-12% (11,9% ο Ζεμούρ, 11,6% ο Μελανσόν και 11,4% η Πεκρές). Ολα αυτά, την ώρα που η προεκλογική ατζέντα έχει ξεφύγει πλέον από θέματα όπως η ασφάλεια, η αγοραστική δύναμη, η μετανάστευση και η εθνική ταυτότητα και επικεντρώνεται στον πόλεμο και τις συνέπειές του.
Εκραξαν τον Σαλβίνι
Πριν δούμε αν το περίφημο «Ελλάς – Γαλλία, Συμμαχία» ισχύει σε ό,τι αφορά τις συνέπειες πολέμου στην εσωτερική πολιτική σκηνή, ας κάνουμε ένα σύντομο πέρασμα από την Ιταλία. Εκεί ο «πολύς» Ματέο Σαλβίνι περνάει δύσκολα λόγω Πούτιν. Ο λαϊκιστής ηγέτης της ιταλικής Ακρας Δεξιάς αποδοκιμάστηκε πρόσφατα στο ταξίδι του στα σύνορα Πολωνίας – Ουκρανίας, όταν ο δήμαρχος της πολωνικής μεθοριακής πόλης Πρζεμίλ, αφού ευχαρίστησε την Ιταλία για την ανθρωπιστική της βοήθεια, κάλεσε τον Σαλβίνι να φορέσει ένα μπλουζάκι με τη φάτσα του Πούτιν, σαν εκείνο που φορούσε το 2015, όταν τον συνάντησε στη Μόσχα, με θέα το Κρεμλίνο, και να επισκεφτεί μαζί του ένα κέντρο προσφύγων, λέγοντάς του: «Ελα να δεις τι έκανε ο φίλος σου, ο Πούτιν». Γιατί πήγε ο Σαλβίνι στην Πολωνία; Μα, φυσικά, για να κάνει κι αυτός τη δική του «κωλοτούμπα» σε σχέση με τον Πούτιν, τον οποίο με πάθος υποστήριζε στο πρόσφατο παρελθόν. Το 2019 χαρακτήριζε τον Πούτιν «έναν από τους καλύτερους ηγέτες του κόσμου», τώρα τον αποδοκιμάζει υπό την πίεση της ιταλικής γνώμης.
Το ίδιο κάνουν και άλλοι ακροδεξιοί στην Ευρώπη, όπως ο Τιερί Μπάουντετ στην Ολλανδία και η Αλις Βίντελ στη Γερμανία, που είχαν προσπαθήσει να δικαιολογήσουν τη ρωσική εισβολή, κατηγορώντας το ΝΑΤΟ για επεκτατισμό που όπλισε το χέρι του Πούτιν.
Το ελληνικό φαινόμενο
Τι γίνεται όμως στην Ελλάδα; Θα πληρώσει και η ελληνική Ακροδεξιά τον θαυμασμό της προς τον Πούτιν ή μήπως βγει ενισχυμένη επειδή αυτή και μαζί της ένα τμήμα της Αριστεράς εξακολουθεί να τον στηρίζει σε μια χώρα που ένα μεγάλο μέρος της κοινής γνώμης δεν συμφωνεί με την καταδίκη της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία;
Η πρόσφατη έρευνα που διεξήχθη σε κατοίκους έξι ευρωπαϊκών χωρών και δημοσιεύεται στο Politico είναι αποκαλυπτική. Το ποσοστό των ερωτηθέντων που θεωρούν «απαράδεκτη» τη ρωσική επίθεση είναι στην Ελλάδα πολύ μικρότερο από όλες τις άλλες χώρες που συμμετείχαν στην έρευνα. Συγκεκριμένα, στην Ελλάδα θεωρούν απαράδεκτη την επίθεση το 60% των ερωτηθέντων, στην Ιταλία το 71%, στην Γαλλία το 78%, στην Γερμανία το 82%, στην Ισπανία το 86% και στην Ολλανδία το 88%. Υπάρχει όμως και το ποσοστό αυτών που θεωρούν την επίθεση απαράδεκτη αλλά κατανοητή! Κι εδώ οι Ελληνες είναι πρώτοι με ποσοστό 34% κι ακολουθούν οι Ιταλοί με 19%, οι Γάλλοι με 13%, οι Γερμανοί με 11%, οι Ισπανοί με 10% και οι Ολλανδοί με 9%.
Το πόσο πιο φιλορωσική είναι η ελληνική κοινή γνώμη σε σχέση με αυτή των άλλων ευρωπαϊκών χωρών είναι γνωστό εδώ και πολλά χρόνια. Το να βλέπει όμως σήμερα κανείς ένα ποσοστό που αγγίζει το 40% να μην θεωρεί απαράδεκτη τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και να την αντιμετωπίζει με κατανόηση είναι πράγματι εντυπωσιακό. Στο υψηλό αυτό ποσοστό συναντιούνται προφανώς φιλορώσοι, πολέμιοι του ΝΑΤΟ και της Δύσης, αντισυστημικοί, «ψεκασμένοι» και οπαδοί θεωριών συνωμοσίας.
Οποιο κι αν είναι πάντως αυτό το μείγμα, είναι βέβαιο ότι παραμένει πολιτικά υπολογίσιμο. Και οδηγεί στο συμπέρασμα ότι, σε αντίθεση με ό,τι συμβαίνει στην υπόλοιπη Ευρώπη, εδώ το πιθανότερο είναι ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία αντί να αποδυναμώσει την Ακροδεξιά θα οδηγήσει στην ενίσχυσή της!