Ο Πρωθυπουργός έστειλε από τις Βρυξέλλες ένα σήμα αποφασιστικότητας αν η Τουρκία επιχειρήσει επανάληψη του «τουρκολιβυκού» μνημονίου με τη Συρία | Intimenews / CreativeProtagon
Απόψεις

Ο Ερντογάν ενισχύεται – να φοβηθούμε;

Τα πράγματα σοβαρεύουν. Και όταν συμβαίνει αυτό, οι ανοησίες των πατριδοκάπηλων καταντούν άχρηστη γραφικότητα. Το καταλαβαίνουν και μόνοι τους. Οι εξοπλισμοί (Rafale, φρεγάτες, F-35) και η ανάπτυξη σχέσεων (ΗΠΑ, Γαλλία, Ισραήλ, Αίγυπτος, Σαουδική Αραβία, ΗΑΕ) ήταν κινήσεις προνοητικές. Ιδίως όσο η εξωτερική πολιτική της ΕΕ παραμένει το πιο σύντομο ανέκδοτο
Αλέκος Παπαναστασίου

Υπήρχε χώρος για τους πατριδοκάπηλους της Ακροδεξιάς και τους πολεμοχαρείς (ψευτο)ειδήμονες των οπλικών συστημάτων τον Μάρτιο του 2020 στον Εβρο; Υπήρχε άραγε χώρος όταν τα πολεμικά μας πλοία και τα υποβρύχια είχαν απλωθεί στην Ανατολική Μεσόγειο τον Αύγουστο του 2020;

Πέρασε λίγος καιρός και τα έχουμε ξεχάσει. Ο Μητσοτάκης, που σύμφωνα με τον Σαμαρά είναι… «ενδοτικός», είχε μόλις προχωρήσει σε συμφωνία για την οριοθέτηση Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ) με την Αίγυπτο, ως απάντηση στο παράνομο τουρκολιβυκό Μνημόνιο. Η αντίδραση των Τούρκων ήταν λυσσώδης και ο Ερντογάν έβγαλε το Oruc Reis στην Ανατολική Μεσόγειο. Υπήρχε χώρος για Βελόπουλο εκείνες τις ημέρες; Υπήρχε χώρος για τις ανοησίες των πατριδοκάπηλων και των δήθεν ειδημόνων;

Οταν το πράγμα γίνεται συγκεκριμένο, οι ανοησίες υποχωρούν. Σαν να αποκτούν ξαφνικά το γνώθι σαυτόν όσοι είχαν απλώσει την πραμάτεια με τις περικεφαλαίες και τα σπαθιά —και άρον άρον μαζεύονται.

Το καλοκαίρι του 2020, με τη Μέρκελ να κάνει ακόμη τα γλυκά μάτια στον Ερντογάν και τον ανεκδιήγητο Ζοζέπ Μπορέλ να αποδεικνύει ότι το μέγεθός του είναι αντιστρόφως ανάλογο του τίτλου του (Υπατος εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Ενωσης για θέματα εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφαλείας), ποιοι άραγε μας στήριξαν; Οι ΗΠΑ και η Γαλλία που έστειλαν στην περιοχή αεροπλανοφόρα για ασκήσεις εκπέμποντας σαφές μήνυμα στην Αγκυρα: έως εδώ.

Εκτός από τις αμυντικές συμφωνίες με τις ΗΠΑ και τη Γαλλία και την ενίσχυση των σχέσεων με το Ισραήλ και την Αίγυπτο, η Ελλάδα ανοίχτηκε μετά το 2019 σε επαφές με τη Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Στην Ευρώπη, η εξωτερική πολιτική της οποίας παραμένει το πιο σύντομο ανέκδοτο, η κυβέρνηση πίεσε και πιέζει για κοινή ευρωπαϊκή Αμυνα. Παράλληλα, τρέχει το πιο φιλόδοξο εξοπλιστικό πρόγραμμα των τελευταίων δεκαετιών (Rafale, φρεγάτες, F-35 κ.ά.) με κόστος όπως πάντα δυσβάστακτο για τον προϋπολογισμό.

Στο μεταξύ η ένταση με την Τουρκία υποχώρησε, οι επαφές πύκνωσαν, οι παραβιάσεις σταμάτησαν και οι δύο χώρες βρέθηκαν σε ένα διάλειμμα ήρεμων νερών (ουδείς νουνεχής περίμενε κάτι περισσότερο) περιμένοντας την επόμενη δύσκολη στροφή. Μετά την καταιγίδα του 2020 και τους κεραυνούς που ακολούθησαν —με τον Ερντογάν να απειλεί να έρθει «μια νύχτα ξαφνικά» ή να χτυπήσει με πύραυλο την Ακρόπολη— ο καιρός άνοιξε.

Και όταν ο καιρός ανοίγει, βγαίνουν σιγά σιγά όλα τα πλάσματα του Θεού και απλώνουν την πραμάτεια τους: σαλιγκάρια, φρύνοι και μικρά ερπετά σουλατσάρουν έξω καρδιά. Οπως η υγρασία που δίνει ώθηση στη βιοποικιλότητα μετά τη μπόρα, έτσι και η ηρεμία μετά την ένταση στα Ελληνοτουρκικά έδωσε ώθηση στις θεωρίες συνωμοσίας (πχ. περί μυστικής διπλωματίας) και στην πανσπερμία της πατριδοκάπηλης ρητορείας.

Αλλάξαν όμως πάλι οι καιροί. Η Τουρκία ενισχύεται μετά την αλλαγή καθεστώτος στη Συρία και η Ελλάδα, όπως ανέφερε ο Μητσοτάκης, δεν περιμένει και πολλά από τον διάλογο. «Δεν σας κρύβω ότι δεν βλέπω περιθώριο λύσης με την Τουρκία στη βασική μας διαφορά που δεν είναι άλλη από την οριοθέτηση ΑΟΖ στο Αιγαίο» ανέφερε προ εβδομάδος (13/12) ο Πρωθυπουργός.

Ακολούθησαν, αυτή την εβδομάδα, οι πληροφορίες για τα τουρκικά σχέδια οριοθέτησης ΑΟΖ με τη Συρία (με τη μεταβατική κυβέρνηση), σε μια επανάληψη του γνωστού σεναρίου με το παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο. Ο Μητσοτάκης ξεκαθάρισε (19/12) από τις Βρυξέλλες ότι δεν θα δεχθεί νέο «τουρκολιβυκό» μνημόνιο, δηλαδή κάποιου είδους ΑΟΖ μεταξύ Τουρκίας και Συρίας, το οποίο θα απειλεί τα αναμφισβήτητα κυριαρχικά δικαιώματα της Κύπρου.

Είναι προφανές ότι ο Ερντογάν εμφανίζεται ενισχυμένος από τον ρόλο που παίζει στη Συρία. Αλλωστε το ίδιο συνέβη και στη Λιβύη. Η διαπίστωση ότι η Τουρκία (που θα είναι μια χώρα 95 σχεδόν εκατομμυρίων ανθρώπων το 2050, με την Ελλάδα να πέφτει στα 8,8 εκατομμύρια) είναι πλέον μια περιφερειακή δύναμη, είναι ακριβής. Είναι μια νέα πραγματικότητα.

Ας δούμε κάποιες πλευρές του ζητήματος:

—Τα σύννεφα μαζεύονται και πάλι. Είναι προφανές. Αν αρχίσουν οι κεραυνοί —γιατί όπως απάντησε στο τουρκολυβικό μνημόνιο, η Ελλάδα θα απαντήσει και σε ενδεχόμενη τουρκοσυριακή πρωτοβουλία—, όσοι βγήκαν μόλις κόπασε η προηγούμενη ένταση θα αρχίζουν να μαζεύονται. Γιατί, πρώτον, όταν το πράγμα γίνεται συγκεκριμένο δεν υπάρχει και μεγάλη όρεξη για εθνικιστικές κορώνες και, δεύτερον, στα δύσκολα δεν έχουν τίποτα να προτείνουν.

—Ποιοι μένουν όταν απαιτούνται πράξεις και όχι εύκολα λόγια; Οι ίδιοι και οι ίδιοι. Το στρατόπεδο του ρεαλισμού. Αλλά όχι του φόβου. Γιατί όταν παύει η σαχλαμάρα, αυτοί που έχουν την ευθύνη (εν προκειμένω ο Πρωθυπουργός και ο υπουργός Εξωτερικών) καλούνται να λάβουν αποφάσεις και να αναλάβουν πρωτοβουλίες.

Το προηγούμενο δείγμα γραφής της κυβέρνησης την τριετία 2020-2022 έδειξε ότι η ψυχραιμία, οι συμμαχίες και η ενίσχυση της Αμυνας έχουν αποτέλεσμα. Οπως και η προσπάθεια ενεργοποίησης της ΕΕ που ήταν μακαρίως απούσα σε ό,τι αφορά την εξωτερική πολιτική και δείχνει να ξυπνάει σταδιακά (ακόμη είναι στον καφέ) μετά την εισβολή του Πούτιν στην Ουκρανία.

Οταν έρχεται η ώρα του ρεαλισμού και των ευθυνών, όσοι βρυχώνται εν αιθρία έχουν ήδη ολοκληρώσει την παράσταση και έχουν μαζέψει την πραμάτεια τους. Το καταλαβαίνουν μόνοι τους ότι το κλίμα δεν τους σηκώνει. Η καφενειακή σοφία τους μπορεί τώρα να τους εκθέσει.

Ενα παράδειγμα. Μόλις η Ελλάδα μπήκε στο πρόγραμμα των F-35, το στρατόπεδο της σαχλαμάρας έλεγε ότι «τα F-35 δεν θα παίρνουν μπροστά, θα τα έχουν κλειδώσει οι Αμερικάνοι»… Το ίδιο στρατόπεδο θεωρεί τον Ερντογάν «ξύπνιο» (κάποιοι τον θαυμάζουν κιόλας) και τον Μητσοτάκη «ενδοτικό». Μυρίστηκε άραγε ο «ξύπνιος» Ερντογάν ότι τα F-35 είναι «ακατάλληλα», όπως λένε οι εν Ελλάδι θαυμαστές του; Οχι. Ζήτησε 100. Απλά δεν του τα έδωσαν οι Αμερικανοί.

Οταν λοιπόν ξεχωρίζει η ήρα από το στάρι ο δρόμος είναι πάντα ο ίδιος. Αποφασιστικότητα και ποτέ φόβος. Πράξεις και όχι λόγια. Το 2024 η Ελλάδα είναι πολύ πιο ισχυρή από ό,τι το 2020. Ακόμη και τότε, το 2020, μετά από δέκα χρόνια μνημονίων, η Ελλάδα ήταν επί κυβέρνησης Μητσοτάκη αρκετά ισχυρή για να μην τολμήσει η Τουρκία την οποιαδήποτε κίνηση. Γιατί να είναι σήμερα λιγότερο ισχυρή; Επειδή το λέει ο Σαμαράς;