Στη θρυλική παρωδία των Monty Python «Η ζωή του Μπράιαν» υπάρχει μια διάσημη σκηνή στην οποία τέσσερις αρνητές της ρωμαϊκής κατοχής στην Ιουδαία χάνονται στη μετάφραση ανάμεσα στο «Μέτωπο Απελευθέρωση του Λαού της Ιουδαίας», το «Λαϊκό Απελευθερωτικό Ιουδαϊκό Μέτωπο» και το «Λαϊκό Μέτωπο της Ιουδαϊκής Απελευθέρωσης». Δεν είναι πάντα αλήθεια ότι η ζωή αντιγράφει την τέχνη, όμως το Σαββατοκύριακο 2-3 Μαρτίου, στην πέραν του ΣΥΡΙΖΑ Αριστερά, διεξάγονταν ταυτόχρονα σε διαφορετικούς χώρους τρία συνέδρια: το ένα του «Αριστερού Ρεύματος», το δεύτερο του «Νέου Αριστερού Ρεύματος» και το τρίτο της «Νέας Αριστεράς».
«Προβοκάτσια», θα πει κάποιος, σε άπταιστη αριστερή διάλεκτο. Από πού κι ως πού να συγκρίνεται η Νέα Αριστερά των 11 βουλευτών, των σχεδόν 20 πρώην υπουργών και των 2-3 ευρωβουλευτών, με την κάθε μικρή οργάνωση που δραστηριοποιείται στην Αριστερά; Αυτή όμως θα ήταν μια επιφανειακή σκέψη. Γιατί κατά μία διαβολική σύμπτωση, οι τρεις αυτές –σχεδόν– συνώνυμες οργανώσεις, αποτελούν τις διασπάσεις που ακολούθησαν τις τρεις πιο αμφιλεγόμενες ταυτοτικά στιγμές της Αριστεράς τις τελευταίες δεκαετίες: τη συμμετοχή στην κυβέρνηση Τζαννετάκη το 1989, την υπογραφή του Τρίτου Μνημονίου το 2015 και την εκλογή ενός ελληνοαμερικανού επιχειρηματία στην ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ το 2023. Και μπορεί σήμερα οι δύο άλλες οργανώσεις να κινούνται στον χώρο της εξωκοινοβουλευτικής Αριστεράς, ωστόσο δεν ήταν πάντα έτσι, ούτε η Νέα Αριστερά έχει υπογράψει συμβόλαιο με την ιστορία ότι δεν θα έχει ανάλογη κατάληξη.
Οι δημοσκοπήσεις που ακολούθησαν το Συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ με την παρέμβαση Τσίπρα και τα γεγονότα που τη διαδέχτηκαν, δεν υπήρξαν θριαμβευτικές για τα κόμματα στα αριστερά της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Τόσο η Νέα Αριστερά όσο και το ΜέΡΑ25 εμφανίζονται να κινούνται σε μια σφαίρα μεταξύ του 2,5 και του 3%, χωρίς να καταφέρνουν να κάνουν το άλμα προς τα επάνω και αυτό παρότι σε κάποιες από τις τελευταίες δημοσκοπήσεις φαίνεται να ξεφουσκώνει το –διόλου αριστερό– κόμμα της Ζωής Κωνσταντοπούλου, κάτι που θεωρητικά θα απελευθέρωνε δυνάμεις προς αυτούς.
Με μια υποσημείωση: αν για το κόμμα του Γιάνη Βαρουφάκη τα ποσοστά αυτά δείχνουν μάλλον αντοχή, μετά την αποτυχία των βουλευτικών εκλογών και τη δημιουργία ενός όμορου χώρου στα δεξιά του, για τη Νέα Αριστερά η στασιμότητα αυτή τείνει να πάρει ανησυχητικά χαρακτηριστικά. Τα ποσοστά του κόμματος δεν τσίμπησαν κάτι ούτε από την ενεργοποίηση του Γαβριήλ Σακελλαρίδη ούτε από τη νέα κρίση στον ΣΥΡΙΖΑ.
Μάλιστα, το μεγαλοπρεπές άδειασμα του Αλέξη Τσίπρα από το συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ και τον Στέφανο Κασσελάκη, θα έπρεπε λογικά να αποτελεί σημαντικό βοήθημα για τη Νέα Αριστερά, δεδομένου ότι την αφήνει ως μοναδική εκπρόσωπο των έργων και των ημερών της διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ. Αλλά εδώ, το κόμμα του Αλ. Χαρίτση, της Εφης Αχτσιόγλου και του Ε. Τσακαλώτου έρχεται αντιμέτωπο με το δομικό υπαρξιακό του πρόβλημα: στη χώρα κανείς δεν φαίνεται να νοσταλγεί την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ. Αυτό που υπάρχει ενδεχομένως είναι ένα μέρος της κοινής γνώμης που εξακολουθεί να αγαπά τον Αλέξη Τσίπρα. Τόσο το χειρότερο. Ενα κόμμα 20 πρώην υπουργών του Τσίπρα χωρίς τη στήριξή του, μοιάζει να είναι ένας νόστιμος εκλογικός μεζές.
Η συνδιάσκεψη που διοργάνωσε η Νέα Αριστερά το περασμένο Σαββατοκύριακο δεν πρόσθεσε τίποτα καινούργιο σε όσα ήδη γνωρίζαμε για το κόμμα. Η συμμετοχή μελών ήταν μεγάλη, κάτι αναμενόμενο, με δεδομένο ότι από τον ΣΥΡΙΖΑ αποχώρησαν μέλη με μεγαλύτερη οργανωτική κουλτούρα. Ακόμα πιο μεγάλος όμως ήταν ο μέσος όρος ηλικίας τους. Στην πλειονότητά τους προέρχονταν από αυτό που ονομάζουμε «γενιά της Μεταπολίτευσης». Είναι ενδεικτικό ότι μετά τη λήξη των διαδικασιών, προωθήθηκε μια λίστα ονομάτων που παρουσιάστηκαν ως νεότερα στελέχη, τα οποία επίσης βρίσκονται στον ηλικιακό άξονα των 45-50.
Ταυτόχρονα, η Νέα Αριστερά εξακολουθεί να υποφέρει από μια κρίση συνοχής αναντίστοιχη με το μικρό μέγεθός της. Τη μετριοπαθή ιδρυτική διακήρυξη του κόμματος παρουσίασε ο Γιώργος Σταθάκης, γνωστός για τις σοσιαλδημοκρατικές απόψεις του, λίγο πριν πάρει τον λόγο ο Δημήτρης Βίτσας για να πει ότι «είναι λάθος να λέμε ότι στόχος μας είναι ο σοσιαλισμός με δημοκρατία. Αυτό είναι ένα μεταβατικό στάδιο. Στόχος μας είναι ο κομμουνισμός».
Προφανώς, όσο προχωράμε προς τις Ευρωεκλογές, η εικόνα του κόμματος θα είναι πρωτίστως οι βουλευτές του. Ακόμα κι εκεί όμως, η χρήση παλιών ταυτοτικών αριστερών εννοιών, όπως «ανυπακοή» ή «αγώνας», δείχνει μια σχετική αμηχανία. Πρώτον, γιατί οι έννοιες αυτές δεν είναι πολύ δημοφιλείς σήμερα, δεύτερον γιατί τα στελέχη της Νέας Αριστεράς δύσκολα πείθουν ότι τις εκφράζουν.
Στο τρίμηνο που έχει απομείνει μέχρι τις ευρωεκλογές, η Νέα Αριστερά δεν έχει να παρουσιάσει άλλες εκπλήξεις. Η συνεργασία με τον Πέτρο Κόκκαλη είναι πιθανή, ενώ τα χαρακτηριστικά του κόμματος είναι ευνοϊκά για ένα καλό φίνις μεταξύ των αναποφάσιστων. Στελέχη θεωρούν εφικτό ακόμα κι ένα ποσοστό που να ακουμπά ή να ξεπερνά το 4%. Αν το πιάσει, θα μπορεί με καλύτερους όρους να διαπραγματευτεί τη θέση της στην επόμενη μέρα της Κεντροαριστεράς –όπως ως έναν βαθμό ήδη το κάνει στον Δήμο Αθηναίων. Ανάλογα με τα ποσοστά και τις εξελίξεις στον ΣΥΡΙΖΑ και το ΠΑΣΟΚ και τις πρωτοβουλίες που θα παρθούν, δεν αποκλείεται αυτές να είναι οι μοναδικές εκλογές στις οποίες η Νέα Αριστερά θα κατέλθει αυτόνομα και με αυτό το όνομα.
Αυτή η πορεία της Νέας Αριστεράς που –έστω με μειωμένη θέρμη– εξακολουθεί να υπερασπίζεται τη μνημονιακή περίοδο του ΣΥΡΙΖΑ, επιτρέπει στο ΜέΡΑ25 να κρατάει τη θέση του στον χώρο της ριζοσπαστικής Αριστεράς. Αν οι συζητήσεις με κάποιες οργανώσεις και προσωπικότητες της εξωκοινοβουλευτικής Αριστεράς ευοδωθούν, το κόμμα του κ. Βαρουφάκη –που αντίθετα από τη Νέα Αριστερά έχει πολύ επιλεκτικά πρώην στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ στις τάξεις του– μπορεί να αναπτύξει την κρίσιμη δυναμική, εκμεταλλευόμενο και το γεγονός ότι η δημοτικότητα του γραμματέα του, μετά το καλοκαιρινό σοκ, εμφανίζεται υψηλότερη του αναμενόμενου. Και με την ιδιαιτερότητα ότι το ΜέΡΑ25 δεν έχει διάθεση να συμμετάσχει στις συζητήσεις για την Κεντροαριστερά, αλλά να παγιωθεί ως ο βασικός χώρος αριστερά του συστήματος.
Τον Ιούνιο, τα τρία κόμματα που προέρχονταν από τον παλιό ΣΥΡΙΖΑ (ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, Πλεύση Ελευθερίας, ΜέΡΑ25) συγκέντρωσαν ποσοστό λίγο πάνω από 23,5% όλα μαζί. Τώρα, τα κόμματα θα είναι τέσσερα, με την προσθήκη της Νέας Αριστεράς, και το ποσοστό ενδεχομένως κατά τι μειωμένο. Ωστόσο, αν τα ποσοστά του ΣΥΡΙΖΑ του Κασσελάκη βρεθούν γύρω ή κάτω από το 12%, όλοι οι υπόλοιποι έχουν την τύχη τους. Ειδικά αν τα πρωτοφανώς μεγάλα δημοσκοπικά ποσοστά της Ακροδεξιάς ρίξουν στο «φιλότιμο» ένα κοινό αριστερό μεν, απογοητευμένο δε, και το φέρουν στις κάλπες.