Εδώ και μια μέρα, οι σοσιαλμιντιακοί μου τοίχοι έχουν γεμίσει με αναρτήσεις με το παρακάτω βιντεάκι. Παίχτηκε για πρώτη φορά στο φεστιβάλ ταινιών μικρού μήκους στη Δράμα, και είναι δημιούργημα του Θοδωρή Παπαδουλάκη, ενός ταλαντούχου και βραβευμένου σκηνοθέτη, τον οποίο γνωρίσαμε τηλεοπτικά απ’ τις σειρές «Το Νησί», «Μπαμπά μην τρέχεις» και «Η λέξη που δεν λες».
Eνας νέος που αρχίζει να γκρεμίζει και να σπάει όσα εμποδίζουν την ελεύθερη διέλευση των ΑΜΕΑ στην καθημερινότητα της πόλης του: τα τραπεζοκαθίσματα που έχουν κλείσει το μισό πεζοδρόμιο και το αμάξι που έχει παρκάρει στη ράμπα.. Γιατί; Γιατί κάνουν τη ζωή της ΑΜΕΑ αδελφής του στην πόλη δύσκολη. Ο νεαρός συλλαμβάνεται και καταλήγει στη φυλακή.
Αν έκανες τον κόπο να δεις το βίντεο (εδώ), λογικά θα σου έχει γεννήσει ανάμεικτα συναισθήματα. Θα σου αρέσει, αλλά και δεν θα σου αρέσει μαζί. Θα το απολαύσεις, αλλά θα νιώσεις και ενοχές που το απολαμβάνεις.
Ας μη γελιόμαστε, νομίζω ότι βλέποντας κάποιον να σπάει ένα αμάξι σε ράμπα, οι περισσότεροι νιώθουμε μια ικανοποίηση. Είναι λογικό και είναι απόρροια της ζούγκλας την οποία ζούμε μέσα στις πόλεις, μια ζούγκλα που η πολιτεία δεν αποφασίζει να διορθώσει αποφασιστικά και αποτελεσματικά, παρά αφήνει να θεριεύει και μας περιβάλλει όλο και πιο ασφυκτικά. Όταν λοιπόν η ανομία και η ατιμωρησία βασιλεύουν γύρω σου, και κανείς δεν το διορθώνει, αρχίζεις και νιώθεις οργή, αηδία, απελπισία. Και τα αισθήματα αυτά γεννούν βία μέσα σου. Βλέπεις τον άλλο να παρκάρει πάνω σε ράμπα, και θα ήθελες να του σκάσεις το λάστιχο. Δεν το κάνεις, αλλά το σκέφτεσαι.
Ο πρωταγωνιστής του Παπαδουλάκη, το έκανε. Κι έχω την αίσθηση, ότι δεν το έκανε μόνο για την αδελφή του, το έκανε για όλους μας. Eπραξε εκείνο που έχουμε οι περισσότεροι στο μυαλό μας, εκείνη τη βίαιη επιθυμία που γεννά μέσα μας η κατάσταση που βιώνουμε κάθε μέρα στους δρόμους. Την οπτικοποίησε, και μας την έδωσε στο πιάτο. Για να ικανοποιηθούμε, αλλά και για να νιώσουμε απαίσια. Γιατί, πέρα απ’ την ενδόμυχη απόλαυση, εκείνο που τελικά σου μένει σαν επίγευση είναι μια πικρία. Νιώθεις χάλια.
Αυτός ήταν και ο στόχος του βίντεο και όχι να μας παρακινήσει να σπάμε τραπεζοκαθίσματα και αμάξια σε ράμπες. Ο Παπαδουλάκης έβαλε στην οθόνη το πιο βαθύ, σκοτεινό μέσα μας
Και νιώθεις έτσι, πρώτον γιατί αντιλαμβάνεσαι ότι η ικανοποίηση που σε πλημμύρισε βλέποντας τον θυμωμένο αδελφό της ταινίας, είναι αποκρουστική. Ανατριχιάζεις, καταλαβαίνοντας ότι έχεις φτάσει σε αυτό το σημείο: να χαίρεσαι με τη βία και να τη δικαιολογείς. Και βέβαια, νιώθεις τεράστια απέχθεια για το κράτος στο οποίο ζεις, το οποίο έχει επωάσει τέτοια βίαια αισθήματα μέσα σου, επειδή δεν φροντίζει να προστατεύσει τα ανθρώπινα δικαιώματα. Το δικαίωμα σου να κινείσαι ελεύθερα μέσα στην πόλη σου, είτε είσαι πάνω σε καροτσάκι είτε όχι.
Νομίζω ότι αυτός ήταν και ο στόχος του βίντεο και όχι να μας παρακινήσει να σπάμε τραπεζοκαθίσματα και αμάξια σε ράμπες. Ο Παπαδουλάκης έβαλε στην οθόνη το πιο βαθύ, σκοτεινό μέσα μας και το άφησε να εκφραστεί ελεύθερα μέσα στο ρεαλιστικό φόντο της πολιτείας όπου ζούμε. Σαν ένα θεριό που βγήκε απ’ το κλουβί και βρέθηκε σ’ ένα δρόμο, αγριεμένο. Για να μας πει τελικά: σου αρέσει όλο αυτό; Εσύ είσαι.
Εγώ.
Εμείς.
ΥΓ. Εκτός απ’ την εξαιρετική ταινία μικρού μήκους του Παπαδουλάκη, έχει κυκλοφορήσει και μια εξαιρετική αφίσα του ΔΙΑΦΟΡΟΖΩ. Ιδού: