Τέτοιες ημέρες πριν από εννέα χρόνια, τον Σεπτέμβριο του 2014, ένα ακραίο καιρικό φαινόμενο «χτύπησε» την περιοχή όπου διαμένω, στα βόρεια του Νομού Αττικής. Μια φθινοπωρινή βροχή εξελίχθηκε μέσα σε δευτερόλεπτα σε καταιγίδα και σε νεροποντή που, σύμφωνα με παλαιότερους κατοίκους του οικισμού, «δεν έχουμε ξαναδεί τα τελευταία 40 χρόνια». Σπίτια και κτίρια πλημμύρισαν, δέντρα έπεσαν από τον δυνατό αέρα, καταστροφές σε δρόμους και υποδομές προκλήθηκαν, το ρεύμα κόπηκε για πέντε ώρες, ήταν ένα εφιαλτικό απόγευμα που όμοιό του δεν είχα ούτε έχω, από τότε, ξαναζήσει (ευτυχώς).
Πέρα από τις σοβαρές υλικές ζημιές που η καταιγίδα εκείνη προκάλεσε, μου άφησε και μια μόνιμη ανησυχία, φοβία αν θέλετε: κάθε φορά που ένα έντονο καιρικό φαινόμενο με οικείο ή μη όνομα αναμένεται να «χτυπήσει» την Αττική, είμαι «στα κόκκινα». Ελέγχω τις «άμυνες» του σπιτιού (υδρορροές, αντλίες κ.λπ.), σηκώνομαι από το κρεβάτι τη νύχτα για να σιγουρευτώ ότι όλα είναι εντάξει, γενικά «έχω το νου μου», καθώς όποιος καεί στον χυλό κ.λπ. κ.λπ.
Τον Αύγουστο του 2021 το ίδιο σπίτι παραλίγο να καεί, στη μεγάλη πυρκαγιά της Αττικής. Παραδόξως (;), και παρότι οι φλόγες έφτασαν στην πόρτα μας, δεν έχω την ίδια έγνοια/φοβία για μια νέα μεγάλη φωτιά, όσο έχω για όταν οι ουρανοί ξανανοίξουν.
Και τα δύο περιστατικά, πάντως, με έκαναν να σκεφτώ τη μετακόμιση. Στην πορεία κάηκε (ή πλημμύρισε) και η υπόλοιπη Αττική, οπότε σκέφτηκα ότι δεν είναι η περιοχή που «φταίει»…
Τα σκέφτομαι ενώ ολόκληρες πολιτείες έχουν σκεπαστεί από τα νερά στη Θεσσαλία. Εκεί όπου χωριά εξαφανίστηκαν κάτω από το νερό και τις λάσπες. Και όπου εκατοντάδες χιλιάδες κόσμου έμειναν (και μένουν) για ημέρες χωρίς νερό για να πιουν και να πλυθούν – τι τραγική ειρωνεία και αυτή, όταν το νερό έφτασε να τους πνίγει…
Πώς αυτοί οι άνθρωποι θα ξαναστήσουν τη ζωή τους; Ακόμη και αν πάρουν όλη την οικονομική και ηθική βοήθεια που θα τους επιτρέψει να ξαναφτιάξουν σπίτια, εργαστήρια, εργοστάσια, το βιος τους…, με τι καρδιά θα το κάνουν; Κυρίως, πού θα το κάνουν; Εκεί όπου τα νερά τους γκρέμισαν, τους σκέπασαν και τους έπνιξαν; Και ποιος τους εγγυάται ότι σε 2, 3 ή 23 χρόνια, δεν θα ζήσουν πάλι τα ίδια; Ποιος μπορεί να τους εγγυηθεί ότι θα ζήσουν;
Πώς θα κοιμούνται αυτοί οι άνθρωποι όταν εκεί έξω θα ρίχνει «καρεκλοπόδαρα» και οι βροντές θα «σκάνε» σαν βόμβες στα αυτιά τους; Θα κοιμούνται;
Πώς θα ξαναμπούν στα σπίτια τους όταν ξέρουν ότι μπορεί να μην ξαναβγούν;
Ποιος γονιός θα κρατάει το παιδί του στον κάμπο όταν η πρόγνωση θα μιλάει για «ισχυρές βροχοπτώσεις»;
Εκτός από την οικονομική και υλική βοήθεια, οι χιλιάδες αυτοί συνάνθρωποί μας θα χρειαστούν ψυχολογική υποστήριξη. Μακρά και επίμονη, επίπονη ίσως, αλλά απολύτως αναγκαία για τους ίδιους.
Θα χρειαστεί να αντιμετωπίσουν τις φοβίες τους και να μάθουν να ζουν με αυτές.
Θα χρειαστεί να πειστούν ότι τα αντιπλημμυρικά έργα που θα γίνουν θα αντέξουν και δεν θα καταρρεύσουν σαν χάρτινοι πύργοι στο επόμενο «ακραίο καιρικό φαινόμενο».
Θα χρειαστεί, κυρίως, να πειστούν να παραμείνουν εκεί. Γιατί η μεγάλη ζημιά για την οικονομία και τη χώρα δεν θα είναι να ξεμείνουμε για κάνα δυο χρόνια από βαμβάκι και σιτηρά. Η πραγματική καταστροφή θα είναι να μη βρίσκονται άνθρωποι να ζουν στον κάμπο και με τη δραστηριότητά τους να τον κρατάνε ζωντανό – και μαζί του, όλους εμάς.
Αν σπίτι σου είναι εκεί όπου αισθάνεσαι ασφαλής, σήμερα υπάρχει σίγουρα ένα μέρος όπου δεν μπορείς να ισχυριστείς κάτι τέτοιο. Θα έλεγα ότι είναι η Θεσσαλία, αλλά πολύ φοβάμαι ότι ούτε εκεί είναι η περιοχή που «φταίει»…