Θα πουν κάποιοι ότι δεν είναι η κατάλληλη ώρα για τέτοιες κουβέντες, αναλύσεις, προτροπές και συμβουλές. Θα απαντήσω ότι ακριβώς τώρα είναι η στιγμή να μιλήσουμε για την ασφάλιση της ακίνητης περιουσίας μας.
Τώρα που βλέπουμε στις οθόνες των τηλεοράσεων σπίτια να λαμπαδιάζουν, επιχειρήσεις να γίνονται στάχτη, αποθήκες να μετατρέπονται σε φως και θερμότητα, ιδιωτικά αυτοκίνητα, αγροτικά μηχανήματα και επαγγελματικά φορτηγά να μεταμορφώνονται σε παλιοσίδερα που καπνίζουν, ακριβώς τώρα είναι η στιγμή να συνειδητοποιήσουμε την απόλυτη αναγκαιότητα να ασφαλίζουμε τα περιουσιακά μας στοιχεία.
Ξέρω τον αντίλογο. Την ώρα της καταστροφής, του οδυρμού και του θυμού, η ερώτηση «είχες ασφαλίσει το σπίτι σου που κάηκε;», μεταθέτει εντέχνως την ευθύνη από την πολιτεία που δεν προστάτευσε την περιουσία του πολίτη, στο θύμα που δεν είχε φροντίσει να κάνει ασφάλεια πυρός. «Υπεκφυγές» απαντώ εγώ, μετά λόγου γνώσεως. Τον χειμώνα αυτή η συζήτηση θεωρείται άκαιρη και το καλοκαίρι ύποπτη, άρα δεν θα μιλήσουμε ποτέ επί της ουσίας.
Ούτε για το ποια είναι η «ουσία» της υπόθεσης θα συμφωνήσουμε εύκολα. Διότι η πολιτικολογία και η συνταγματολογία που κυριαρχούν στην δημόσια συζήτηση, καταλήγουν να αγνοούν την αδυσώπητη πραγματικότητα που μας περιβάλλει. Ναι, το κράτος είναι συνταγματικά, τυπικά και ουσιαστικά υποχρεωμένο να προστατεύει την ζωή και την περιουσία των πολιτών του. Μόνο που δεν θα το κάνει ποτέ στο 100%. Όσα μέσα κι αν διαθέτει, όση εσωτερική οργάνωση κι αν πετύχει, όσο προσωπικό κι αν προσλάβει, πάντα η φυσική καταστροφή θα παραμονεύει (όχι ως απλή πιθανότητα, αλλά ως σχεδόν βεβαιότητα) στην αυλή καθενός από μας.
Η κλιματική κρίση νομοτελειακά θα παράγει παρατεταμένους καύσωνες, τρομερές ξηρασίες, mega fires, απότομες νεροποντές, μεγάλες πλημμύρες και τρομερούς χιονιάδες. Εξ ου και δεν νοείται η δημόσια συζήτηση για τα καταστροφικά της αποτελέσματα να εξαντλείται στην θεωρητική απαίτηση για κρατική προστασία και στην εκ των υστέρων απόδοση ευθυνών στις κυβερνήσεις. Προφανώς απαιτείται και αυτή η συζήτηση, όμως δεν αρκεί. Το κράτος θα προλαβαίνει ενενήντα εννιά πυρκαγιές, αλλά πάντα μία θα του ξεφεύγει. «Κακώς» θα πείτε, αλλά πάλι εκφεύγουμε από την αντιμετώπιση του πραγματικού, για να καταπιαστούμε με το ιδεατό.
Όπερ, οι άτυχοι που θα βρεθούν στην μέγγενη αυτής της εκατοστής περίπτωσης, είτε θα έχουν προνοήσει με ασφάλιση της περιουσίας τους, είτε θα βρεθούν στον δρόμο κλαίγοντας, βρίζοντας και καταψηφίζοντας. Είτε θα πάνε μετά από δυο-τρεις βδομάδες στην ασφαλιστική εταιρεία να εισπράξουν το ασφάλιστρο για να ξαναφτιάξουν το σπιτικό τους, είτε θα σταθούν αποκαμωμένοι στην ουρά για να πάρουν το κρατικό πεντοχίλιαρο της οικοσκευής και το χαμηλότοκο δάνειο που θα εξαγγελθεί αλλά συνεχώς θα κολλά στην γραφειοκρατία κι ύστερα (αν το πάρουν τελικά) δεν θα μπορούν να ξεπληρώσουν.
Αυτό είναι το πραγματικό δίλημμα, όλα τα άλλα είναι οργίλη συζήτηση περί διαγραμμάτου. Οι κυβερνήσεις παγίως καταψηφίζονται σε περιοχές που έχουν υποστεί φυσικές καταστροφές και παγίως έρχονται στην θέση τους κυβερνήσεις που πάλι κάθε χρόνο θα τους ξεφεύγει αυτή η μία περίπτωση που στέλνει κόσμο στον Καιάδα. Ξέρω ότι η οπτική αυτή μοιάζει κυνική, όμως είναι απλώς πραγματιστική, ρεαλιστική.
Ξέρω και τον επόμενο αντίλογο. «Πού θα βρω λεφτά να ασφαλίσω το σπίτι μου; Εκατό ευρώ εδώ, διακόσια εκεί, τριακόσια παραπέρα, δεν βγαίνω μάνα μου». Κατανοητό, ειδικά για τα νοικοκυριά με χαμηλό εισόδημα. (Καλά, για τις ανασφάλιστες βίλες μέσα σε δάση, δεν το συζητώ καν.) Αλλά αν μια οικογένεια αδυνατεί να εξοικονομήσει τα 120 ευρώ τον χρόνο των ασφαλίστρων για να διαφυλάξει το σπίτι της, πώς θα εξοικονομήσει τις 150.000 ευρώ για να το ξαναφτιάξει αν καταστραφεί ή πώς θα πληρώνει την δόση του (έστω χαμηλότοκου) δανείου που θα της δώσει χαριστικά το κράτος; Όπερ, είτε θα τα εξοικονομήσει υποχρεωτικά, είτε θα παίξει με τις πιθανότητες του ξεσπιτώματος.
Επανέρχομαι στο αρχικό. Σιχτιρίστε όσο θέλετε τον Μητσοτάκη (για τις φωτιές που καίνε ακόμα) ή τον Τσίπρα (για το Μάτι), υπερψηφίστε αν θέλετε τον Κασσελάκη ή τον Ανδρουλάκη ή τον Βελόπουλο ή τον Κουτσούμπα αν τους θεωρείτε καλύτερους πυροσβέστες ή αντιπλημμυρικούς ή εκχιονιστές, φροντίστε όμως παράλληλα να βρείτε λίγα ευρώ τον χρόνο για να ασφαλίσετε την περιουσία σας. Αλλιώς παίζετε ζάρια. Πώς ασφαλίζετε το αυτοκίνητο σας αδιαμαρτύρητα και δίχως να δίνετε πολιτικές προεκτάσεις στην υποχρεωτικότητα ή το οικονομικό βάρος της ασφάλισης του; Κάντε το ίδιο και για το σπίτι σας.
Έχετε επίγνωση ότι οι ιδιοκτήτες των καμένων σπιτιών της Νέας Ερυθραίας και του Βαρνάβα (που βλέπουμε στις τηλεοράσεις) οι οποίοι δεν πρόλαβαν ούτε τα αυτοκίνητα τους να μετακινήσουν από τις αυλές τους, σε τρεις μήνες θα έχουν μεν καινούργιο αυτοκίνητο (που λογικά ήταν ασφαλισμένο), αλλά σπίτι δεν θα ‘χουν ούτε σε μια πενταετία; Και, τελειώνοντας την ανάγνωση του άρθρου, μην βιαστείτε να με χαρακτηρίσετε ντίλερ των ιδιωτικών ασφαλιστικών εταιρειών. Την παραμικρή σχέση δεν έχω. Απλώς πάλι υπεκφεύγετε (ατομικώς) και κάτι τέτοια μας φάγανε (συλλογικώς).