Είναι, νομίζω η έκθεση που πιο πολύ απ’ όλες λαχταρά να δει το κοινό. Δικαίως. Η αναδρομική έκθεση για τον Γιάννη Μόραλη στο Μουσείο Μπενάκη της οδού Πειραιώς αποκαλύπτει με διαύγεια όχι μόνο το μεγαλειώδες, πλήρες έργο του δημιουργού (ζωγραφική, γλυπτά, κοσμήματα, εικονογραφήσεις, σχέδια κ.λπ.) αλλά και την έντονη προσωπικότητά του. Τα βιώματα που τον διαμόρφωσαν ως έναν καθολικό καλλιτέχνη οργασμικής εικαστικής παραγωγής. Και είναι πολλά τα σχολεία που την επισκέπτονται -ευτυχώς- για να μυηθούν τα παιδιά στην τέχνη και την αισθητική του Μόραλη που αποτελούν μήτρα για την εξέλιξη των σύγχρονων δημιουργών.
Ετσι είναι. Κάθομαι ένα μεσημέρι Παρασκευής στο καφέ στο αίθριο του μουσείου και πρώτα ακούω, μετά βλέπω δεκάδες εφήβους (μαθητές σχολείου που κάνει εκπαιδευτική επίσκεψη) να βγαίνουν από την αίθουσα. Στήνω αυτί για να ακούσω εντυπώσεις. Είναι η στιγμή που μπαίνει στο αίθριο αναζητώντας το ραντεβού του ο σεφ Δημήτρης Σκαρμούτσος. Και εκεί η «μάχη» εικαστικού – σεφ αποδεικνύεται άνιση. Εξαψη κυριεύει τα παιδιά που καθώς τον βλέπουν φωνάζουν πίσω από την τζαμαρία «ο Σκαρμούτσος, ο Σκαρμούτσος». Κινητά υψώνονται, ζουμ για να τον φωτογραφίσουν, ένας ενθουσιασμός ιδρωμένος. Κουβέντα για τον Μόραλη. Μόνο μικρά ελεγχόμενα ουρλιαχτά για τον Σκαρμούτσο, που δεν έχει πάρει χαμπάρι τι γίνεται ή είναι αρκετά διακριτικός για να ασχοληθεί …
«Λοιπόν, πώς σας φάνηκε η έκθεση», ακούω να τους ρωτάει η καθηγήτρια που τα πλησιάζει. Οι ελπίδες μου αναπτερώνονται: να, θα φανεί αν και πώς ο Μόραλης κατόρθωσε να κεντρίσει το ενδιαφέρον τους. Οι απαντήσεις, χορωδιακά, «κυρία-κυρία ο Σκαρμούτσος; Τον είδατε τον Σκαρμούτσο;». Σαστισμένη, δεν κατάλαβε για ποιον μιλούν ώσπου να της εξηγήσουν ότι είναι σεφ με ισχυρή τηλεοπτική παρουσία. Είδα την αμηχανία στο βλέμμα της, το σύνθημα δόθηκε, σηκώθηκαν και αναχώρησαν προς τα λεωφορεία που τα περίμεναν.
Ξαφνική ησυχία στο καφέ, κοιτάζω έξω προς το αίθριο. Κάπου εκεί κάθεται ακόμα ο Σκαρμούτσος προσηλωμένος στο ραντεβού του, ναι, όμως το βλέμμα δεν μπορεί να μην κλειδώσει στα γλυπτά, τα Ερωτικά του Μόραλη που βρίσκονται τοποθετημένα στην καρδιά του αιθρίου. Πόσο δύσκολο είναι η διαχρονική τέχνη με την προαιώνια ρίζα, τέχνη που φέρει κώδικες αισθητικής, συλλογικής μνήμης, ερωτικής φουρτούνας και γαλήνης, πατριδογνωσίας, να σταθούν δίπλα στο εκτυφλωτικό και ρηχό της δημοσιότητας; Της τηλεόρασης, του instagram. Το αέναο, απέναντι στο στιγμιαίο. 0-1. Και ας ήταν ο Μόραλης ο καλλιτέχνης που ένωσε ιδανικά στα έργα του τις αντιθετικές έννοιες, να, όπως ο έρωτας και το πένθος.
Η έκθεση του Γιάννη Μόραλη στο Μουσείο Μπενάκη της Πειραιώς συνεχίζεται ως τις 5 Ιανουαρίου. Δείτε την. Ξανά και ξανά. Με τα παιδιά, τα ανίψια, τα βαφτιστήρια τους. Σκύψτε και ψιθυρίστε τους στο αυτί για το έργο του Μόραλη, την πρόθεση πίσω από τα έργα και απλώς ρωτήστε τα: τι νιώθουν;