Από το βράδυ της Κυριακής του β’ γύρου των αυτοδιοικητικών εκλογών, έως το και το βράδυ της Τετάρτης, ο Κυριάκος Μητσοτάκης έστειλε μηνύματα και προειδοποιήσεις στους υπουργούς του.
Είπε ότι «η κυβέρνηση οφείλει να πορεύεται με τα πόδια καλά γειωμένα στη γη» (Κυριακή 15/10) και ότι πρέπει «πρώτα να βουτάμε τη γλώσσα μας στο μυαλό μας και μετά να μιλάμε» (Τετάρτη 18/10 στο Υπουργικό Συμβούλιο).
Το ίδιο βράδυ, στην πρώτη του συνέντευξη μετά τις αυτοδιοικητικές κάλπες (στον ΑΝΤ1, εδώ) είπε ότι «δεν είναι η πρώτη φορά που προσπαθώ να μεταφέρω σε όλους τους συνεργάτες μου ένα μήνυμα σεμνότητας και μετριοπάθειας». Χωρίς να κατονομάσει υπουργούς ανέφερε ότι «σίγουρα υπήρχαν κάποιες άστοχες δηλώσεις».
Η εξήγηση δεν χρειάζεται και πολλή σκέψη. Οι δηλώσεις που απασχόλησαν τη δημόσια συζήτηση την περασμένη εβδομάδα ήταν αυτές του υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης, Λευτέρη Αυγενάκη, και του υπουργού Εργασίας, Αδωνι Γεωργιάδη. Ο πρώτος συνέδεσε την τοπική ψήφο για τον Περιφερειάρχη Θεσσαλίας με τις ροές των κρατικών αποζημιώσεων για τους πλημμυροπαθείς και ο δεύτερος την επιλογή για τον Δήμαρχο Χαλανδρίου με την απορρόφηση του ΕΣΠΑ.
Οι «δύο» αρνήθηκαν αργότερα ότι επρόκειτο για εκβιασμό ώστε να ψηφιστούν οι υποψήφιοι που πρότεινε η ΝΔ, αλλά οι εντυπώσεις έμειναν. Και όχι μόνο έμειναν αλλά τροφοδότησαν και τα συμπεράσματα των αναλυτών στην τηλεόραση και στον Τύπο, που ανέφεραν ότι η κυβέρνηση τιμωρήθηκε στον β’ γύρο διότι επέδειξε αλαζονεία.
♦ Διαβάστε: Παιδιά, ήρεμα με τις αποζημιώσεις και το ΕΣΠΑ
Θα ήταν ωστόσο λάθος να εκτιμήσει κανείς ότι οι επισημάνσεις του Πρωθυπουργού πήγαιναν σε δύο μόνο πρόσωπα, ή στη χρονική συγκυρία μεταξύ του α’ και του β’ γύρου των αυτοδιοικητικών εκλογών.
Αλλωστε οι κάλπες αυτές αποτελούν ήδη παρελθόν και το μεγαλύτερο πρόβλημα για τους πολίτες (άρα και για την κυβέρνηση) τον χειμώνα που έρχεται είναι η ακρίβεια. Πιο συγκεκριμένα αυτό που ζούμε καθημερινά. Ο θυμός, η αγανάκτηση και η απόγνωση που προκαλούν οι τιμές στα σούπερ μάρκετ, όπου κάθε επίσκεψη ισοδυναμεί με σοκ, ιδιαίτερα για τους εισοδηματικά πιο αδύναμους. Αυτό είναι, λοιπόν, το Νο. 1 ζήτημα για τον Κυριάκο Μητσοτάκη.
Στην ίδια συνέντευξη στον ΑΝΤ1, είπε τα εξής για τις τιμές στο ράφι: «Θέλω να στείλω ένα μήνυμα και στις μεγάλες πολυεθνικές, ότι αν νομίζουν ότι η Ελλάδα είναι μπανανία στην οποία μπορούν να πουλάνε τα ίδια προϊόντα σε πολύ ακριβότερες τιμές, χωρίς να μας δικαιολογούν την αύξηση του κόστους, είναι βαθιά νυχτωμένοι. Aν χρειαστεί να τα βάλουμε και με πολυεθνικούς κολοσσούς θα το κάνουμε (…) Κάντε λίγο υπομονή».
Η αποστροφή δεν ήταν τυχαία, ούτε αφορούσε μόνο τις πολυεθνικές. Στο οικονομικό επιτελείο υπάρχει μεγάλη ανησυχία καθώς οι τιμές στα τρόφιμα και τα ποτά ανεβαίνουν επί 20 μήνες συνέχεια, από την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία μέχρι σήμερα, με διψήφιο ποσοστό.
Το Σεπτέμβριο ο σχετικός δείκτης υποχώρησε κοντά στο 9%, αλλά πλέον η σωρευτική αύξηση την τελευταία διετία έχει οδηγήσει ακόμη και σε διπλασιασμό των τιμών σε κάποια είδη σε σχέση με το 2021. Πολλοί φοβούνται το ενδεχόμενο ο πληθωρισμός να γίνει μόνιμος (δομικός) καθώς πέραν της περιορισμένης προσφοράς βασικών προϊόντων σε όλη την Ευρώπη, έχουν κινητοποιηθεί και οι μηχανισμοί της κερδοσκοπίας.
Επιπλέον, σε ό,τι αφορά τα οφθαλμοφανή προβλήματα στη λειτουργία του ανταγωνισμού, παράγοντες της αγοράς θέτουν ερωτήματα για τον έλεγχο της κερδοσκοπίας και διατυπώνουν τον φόβο ότι τα μέτρα που ανακοίνωσε ο υπουργός Ανάπτυξης Κώστας Σκρέκας – συμφωνίες κυρίων με τα σούπερ μάρκετ για μείωση τουλάχιστον 5% σε επιλεγμένα προϊόντα για έξι μήνες- ήρθαν πολύ αργά και θα προσφέρουν πολύ λίγα.
Ευρύτερα, ο βαθμός κινητοποίησης στο υπουργείο Ανάπτυξης (από το τέλος Ιουνίου που ορκίστηκε η νέα κυβέρνηση), προβληματίζει. Τόσο στο σκέλος της εγρήγορσης και των πρωτοβουλιών, τόσο και σε αυτό της αποτελεσματικότητας. Τους προβληματισμούς αυτούς μοιράζονται μάλιστα και στελέχη της ίδιας της κυβέρνησης σε άλλα Υπουργεία (χωρίς ασφαλώς να εκφράζονται δημόσια).
Με τα παραπάνω συνδέεται άμεσα και η διαπίστωση περί της αδράνειας βασικών παικτών της αγοράς, κυρίως των σούπερ – μάρκετ αλλά ακόμη και των λαϊκών αγορών, απέναντι στις εκκλήσεις συγκράτησης των τιμών. Ολες οι μετρήσεις δείχνουν ότι έπραξαν το αντίθετο. Ενώ παράλληλα με τις τιμές προμήθειας των προϊόντων ανέβηκαν και τα ποσοστά κέρδους!
Η πιεστική αυτή κατάσταση, ιδιαίτερα για τους χαμηλόμισθους και τους χαμηλοσυνταξιούχους, είναι το θέμα του φετινού χειμώνα. Είναι μια κεντρική μάχη (πιο κεντρική δεν γίνεται) στην οποία κάποιοι φαίνεται να έχουν μπει με τα αντανακλαστικά των χαμηλών ρυθμών της θερινής περιόδου.
Συνήθως, όταν συμβαίνει κάτι τέτοιο, ο Πρωθυπουργός αναλαμβάνει ο ίδιος το ζήτημα. Φάνηκε, λένε κάποιοι, από το γεγονός ότι στην τηλεοπτική του συνέντευξη στον ANT1 χρησιμοποίησε πρώτο πρόσωπο για τη μάχη κατά της ακρίβειας.
Αλλο ένα μήνυμα;