Τα ηλεκτρικά, ελαφρά οχήματα προσωπικής μετακίνησης έκαναν για πρώτη φορά την παρουσία τους, μάλλον δειλά και αθόρυβα, εδώ και δυο χρόνια περίπου, κυρίως σε καταστήματα τεχνολογίας.
Σταδιακά, βλέπαμε όλο και περισσότερα στους δρόμους, στον ποδηλατόδρομο, στο ιστορικό κέντρο αλλά και στο ΚΠΙΣΝ.
Το προφίλ των αγοραστών σχετικά νέοι – αλλά σε καμιά περίπτωση ανήλικοι – που κυλούσαν με στιλ και άνεση στο αφιλόξενο αστικό ελληνικό περιβάλλον.
Τα e-scooters τραβούσαν τα βλέμματα των περαστικών άλλοτε με περιέργεια ή θαυμασμό και άλλοτε με ζήλια ή και οίκτο!
Και από τις αρχές του 2019, ξαφνικά, όλα άλλαξαν!
Η επανάσταση των e-scooter
Η επέλαση των συστημάτων κοινόχρηστων ελαφρών, ηλεκτρικών οχημάτων προσωπικής μετακίνησης στην Ελλάδα έγινε με τη Lime και την Hive.
Δυο μεγάλες εταιρείες, οι οποίες πλέον δραστηριοποιούνται σε εκατοντάδες πόλεις και των οποίων η πρόταση έχει προκύψει ακριβώς από την ανάγκη μιας τέτοιας λύσης: την ανάγκη δηλαδή για ευέλικτη, καθαρή, αθόρυβη, οικονομική και πρακτική, προσωπική, αστική μετακίνηση.
Εταιρείες οι οποίες έχουν να κάνουν με το αυτοκίνητο καθώς η Lime ανήκει στον όμιλο Uber ενώ η Hive αποτελεί το αποτέλεσμα συνεργασίας BMW και Daimler. Και οι δύο δραστηριοποιούνται στην οικονομία διαμοιρασμού διαθέτοντας στο πορτφόλιό τους όχι μόνο e-scooters αλλά και ποδήλατα και ηλεκτρικά αυτοκίνητα. Μια επιχειρηματική επιλογή που προέρχεται από την απλή διαπίστωση πως ο τρόπος μετακίνησης στις πόλεις αλλάζει!
Όλοι σάστισαν με την εμφάνιση αυτών των συστημάτων κοινόχρηστων οχημάτων προσωπικής μετακίνησης, μιας σοβαρής επένδυσης που όμως, σαν μικρός επαναστάτης, αψήφισε τις αγκυλώσεις της ελληνικής γραφειοκρατίας και μπήκε στη ζωή μας με μια πιο επιθετική προσέγγιση!
Μια ξένη στο χωριό!
Θυμάστε τις παλιές ταινίες που δείχνουν πώς αντιδρά η τοπική κοινωνία όταν έρχεται κάποιο νέο πρόσωπο σε ένα χωριό; Πώς όλοι ξαφνικά ασχολούνται μαζί του, αναζητούν τα αρνητικά του χαρακτήρα του, τα τρωτά του σημεία και τα κουσούρια του; Αν μάλιστα αυτό το νέο πρόσωπο είναι γυναίκα… τότε, ακόμα χειρότερα!
“Αυτή θα πάει με τους άντρες μας, θα ξελογιάσει τα παιδιά μας και μεγάλο κακό θα βρει το χωριό μας…”
Έτσι γίνεται αυτές τις μέρες με τα e scooters! Έχει έρθει η νέα, sexy, προκλητική, σύγχρονη, ευέλικτη, εναλλακτική πρόταση και όλοι φοβούνται πως θα… τους πάρει τον άντρα!
“Θα σκοτωθούν τα παιδιά μας!”
“Θα θρηνήσουμε θύματα…”
“Θα έχουμε ατυχήματα…”
“Η πολιτεία τι κάνει;”
“Παραιτηθείτεεεεε!”
Όταν όμως περνάμε έξω από σχολεία την ώρα του σχολάσματος και βλέπουμε τα φτιαγμένα “παπάκια”, με οδηγούς τους έξαλλους, ανήλικους πιτσιρικάδες, πειραγμένες εξατμίσεις και σούζες, αυτό είναι συνηθισμένο θέαμα. Εκεί, ξέρουμε πού είναι τα παιδιά μας. Στον δρόμο!
Τα αυτοκίνητα που παρκάρουν στην Πατησίων και στην Πανεπιστημίου και σε όλους τους κεντρικούς δρόμους στη Θεσσαλονίκη, την παραβίαση του κόκκινου σηματοδότη, τις υψηλές ταχύτητες στους δρόμους, όλα ΟΚ.
Έλληνες είμαστε, βρε αδερφέ, ατίθασοι. Δεν μπαίνει ο Έλληνας σε σειρά – τι κι αν υπάρχει το νομικό πλαίσιο και είναι νόμος του κράτους!
Αλλά όχι και να ανεχτούμε τα πατίνια! Αυτά τα… τρομαχτικά οχήματα των 10 κιλών που δεν κάνουν φασαρία, δεν καίνε βενζίνη και – ας το παραδεχτούμε – έχουν πλάκα!
Σας λέω, βάλαμε τον διάολο σπίτι μας!
Ας σοβαρευτούμε κυρίες και κύριοι
Είναι γεγονός πως η πραγματικότητα συχνά μας ξεπερνά. Η τεχνολογία επίσης. Ελάχιστοι είχαν προβλέψει πριν λίγα χρόνια πως ένα παιδικό παιχνίδι, ένα ταπεινό πατίνι θα “απειλούσε” να γίνει το μεταφορικό μέσο του μέλλοντος.
Τα e-scooters προέκυψαν από την ανάγκη να βρεθούν νέοι, εναλλακτικοί τρόποι μετακίνησης. Επειδή οι πόλεις δεν αντέχουν άλλο την εμμονή στα αυτοκίνητα. Επειδή χρειάζονται λύσεις λιγότερο θορυβώδεις και ενεργοβόρες. Και οι λύσεις πρέπει να είναι απλές, οικονομικές και ευέλικτες. Σαν ένα πατίνι!
Το παράδειγμα της Λισαβόνας
Η Λισαβόνα κέρδισε φέτος το βραβείο για τις δράσεις της στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Εβδομάδας Κινητικότητας. Έχει επίσης μεταμορφωθεί τα τελευταία χρόνια σε μια πόλη παράδειγμα για την ανάπτυξη μέσων βιώσιμης κινητικότητας. Οι πεζοί, τα ποδήλατα και τώρα πια τα πατίνια αντιμετωπίζονται ως “μέσο” για τη βελτίωση των συνθηκών ζωής στην πόλη και όχι ως… πρόβλημα.
“Έχουμε πλέον εννέα εταιρείες που λειτουργούν ως πάροχοι e-scooters στην πόλη και επιθυμούμε να τις αυξήσουμε”, εξηγεί ο διευθυντής της υπηρεσίας που ασχολείται με το θέμα στη Λισαβόνα. “Ρυθμίζουμε τη συνεργασία της πόλης με τους παρόχους – κυρίως σε θέματα στάθμευσης των e-scooters μπροστά από ιστορικά κτίρια και στενά πεζοδρόμια – αλλά συνολικά δίνουν μια ωραία εικόνα στην πόλη και υποχρεώνουν τους υπόλοιπους οδηγούς να μειώνουν ταχύτητες στο κέντρο, κάτι που κάνει τη μετακίνηση πιο ασφαλή για όλους. Ταυτόχρονα αναπτύσσουμε συνεχώς το νέο μας δίκτυο ποδηλατοδρόμων για να κινούνται πιο άνετα.”
Aσφάλεια στις πόλεις με αφορμή ένα πατίνι!
Αντί να θεωρούμε πως το πρόβλημα είναι η έλλειψη νομικού πλαισίου – λες και τα άλλα μέσα κυκλοφορίας που έχουν νομικό πλαίσιο το ακολουθούν ή τα αστυνομεύει κανείς – ας ασχοληθούμε περισσότερο με τη δημιουργία προϋποθέσεων για ασφαλή κίνηση πεζών, ποδηλάτων και πατινιών στις πόλεις μας.
Ας βιαστούμε να δημιουργήσουμε υποδομές – που προς το παρόν τις ακούμε μόνο στα λόγια και σε υποσχέσεις πολιτικών που ούτε καν τις έχουν στο σχεδιασμό τους – γιατί, απλά, δεν μπορούμε να κάνουμε αλλιώς!
Τα πατίνια, τα ποδήλατα, οι πολίτες που επιμένουν να περπατούν στην πόλη τους παρά τα εμπόδια και τις κακοτεχνίες, δεν γίνεται να αντιμετωπιστούν με απαγορεύσεις αλλά με διευκολύνσεις και ισότιμη αντιμετώπιση. Γιατί όλοι έχουν δικαίωμα στην ασφαλή μετακίνηση.
Επειδή είναι για το καλό όλων. Επειδή αποτελούν όχι μόνο το μέλλον, αλλά τελικά το παρόν και ανάσα ζωής για τις πόλεις.
* Ο Σπύρος Παπαγεωργίου είναι Διευθυντής Ανάπτυξης της ΜΚΟ «Πόλεις για Ποδήλατο»