Η πρώτη πρωθυπουργός του Ισραήλ, η Γκόλντα Μέιρ, έλεγε σκωπτικά ότι ο Θεός επέλεξε ως Γη της Επαγγελίας για τον εκλεκτό λαό Του, το μοναδικό σημείο της περιοχής που δεν είχε πετρέλαιο. Τον καιρό εκείνο, όμως, σημασία είχε το νερό και, απ’ ό,τι φαίνεται, ο Κύριος όλο και κάτι τους είχε αφήσει στην άκρη σε αέριο, με το κοίτασμα Λεβιάθαν.
Εμείς, από την άλλη, θεωρούμε σχεδόν σίγουρο ότι ο Θεός της Ελλάδας μας άφησε γεμάτο το ρεζερβουάρ, αλλά ποτέ δεν μπήκαμε στον κόπο για να μετρήσουμε πόσο καύσιμο διαθέτει. Και εντάξει, για το Αιγαίο η καθυστέρηση, αν δεν θεωρείται επιβεβλημένη, είναι, τουλάχιστον κατανοητή. Οι έρευνες στο Ιόνιο και στην Κρήτη έχουν καθυστερήσει επτά χρόνια. Αντίστοιχα και οι έρευνες στη χερσαία ζώνη των Ιωαννίνων δεν πήγαιναν με τους αναμενόμενους ρυθμούς. Μέχρι πρόσφατα, άλλωστε, η αγορά θεωρούσε ότι το ενεργειακό ενδιαφέρον της Ελλάδας στρέφεται πρωτίστως στις ανανεώσιμες πηγές. Ηρθε όμως ο πόλεμος στην Ουκρανία που κατέστησε επιτακτική την ανάγκη για μεγαλύτερη ενεργειακή αυτονομία.
Υπάρχει κάποια εκτίμηση; Ανεπισήμως, ναι. Οι προκαταρκτικές έρευνες που έγιναν στο Ιόνιο και στην Κρήτη οδήγησαν σε εκτιμήσεις για κοιτάσματα αξίας 250 δισ. ευρώ (πριν την θεαματική άνοδο των τιμών). Πρόκειται για κοιτάσματα που καλύπτουν τις ενεργειακές ανάγκες της χώρας και επιτρέπουν εξαγωγές. Με βάση τους υπολογισμούς του πρώην υπουργού Γιάννη Μανιάτη, του ανθρώπου που γνωρίζει όσοι λίγοι τα των υδρογονανθράκων, η Ελλάδα μπορεί να καλύψει ως και το 20% της ποσότητας που εισάγει η Ευρωπαϊκή Ενωση από τη Ρωσία. Αρκεί, όπως επισημαίνει, να καταστήσει την εξόρυξη των υδρογονανθράκων ευρωπαϊκή υπόθεση. Η αλήθεια είναι ότι μιλάμε για αλλαγή στο status της χώρας, αν, φυσικά, οι εκτιμήσεις επιβεβαιωθούν. Διότι είναι άλλο να είσαι κόμβος και μεταφοράς και άλλο προμηθευτής.
Ο Μητσοτάκης είπε ότι θα ξέρουμε ως το τέλος του 2023. Και αν τα κοιτάσματα έχουν ενδιαφέρον, οφείλουμε και να κινηθούμε γρήγορα (η Αίγυπτος χρειάστηκε μόλις δύο χρόνια για να αξιοποιήσει ένα κοίτασμα) και να γίνουν τα ελληνικά νερά πεδίο εφαρμογής των πιο χρήσιμων τεχνολογικών για την προστασία του περιβάλλοντος. Παρεμπιπτόντως, αυτή τη στιγμή εκκρεμούν κάτι προσφυγές οικολογικών οργανώσεων στο ΣτΕ που δεν επιτρέπουν την πλήρη ανάπτυξη των ερευνών…
Ποιοι ερευνούν; Στην Κρήτη είναι σε κοινοπραξία τα ΕΛ.ΠΕ, η γαλλική Total και η αμερικανική ExxonMobil. Στο Ιόνιο είναι η Energean (ελληνοϊσραηλινή) που βρίσκεται και στα Ιωάννινα, όπως και τα ΕΛ.ΠΕ. Αν δεν βιαστούν, θα έρθουν άλλοι. Αλλωστε πέρυσι αποχώρησαν από την Ελλάδα και οι Ισπανοί της Repsol. Ειδικά η Total εμφανίζεται κάπως δύσθυμη, με τάσεις αναχωρητισμού, καθώς οι πετρελαϊκές πιέζονται από την «πράσινη ατζέντα» και στρέφουν το ενδιαφέρον της σε κοιτάσματα που βρίσκονται ήδη σε λειτουργία.
Ο ΣΥΡΙΖΑ στην κριτική του είπε ότι οι εξαγγελίες του Πρωθυπουργού για επιτάχυνση των ερευνών, αποτελούν επικοινωνιακή φούσκα που δεν σημαίνει τίποτα για τη μείωση του κόστους ενέργειας. Καμία σχέση. Η κυβέρνηση είχε ουσιαστικά εκφράσει από τον Φεβρουάριο τη βούλησή της. Αλλά δεν είναι και η πρώτη φορά που εκφράζεται πολιτική βούληση. Μένει να δούμε και τι θα συμβεί στο πεδίο. Γιατί τώρα χρειαζόμαστε επειγόντως μία τρύπα στο νερό.