Ακούγεται ίσως τρελό, αλλά όπως μου λένε Αθηναίοι φίλοι, αποφάσισαν, συνδυάζοντας business και pleasure, να ανεβούν στη Θεσσαλονίκη για να μπουν στο Μετρό και να ζήσουν τη στιγμή.
Το ίδιο κάνουν και ομογενείς, κυρίως με καταγωγή από τη Θεσσαλονίκη, που αλλάζουν τουριστικό προορισμό για τα Χριστούγεννα φέτος, προτιμώντας την ιδιαίτερη πατρίδα τους για να «είναι κι αυτοί εκεί».
Από τους μετροπόντικες , τους μουσαμάδες και την α-μετρο-έπεια, φτάσαμε στον μετρο-τουρισμό!
Το Μετρό, που γεννά εδώ και δεκαετίες εντάσεις και διχογνωμίες, με πιο πρόσφατες τις αντιδράσεις περί τον λογότυπο και την αισθητική του, κλείνει, χωρίς άλλο, έναν κύκλο εσωστρέφειας και κατήφειας στην πόλη και εξοβελίζει μια «κατάρα». Αυτή που θέλει τη Θεσσαλονίκη να μην μπορεί να ολοκληρώσει ένα μεγάλο έργο. Ε, να λοιπόν που μπόρεσε, έστω και μετά από μια ιστορικού μεγέθους καθυστέρηση, που συνοδεύθηκε από ρεζιλίκια, απαλλοτριώσεις, νομικά ζητήματα και μεγαλοστομίες πολιτικών.
Στην ατμόσφαιρα αιωρείται πια μια διάθεση που περιγράφεται εύστοχα από τον στίχο του τραγουδιού του Καζαντζίδη «Ας παν στην ευχή τα παλιά».
Ακόμα και ο βετεράνος πολιτικός, πρώην δήμαρχος Θεσσαλονίκης και υπουργός Σωτήρης Κούβελας, σε χαλαρή συζήτηση με δημοσιογράφους σε ουζερί του Λευκού Πύργου, σε ένα ρεσιτάλ χιούμορ, ακούστηκε να λέει απαντώντας σε πείραγμα συναδέλφου πως δεν θα έχει αντίρρηση μια στάση του Μετρό, αυτή του Πανεπιστημίου ας πούμε, να ονομαστεί «τρύπα Κούβελα»!
Μας κάλεσε μάλιστα να βγάλουμε τα συμπεράσματά μας συγκρίνοντας το γεγονός ότι το πολυδιαφημισμένο μετρό στην Αθήνα έγινε μέσα σε εννιά χρόνια από την ημέρα που ανακοινώθηκε, ενώ στη Θεσσαλονίκη χρειάστηκε σχεδόν 40…
Σημάδι των καιρών, αλλά και απόδειξη ότι η περιπέτεια του Μετρό Θεσσαλονίκης έφτιαξε μια παράδοση ανεκδοτολογίας και καχυποψίας είναι το σχόλιο για τον θόρυβο για το σήμα του που έκανε ο υφυπουργός Υποδομών και Μεταφορών, Νίκος Ταχιάος, λέγοντας κυνικά, σχετικά με την έκταση που πήρε το ζήτημα, ότι «μεγαλύτερη επικοινωνιακή επιτυχία δεν υπήρξε. Είναι το πιο αναγνωρίσιμο στη χώρα αυτή τη στιγμή»!
Αλλοι, βέβαια, στην πόλη δεν συμμερίζονται την αισιοδοξία του υπουργού και υποστηρίζουν ότι η ολοκλήρωση του έργου , η επικείμενη παράδοσή του στους πολίτες, η εικόνα μεγάλων διεθνών καναλιών που θα φτάσει σε εκατοντάδες εκατομμύρια τηλεθεατών στον κόσμο, κινδύνευσε να επισκιαστεί από την κριτική για ένα σήμα και από τις 30.000 ευρώ της ανάθεσης.
Ο «ελέφαντας στο δωμάτιο» είναι η μουρμούρα κάποιων για τα θέματα ασφάλειας, καθώς το Μετρό λειτουργεί χωρίς οδηγό. Οπως είπε, όμως, ο Νίκος Ταχιάος, «το Μετρό Θεσσαλονίκης έχει το εξής χαρακτηριστικό: δέκα φορές το δευτερόλεπτο ο συρμός πληροφορεί το κέντρο ελέγχου και τους υπόλοιπους συρμούς πού ακριβώς βρίσκεται. Στην Αθήνα δεν συμβαίνει αυτό».
«Οι πιθανότητες να συμβεί ένα σφάλμα», πρόσθεσε, «είναι μία στα 100.000 χρόνια. Το σύστημα αυτό υπάρχει ήδη σε 48 Μετρό στον κόσμο εδώ και 40 χρόνια και δεν έχει δημιουργηθεί ένα επεισόδιο».
Το ότι κάτι σοβαρό συμβαίνει πια με το Μετρό το νιώθει ο επισκέπτης στην καρδιά της πόλης, στην πλατεία Αριστοτέλους, όπου λειτουργεί ένα πρωτότυπο περίπτερο στο οποίο παρέχονται όλες οι χρηστικές πληροφορίες για το έργο και τη λειτουργία του.
Είναι μοντέρνο, με προσομοίωση του εσωτερικού ενός βαγονιού και με διαδραστικό τρόπο δίνει στον κόσμο πληροφορίες για τις μετακινήσεις, τους χρόνους και την κατασκευαστική πρωτοπορία του ίδιου του έργου, που το κατατάσσει στα πιο σύγχρονα στη Γηραιά Ηπειρο.
Στους τοίχους και στις στολές των υπαλλήλων που ευγενέστατα ξεναγούν το κοινό δεσπόζει το βυζαντινό πεζό «μ» του σήματος, του οποίου η αισθητική αλλά και ο τρόπος ανάθεσης πήγαν να ανατινάξουν επικοινωνιακά το αφήγημα της κυβέρνησης.
Το κεντρικό σλόγκαν της «Ελληνικό Μετρό», που λέει «Ερχεται για να αλλάξει τη ζωή μας», ακούγεται υπερβολικό, αλλά η σούμα των στοιχείων δεν είναι ευκαταφρόνητη:
*Σε μια διαδρομή 9,6 χιλιομέτρων θα μετακινούνται ημερησίως 240.000 επιβάτες, υπηρετούμενοι από 18 συρμούς πλήρως αυτοματοποιημένους.
*Η επέκταση προς Καλαμαριά θα λειτουργήσει εντός του 2025, ενώ αναμένονται και άλλες επεκτάσεις, εκ των οποίων μία που θα κάνει τη διαφορά και πράγματι θ’ αλλάξει τη ζωή του κόσμου εκεί. Είναι αυτή προς τα δυτικά, η οποία θα εξυπηρετήσει εκατοντάδες χιλιάδες επιβάτες.
Τα προβλήματα είναι όμως ακόμα δυσεπίλυτα και οξυμένα και πολύ μακριά από τα στάνταρ της σύγχρονης βιώσιμης κινητικότητας που έχουν κατακτήσει άλλες πόλεις ανάλογης σημασίας στην Ευρώπη.
Το κυκλοφοριακό είναι από τη φύση του περίπλοκο ζήτημα, το οποίο ειδικά στη «δύσκολη» Θεσσαλονίκη λύνεται με συνολικότερη θέαση και συνδυασμούς λύσεων, που περιλαμβάνουν και άλλα μέσα σταθερής τροχιάς, αλλά και την ποδηλατοκίνηση, την ηλεκτροκίνηση και την –ξεχασμένη αποκαρδιωτικά– θαλάσσια συγκοινωνία, σε ένα σύστημα που θα λειτουργεί αρμονικά.
Τούτο ούτε στην Αθήνα δεν έχει επιτευχθεί καλά καλά, πόσο μάλλον στη Θεσσαλονίκη, που ακόμα είναι στα «σπάργανα».
Σίγουρα θα υπάρξει ελάφρυνση από την κυκλοφοριακή ασφυξία στην ευρύτερη Θεσσαλονίκη, που σύμφωνα με τους ειδικούς θα αγγίξει το 15%-18%. Οι εντυπωσιακές τεχνολογικές-ψηφιακές εφαρμογές θα προσφέρουν, χωρίς άλλο, υψηλή ποιότητα μετακίνησης σε όσους θα το χρησιμοποιούν, και θα δημιουργεί μελαγχολικές σκέψεις σε όσους το συγκρίνουν λ.χ. με τα αστικά λεωφορεία.
Υπάρχουν ακόμα αρκετοί εν ζωή που έζησαν ως παιδάκια εκείνη τη στιγμή του τελευταίου δρομολογίου του τραμ της Θεσσαλονίκης. Ηταν οι τελευταίες εικόνες που είχαν οι Θεσσαλονικείς από μέσο σταθερής τροχιάς: στις 27 Ιουλίου 1957 το τραμ διέσχισε την Εγνατία αλλά και την γραφική Βασιλίσσης Ολγας, την πάλαι ποτέ συνοικία των Εξοχών, με τα πανέμορφα νεοκλασικά ένθεν κακείθεν, που τα κατεδάφισε η αντιπαροχή και η θλιβερή επιλογή των αδιαχώρητων μη καλαίσθητων πολυκατοικιών.
Για την ιστορία: Στις 28 Μαΐου 1893 η βελγική εταιρεία Τροχιοδρόμου και Ηλεκτροφωτισμού Θεσσαλονίκης ξεκίνησε το πρώτο –ιππήλατο–τραμ στους δρόμους της πόλης.
Τα σπουδαία αναμένονται το μεσημέρι του Σαββάτου 30 Νοεμβρίου, όταν ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης θα κόψει την κορδέλα.
Αμέσως μετά, και για τις δύο πρώτες ημέρες, σύμφωνα με πληροφορίες, οι συρμοί θα είναι διαθέσιμοι προς χρήση στους 13 σταθμούς, από τη Νέα Ελβετία στον Νέο Σιδηροδρομικό Σταθμό, και μάλιστα δωρεάν, για εξοικείωση των πολιτών με τη νέα τους ζωή.