Η δουλειά του σχολικού φύλακα είναι εύκολη. Πηγαίνει στο σχολείο μετά το τέλος των μαθημάτων και την αποχώρηση μαθητών και καθηγητών και μένει εκεί μέχρι αργά το βράδυ. Συνήθως η βάρδια τους είναι από τις τρεις-τέσσερις το απόγευμα μέχρι τις δέκα-έντεκα την νύχτα. Μετά ενεργοποιεί τον συναγερμό και τις (εσωτερικές) κάμερες και αποχωρεί. Γιατί υπήρξε η ανάγκη για σχολικούς φύλακες; Διότι οι δήμοι (που έχουν την ευθύνη για τα σχολεία) έχουν βαρεθεί να πληρώνουν για αντικατάσταση υλικών που κλέβονται και για την αποκατάσταση ζημιών από βανδαλισμούς.
Ρωτήστε όποιον δήμαρχο θέλετε, ακόμα και του μικρότερου απομακρυσμένου δήμου. Θα σας πει ότι η μόδα των βανδαλισμών έχει μετατραπεί σε κατάρα. Στο Λεκανοπέδιο η κατάσταση είναι δραματική. Σήμερα τελειώνει ένα έργο 30.000 ευρώ που χρειάστηκε δύο μήνες για να ολοκληρωθεί και αύριο το πρωί το βρίσκουν κατεστραμμένο. Το πιο σωστό θα ήταν να υπάρχει φύλαξη όλο το εικοσιτετράωρο, όμως κανένας δήμος δεν έχει τα κονδύλια για τρείς βάρδιες σε κάθε σχολείο, επτά ημέρες την εβδομάδα μαζί με τα Σαββατοκύριακα, τις άδειες και τα ρεπό τους.
Οι σχολικοί φύλακες πηγαίνουν το απόγευμα, καθώς τότε οι παρέες (ή και συμμορίες) των νεαρών πηδάνε τα κάγκελα και μπαίνουν στα προαύλια. Συνήθως είναι παρέες μαθητών που πάνε να παίξουν μπάσκετ, αλλά μαζί τους υπάρχουν και εξωσχολικοί. Αρχίζουν με παιχνίδι, καταλήγουν να πίνουν μπίρες (ενίοτε ναρκωτικά) και να ανταγωνίζονται για διάφορα χαζά θέματα, φθάνοντας στο τέλος στην «εκδίκηση» κατά του σχολείου, που σημαίνει ότι ανάβουν φωτιές, σπάνε τα τζάμια, μπαίνουν στις αίθουσες και κλέβουν ή διαλύουν ό,τι βρουν μπροστά τους.
Η δουλειά του σχολικού φύλακα είναι να προσέχει τον χώρο. Αν δει εξωσχολικούς να προσπαθούν να μπουν, δεν κάνει τίποτα. Κάνει γνωστή την ύπαρξη του στον χώρο και αν δεν απομακρυνθούν, απλώς καλεί την αστυνομία. Η ύπαρξή τους και μόνο αποτρέπει τους βανδαλιστές να πηδήξουν τα κάγκελα. Μερικές φορές αυτό δεν αρκεί, χρειάζεται να εμφανιστεί και περιπολικό. Πρόκειται για τεράστιο κοινωνικό πρόβλημα, αλλά δεν είναι αυτό το θέμα μας σήμερα. Το θέμα μας είναι οι σχολικοί φύλακες.
Οι οποίοι συνήθως είναι μόνιμοι δημοτικοί υπάλληλοι κοντά στη συνταξιοδότηση, που καταφέρνουν να μετατεθούν σε αυτό το ζηλευτό πόστο. Πάνε όποτε θέλουν, κάθονται όσο θέλουν, κανένας δεν τους ελέγχει, φεύγουν από το σχολείο και κάνουν όλες τις δουλειές τους, κοιμούνται σε κάποιον καναπέ μέχρι να τελειώσει το ωράριο τους και γενικά περνούν ζωή και κότα. Αν τύχει και στη βάρδια τους γίνει καμια ζημιά ενώ εκείνοι είχαν φύγει, δεν την αναφέρουν. Απλώς, την άλλη μέρα υποστηρίζουν ότι ο βανδαλισμός έγινε τα ξημερώματα. Αντε βγάλε άκρη. Δεν είναι όλοι έτσι, είναι όμως πολλοί. Κι αν κάποιος στην αρχή είναι φιλότιμος, σιγά-σιγά προσαρμόζεται στα χούγια των παλιών.
Ενας δήμαρχος στα νότια προάστια της Αθήνας, λοιπόν, απαυδισμένος από τις καταστροφές που συνεχίζονταν παρά την ύπαρξη σχολικών φυλάκων, έκανε το αυτονόητο. Τοποθέτησε περιμετρικά των σχολείων ένα σύστημα με φωτοκύτταρα, που συνδέονται με μια συσκευή που κρατά ο σχολικός φύλακας. Και όρισε ότι ανά μισή ώρα πρέπει ο φύλακας να περνά από κάθε συγκεκριμένο φωτοκύτταρο και να το «χτυπάει» στη συσκευή του. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι κάθε φύλακας είναι υποχρεωμένος να περιπολεί στους χώρους του σχολείου του ανά μισή ώρα. Φυσικά, αυτό σημαίνει πως ούτε στο σουπερμάρκετ μπορεί να πεταχτεί ο φύλακας για τα ψώνια του, ούτε στο σπίτι του να τσιμπήσει κάτι και να επιστρέψει με την ησυχία του.
Το τι έγινε δεν περιγράφεται. Οι σχολικοί φύλακες, εν σώματι, αρνήθηκαν να παραλάβουν το σύστημα και προσέφυγαν μέσω δικηγόρων σε όλες τις αρμόδιες υπηρεσίες, φορείς και ανεξάρτητες αρχές, καθώς και στα δικαστήρια. Αρνούνται διότι – λένε − είναι αντισυνταγματικό και παραβιάζει τα προσωπικά τους δεδομένα ως εργαζομένων. Φυσικά, η δημοτική αντιπολίτευση τάχθηκε κατ’ ευθείαν στο πλευρό τους, καθώς και η συνδικαλιστική ηγεσία του χώρου τους. Αυτό έλειπε. Το Σύνταγμα της χώρας υπάρχει για να καλύπτει και κάποιους − όχι όλους, φυσικά − λουφαδόρους που πληρώνονται για να κάνουν μια βόλτα μέσα σε δέκα αίθουσες και ένα προαύλιο σχολείου. Πού πας, βρε Ανδρέα Κονδύλη, δήμαρχε Αλίμου; Με ποιους τα βάζεις;