«Κοίτα τι ωραία παραλία, κοίτα νερά, κοίτα θέα… Τελικά δεν υπάρχει καλύτερο μέρος από την Ελλάδα!» είπε και ξάπλωσε στην πετσέτα που είχε απλώσει στην άμμο. Κι εκεί, σε στάση πλήρους ξαπλωτής ευδαιμονίας, άναψε ένα τσιγαράκι. Ο διπλανός του ακολούθησε εντός δευτερολέπτου με ακόμα ένα, ρουφώντας το με τέτοια λαχτάρα, που θα το λιμπιζόταν κι ο πιο φανατικός αντικαπνιστής.
Εγώ, πάντως, το λιμπίστηκα, αν και ήξερα που θα καταλήξει η σκηνή. Σε ένα φινάλε που μισώ, με δράση αψυχολόγητα αταίριαστη με το διάλογο, ο οποίος συνεχίστηκε στο ίδιο μοτίβο, για το πόσο ευλογημένη είναι η χώρα μας.
Είναι ευλογημένη, όντως. Μια πανέμορφη χώρα, ένας απίθανος τόπος για διακοπές. Τι κρίμα, βέβαια, που οι ίδιοι άνθρωποι που το λένε, φροντίζουν να την ασχημαίνουν λίγο παραπάνω κάθε καλοκαίρι, αφήνοντας πίσω τους βρώμικα απόνερα. Ενα μπουκαλάκι νερό, μια ζελατίνα απ’ το καλαμάκι του καφέ τους, το χαρτί της τυρόπιτας. Και γόπες τσιγάρων. Ατελείωτες γόπες βυθισμένες στην άμμο, που σε κάποιες περιπτώσεις συναγωνίζονται σε αριθμό τα κοχύλια. Οι διπλανοί μου, πάντως, μόνοι τους, εκθειάζοντας μανιωδώς τις ομορφιές της χώρας, βύθισαν στην άμμο της εξίσου μανιωδώς μισό πακέτο γόπες ο καθένας.
«Ελα μωρέ, ποιον ενοχλούν, ποιος θα τις βρει;» θα λένε ίσως από μέσα τους, αν λένε κάτι βέβαια. Παραδίπλα, φυσικά, ένα παιδί που παίζει με τα κουβαδάκια του μπορεί να κάνει πύργους με τα αποτσιγαρά τους. Ενας γλάρος μπορεί να καταπιεί και κανένα. Εδώ κοντεύεις να τα καταπιείς εσύ. Είναι άλλωστε τόσα, που δεν γίνεται να τα αποφύγεις. Είναι παντού.
2.650 τόνοι αποτσίγαρων
Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία της Ελληνικής Αντικαρκινικής Εταιρείας, 2.650 τόνοι αποτσίγαρων πετιούνται ετησίως στις ελληνικές παραλίες, πράγμα που σημαίνει ότι είναι το πιο σύνηθες σκουπίδι των ελληνικών ακτών. Το επιβεβαιώνουν και όσοι τις καθαρίζουν από το σκουπιδαριό που παρατάμε, όταν τις επισκεπτόμαστε. Για να είμαστε δίκαιοι, βεβαίως, δεν έχουμε μόνο οι Ελληνες το χούι. Ο οργανισμός Ocean Conservancy, το 2008, ανακοίνωσε οτι συλλέχθηκαν 3,2 εκατομμύρια γόπες από παραλίες σε όλο τον κόσμο.
Αναρωτιέσαι τι θα έκαναν όσοι έχουν αυτή την κακιά συνήθεια, αν ξαφνικά απαγορευόταν να καπνίσεις στις ελληνικές παραλίες, όπως συμβαίνει εδώ και λίγες μέρες, από τις 25 Ιουλίου συγκεκριμένα, στις παραλίες της Βαρκελώνης. Μόνο στα beach bar επιτρέπεται, δηλαδή σε χώρο ελεγχόμενο που δεν μπορείς ν’ αφήσεις το τσιγάρο σου οπουδήποτε. Φαντάζομαι ότι θα αντιδρούσαν, θα γκρίνιαζαν, αλλά στο τέλος θα συνήθιζαν τη νέα πραγματικότητα. Η οποία θέτει σε πρώτο πλάνο τον σεβασμό του δημόσιου χώρου και του περιβάλλοντος. Γιατί, αν δεν το ξέρετε, το υλικό των φίλτρων των τσιγάρων παραμένει αναλλοίωτο για 10 χρόνια, ενώ αποσυντίθενται σε πλαστικές μικροΐνες. Καταλαβαίνετε τι σημαίνει αυτό σε επίπεδο οικοσυστήματος, έτσι;
Αστυπάλαια, Σέριφος και μετά… καπνός
Κανονικά, η Ελλάδα, ως μια θαλάσσια χώρα με αμέτρητες παραλίες και πολύ τουρισμό, θα έπρεπε να έχει ακολουθήσει το παράδειγμα της Βαρκελώνης εδώ και χρόνια σε πολλές παραλίες της, εγκαινιάζοντας πρώτη την τάση που είναι σίγουρο ότι θα καθιερωθεί στο μέλλον. Προς το παρόν, μόνο η Αστυπάλαια πρωτοστατεί ως smoke- free νησί, παγκοσμίως, ενώ και η Σέριφος έχει ανακηρύξει τη Βαγιά, μια παραλία εξαιρετικής ομορφιάς που ανήκει στο δίκτυο Natura, σε non-smoking παραλία. Η πρωτοβουλία ανήκει στο δήμο Σερίφου και στο κοινωφελές Ιδρυμα Αθανασίου Κ. Λασκαρίδη και οι εμπνευστές της την έχουν χαρακτηρίσει σαν ένα πείραμα συμπεριφοράς που έχει ως σκοπό να εξαλείψει το κάπνισμα στις ακτές και να προλάβει τη θαλάσσια ρύπανση.
Τι συμβαίνει εκεί; Εχει δημιουργηθεί μια ελεγχόμενη ζώνη καπνίσματος, με σταχτοδοχεία με περιβαλλοντικά μηνύματα, όπου μπορείς να καπνίσεις το τσιγάρο σου. Και κυρίως, να το εναποθέσεις μετά εκεί που πρέπει.
Μήπως ήρθε η ώρα και άλλοι δήμοι στην Ελλάδα ν’ ακολουθήσουν το παράδειγμα; Μήπως έπρεπε να το έχουν κάνει από χτες; Λέμε τώρα.
ΥΓ. Από όσα διαβάζω δεν είναι λίγοι εκείνοι που θεωρούν το μέτρο ακραίο. Προτιμούν να γεμίζει ο τόπος αποτσίγαρα. Ο ευλογημένος τόπος, βεβαίως – βεβαίως.