Εχουν χιούμορ οι δεξιοί; Εξαρτάται από τη μόρφωση και την καλλιέργεια, θα πείτε, από αυτό το «κάτι» που έχει ή δεν το έχει ένας άνθρωπος. Ο Πρόεδρος της Βουλής, και όπως όλα δείχνουν επόμενος Πρόεδρος της Δημοκρατίας (ΠτΔ), Κωνσταντίνος Τασούλας, λέγεται ότι διαθέτει χιούμορ που σε πιάνει απροετοίμαστο. Γιατί δεν κολλάει με την εικόνα του.
Κάποιες πτυχές της προσωπικότητας του κ. Τασούλα τις γνωρίσαμε καλύτερα στα πεντέμισι χρόνια που είναι Πρόεδρος της Βουλής. Τήρησε το θεσμικό μέτρο, αποφεύγοντας την ξύλινη γλώσσα.
Ας δούμε όμως πρώτα μερικά σημεία της διαδρομής του:
O νυν Πρόεδρος της Βουλής γεννήθηκε στα Ιωάννινα το 1959, είναι παντρεμένος με τη Φανή Σταθοπούλου και έχουν δύο παιδιά. Σπούδασε Νομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και δούλεψε για δύο χρόνια (1988-89) σε δικηγορική εταιρία του Λονδίνου με υποτροφία του Βρετανικού Συμβουλίου.
Το κεφάλαιο Αβέρωφ
Ο κ. Τασούλας, από πολύ νεαρός, συνδέθηκε πολιτικά με τον Ευάγγελο Αβέρωφ-Τοσίτσα (1908-1990) και διετέλεσε από το 1981 –σε ηλικία μόλις 22 ετών– και έως το 1990 ιδιαίτερος γραμματέας του σημαντικού αυτού πολιτικού.
Από πολύ μικρός βρέθηκε με αυτόν τον τρόπο στον πυρήνα της πολιτικής. Ο Αβέρωφ, που από το 1956 έως το 1963 διετέλεσε υπουργός Εξωτερικών (τα κρίσιμα χρόνια της Κύπρου) και από το 1974 έως το 1981 υπουργός Εθνικής Αμυνας, διήνυσε το ήμισυ σχεδόν της δεκαετίας του 1980 (με τον κ. Τασούλα δίπλα του) ως πρόεδρος της ΝΔ και αρχηγός της αντιπολίτευσης απέναντι στον Ανδρέα Παπανδρέου (1981-1984), για να γίνει στη συνέχεια και έως τον θάνατό του (1990) επίτιμος πρόεδρος του κόμματος.
Ο Τασούλας δεν υπήρξε αγνώμων για τον άνθρωπο που τον έριξε στα βαθιά της πολιτικής. Αντιθέτως, έπαιξε ρόλο για να φωτιστούν μετά θάνατον πλευρές του έργου και της διαδρομής του Αβέρωφ. Οπως το γεγονός ότι στο διάστημα 1967-1973 είχε αγωνιστεί με νόμιμα και παράνομα μέσα για την πτώση της χούντας και φυλακίστηκε για τη δράση του.
«Δύο πρόσωπα κατά βάση συνέδραμαν τον Καραμανλή» τις μέρες της μετάβασης στη Δημοκρατία, σημειώνει ο Ηλίας Κανέλλης στα «Νέα». Ενα από αυτά ήταν ο Αβέρωφ, που τηλεφώνησε στις 23 Ιουλίου 1974 στον Κωσταντίνο Καραμανλή, ο οποίος ζούσε αυτοεξόριστος στο Παρίσι από το 1963, και του ζήτησε να επιστρέψει. Ωστόσο «τα μετέπειτα χρόνια», συνεχίζει ο Κανέλλης, «κυριάρχησε μια αριστερόστροφη κριτική, στόχος της οποίας ήταν να σβηστεί η προσφορά του Αβέρωφ. Η κριτική αυτή συνοψίζεται στις γελοιογραφίες του ως “γεφυροποιού”».
Μιλώντας τον Ιούλιο για τα 50 χρόνια της Μεταπολίτευσης στη Βουλή, ο κ. Τασούλας ανέφερε ότι ο Αβέρωφ ήταν «ο άνθρωπος ο οποίος πρωτοστάτησε στην επιστροφή του Κωνσταντίνου Καραμανλή» και στάθηκε στη φυλάκισή του από τη χούντα στα κρατητήρια της ΕΑΤ-ΕΣΑ στο Πάρκο Ελευθερίας.
Τα βήματα στην πολιτική
Ο κ. Τασούλας εξελέγη το 1990 δημοτικός σύμβουλος του Δήμου Κηφισιάς και το 1994 δήμαρχος. Παράλληλα διετέλεσε πρόεδρος του Οργανισμού Προώθησης Εξαγωγών (ΟΠΕ) από το 1990 έως το 1993. Στις βουλευτικές εκλογές του 2000 εξελέγη για πρώτη φορά βουλευτής Ιωαννίνων με τη Νέα Δημοκρατία και από τότε μετράει 25 χρόνια που αδιαλείπτως εκλέγεται στην ίδια Περιφέρεια.
Το 2006 ορίστηκε από τον τότε πρωθυπουργό Κώστα Καραμανλή αναπληρωτής κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος της Νέας Δημοκρατίας και έναν χρόνο μετά ξεκίνησε η θητεία του σε υπουργικές θέσεις. Το 2007 ανέλαβε υφυπουργός Εθνικής Αμυνας.
Μετά την πτώση της κυβέρνησης του Κώστα Καραμανλή και την ανάληψη της πρωθυπουργίας από τον Γιώργο Παπανδρέου, ο κ. Τασούλας ανέλαβε, τον Φεβρουάριο του 2010, γενικός γραμματέας της κοινοβουλευτικής ομάδας της ΝΔ. Το 2013, με τον Αντώνη Σαμαρά πρωθυπουργό και πρόεδρο της ΝΔ, ορίστηκε πρόεδρος του Ινστιτούτου Δημοκρατίας Κωνσταντίνος Καραμανλής. Και το 2014 ανέλαβε υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού, έως τον Ιανουάριο του 2015, που ήρθε στα πράγματα η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ.
Στα χρόνια της αντιπολίτευσης, με τον Κυριάκο Μητσοτάκη πρόεδρο της ΝΔ από το 2016, ο κ. Τασούλας ανέλαβε το 2018 γενικός εισηγητής της ΝΔ για τη συνταγματική αναθεώρηση. Το 2019, μετά τη νίκη της ΝΔ στις εκλογές του Ιουλίου, προτάθηκε από τον κ. Μητσοτάκη για την προεδρία της Βουλής των Ελλήνων. Εξελέγη Πρόεδρος του Κοινοβουλίου με 283 ψήφους. Επανεξελέγη με 270 τον Μάιο του 2023 και με 249 τον Ιούνιο της ίδιας χρονιάς.
Αν έβλεπες τον Κωνσταντίνο Τασούλα να βαδίζει τη δεκαετία του 2000 στο κέντρο της Αθήνας, με το συντηρητικό ντύσιμο σε αποχρώσεις του μπλε και τα φωτοχρωμικά γυαλιά που σκουραίνουν με τον ήλιο, θα σχημάτιζες την εντύπωση ότι πρόκειται για έναν πολιτικό που κόβει πίτες σε κομματικές εκδηλώσεις από τον Ιανουάριο μέχρι το Πάσχα. Μάλλον, όμως, θα έπεφτες έξω.
Οπως λέει υπουργός της ΝΔ σχολιάζοντας το lifestyle Τασούλα (ίσως το αντίθετο του lifestyle), «μάλλον θα πήγαινε σε κάποιο βιβλιοπωλείο να τσεκάρει μήπως και έχασε κάποια από τις νέες εκδόσεις στα πεδία που τον ενδιαφέρουν». Οι παραπολιτικές στήλες στα χρόνια που είναι Πρόεδρος της Βουλής έχουν καταγράψει το «μόνιμο» γωνιακό τραπέζι σε εστιατόριο στην οδό Ευφρονίου στο Παγκράτι και το δρομολόγιο με τα πόδια προς ένα μικρό –αλλά ενημερωμένο– βιβλιοπωλείο στη Σπύρου Μερκούρη, που μένει ανοιχτό τα μεσημέρια.
Πώς είναι ως άνθρωπος ο Τασούλας; «Μόνο διαβάζει και περπατάει» λέει στενός συνεργάτης του Πρωθυπουργού, ίσως ο παλαιότερος. Ο ίδιος κάνει λόγο με αληθινή εκτίμηση για έναν «πολύ ιδιαίτερο άνθρωπο» και τονίζει πως «παρότι από μικρός ήταν κοντά στον Αβέρωφ, ποτέ δεν τη “ψώνισε”, δεν έγινε ομαδάρχης στο κόμμα. Ηταν πάντα κάτι διαφορετικό».
Κάποιοι λένε, ωστόσο, ότι το πλάγιο χιούμορ του είναι κάπως δυσπρόσιτο για τους μονοκόμματους συντηρητικούς του Κοινοβουλίου. Ισως γι’ αυτό και ο κ. Τασούλας έμοιαζε να επικοινωνεί με άνεση (και) με βουλευτές από άλλες πτέρυγες της Βουλής.
«Με άλλα λόγια, δεν είναι Αδωνις» αναφέρει κοινοβουλευτικός συντάκτης που μάλλον δεν συμπαθεί τον υπουργό Υγείας, εξηγώντας πως «παρότι ο Τασούλας μελετά τα ζητήματα της παράδοσης και είναι λάτρης της ελληνικής Ιστορίας, αποφεύγει τις υπερβολές και τους εντυπωσιασμούς».
Η δύσκολη αποστολή
Ο κ. Τασούλας ως Πρόεδρος της Δημοκρατίας, εκτός συγκλονιστικού απροόπτου, θα γίνει ο πρώτος πρόεδρος που θα έχει για κάποιους κάτι να αποδείξει. Οντας το πρόσωπο που θα σπάσει την τριαντακονταετή παράδοση που τρέχει από το 1995 και τον Κωστή Στεφανόπουλο, σύμφωνα με την οποία ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας δεν προέρχεται από το κυβερνών κόμμα, θα κριθεί πιο αυστηρά.
Αντικειμενικά έχει όλες τις προϋποθέσεις για να «σβήσει» μόλις εκλεγεί την όποια ένταση προκαλεί τώρα η κομματική αντιπαράθεση για το σπάσιμο της παράδοσης. Άλλωστε πολλά θα κριθούν από τη γνώμη των πολιτών, ανεξαρτήτως ιδεολογικής τοποθέτησης, μόλις δώσει δείγματα γραφής στο ανώτατο πολιτειακό αξίωμα.
«Ποιος είπε ότι ένας κεντροδεξιός πολιτικός δεν μπορεί να είναι ενωτικός;» λέει ο ίδιος υπουργός. Και υποστηρίζει ότι η «καθαρή απόσταση» του Τασούλα από τους υπερσυντηρητικούς κύκλους (εντός και εκτός ΝΔ) αποδείχθηκε, μεταξύ άλλων, από το γεγονός ότι ψήφισε υπέρ του πολιτικού γάμου των ομόφυλων ζευγαριών και επιχειρηματολόγησε νομικά υπέρ αυτής της επιλογής.
Πιο σύνθετος από το καλούπι;
Η Τατιάνα Αβέρωφ, κόρη του Ευάγγελου Αβέρωφ-Τοσίτσα, έχει γράψει τα εξής προλογίζοντας το βιβλίο του Τασούλα «Τό Μέγεθος καί η Μοίρα τοῦ Εὐάγγελου Αβέρωφ-Τοσίτσα» (1989):
«Ο Κώστας Τασούλας υπήρξε για τον πατέρα μου ο πολυπόθητος γιος που ποτέ δεν απέκτησε. Ο γιος στον οποίο θα μετέδιδε τις αξίες και βαθύτερες σκέψεις του, τα μυστικά της πολιτικής, τις επιτυχίες, αλλά και τις αγωνίες και απογοητεύσεις του. Ο γιος που θα στεκόταν δίπλα του ως μαθητής, ως φίλος, ως συνεργάτης και τελικά –όπως συμβαίνει στον κύκλο της ζωής– ως ο ενήλικας που θα γινόταν ο γονιός του γονιού του και θα τον συντρόφευε στο θάνατό του».
Στο ίδιο βιβλίο ο κ. Τασούλας γράφει, μεταξύ άλλων, για τον Αβέρωφ πως «ἦταν μία ἀσυνήθιστη σύνθεση χαρισμάτων, πού ξεπερνοῦσε ὅλες τίς εἰδικές ἐπιδόσεις». Αυτό που χαρακτηρίζει, δηλαδή, όλους τους ξεχωριστούς ανθρώπους.
Ο επόμενος, όπως όλα δείχνουν, Πρόεδρος της Δημοκρατίας, που θα διαδεχθεί την Κατερίνα Σακελλαροπούλου μετά την ιστορική θητεία της ως η πρώτη γυναίκα πρόεδρος, είναι και αυτός, σύμφωνα με πρόσωπα που τον γνωρίζουν, κάτι περισσότερο από το άθροισμα των επιμέρους χαρακτηριστικών του. Επομένως κάτι άλλο από το «καλούπι» του παραδοσιακού δεξιού. Βεβαίως, αυτά δεν εγγυώνται την επιτυχία στη θέση του πρώτου πολίτη της χώρας. Αποτελούν όμως ένα αξιοπρόσεκτο σημείο εκκίνησης.