Πάρα πολλές εικόνες καταστροφής από την Τουρκία και τη Συρία. Υπερβολικά πολλές, σχεδόν στο όριο της αναισθητοποίησης, αλλά αυτή είναι μια άλλη κουβέντα που πρέπει να κάνουμε κάποια στιγμή, το κατά πόσο η υπερπληθώρα πληροφορίας και εικόνας μάς δημιουργεί κάποιου είδους μιθριδατισμό και τελικά μας μουδιάζει συναισθηματικά στα γεγονότα και κυρίως στις τραγωδίες.
Μέσα σε όλες τις εικόνες ανείπωτης καταστροφής και ανθρώπινου δράματος υπάρχουν κι εκείνες που κρατάνε την ελπίδα ζωντανή. Ενα παιδάκι που βγήκε ζωντανό από τα ερείπια, μια ανθρώπινη αλυσίδα σκαρφαλωμένη στα χαλάσματα να σκάβει για επιζώντες, τέτοια, ας μην τα πούμε όμορφα, αλλά πάντως κάπως φωτεινά μέσα στο σκοτάδι.
Και βέβαια, οι επαγγελματίες της διάσωσης, οι άνθρωποι που ήρθαν εδώ απ’ όλον τον κόσμο για να βοηθήσουν, επειδή αυτό κάνουν, αυτή είναι η δουλειά τους, να τρέχουν όπου χρειάζεται για να βοηθήσουν.
Εμάς είναι οι άντρες της ΕΜΑΚ, οι πυροσβέστες, οι γιατροί και τα σκυλιά τους, που πέταξαν με τα C-130 (την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές πετάει και δεύτερη αποστολή από τη Θεσσαλονίκη) στη γειτονική Τουρκία για να αναζητήσουν επιζώντες κάτω από τα χαλάσματα.
Οπως και λίγες μέρες νωρίτερα, με τους δύο νεκρούς πιλότους του Phantom, έτσι και τώρα είναι αναπόφευκτο να αναρωτηθείς ποιοι είναι αυτοί οι άνθρωποι που επέλεξαν να κάνουν ένα –κακοπληρωμένο– επάγγελμα, που ως κεντρική του ιδέα έχει να ρισκάρουν τις δικές τους ζωές για να σώζουν τις ζωές άλλων, εντελώς άγνωστών τους ανθρώπων.
Στη δική τους περίπτωση, δε, σε αντίθεση με εκείνη των πιλότων, το επάγγελμα αυτό δεν έχει καν το «ανταποδοτικό» όφελος του όποιου εντυπωσιασμού. Αλλο το τι δουλειά κάνεις, είμαι πιλότος στα μαχητικά και άλλο το είμαι πυροσβέστης.
Οι ΕΜΑΚίτες μας φοράνε στο μανίκι την ελληνική σημαία, όπως όλοι οι διασώστες απ’ όλες τις χώρες φοράνε τη δική τους. Εχει πρακτικό νόημα αυτό στο πεδίο, αλλά κανένα ουσιαστικό στην πραγματικότητα. Αν υπάρχει κάτι κοντινό σε παγκόσμιο άνθρωπο είναι αυτοί, όπως και οι γιατροί των MSF και του Ερυθρού Σταυρού και της Ερυθράς Ημισελήνου και όλοι οι άνθρωποι που περνούν τις ζωές τους στα ταλαιπωρημένα μέρη του πλανήτη.
Οι ίδιοι δεν βλέπουν εθνικότητες και δεν ακούνε γλώσσες όταν αναζητούν επιζώντες ή όταν χειρουργούν σε αυτοσχέδια ιατρεία· αυτοί οι άνθρωποι δεν έχουν καν στο οπτικό τους πεδίο εκείνους που έσπευσαν με τον σεισμό της Τουρκίας να «χαρούν» που καταστράφηκε ο «εχθρός». Αυτοί βλέπουν μόνο πρόσωπα και κυρίως μετράνε ανθρώπινες ζωές.
Οπως χθες στο Χατάι: Μια ζωή χάθηκε, ένα μικρό κορίτσι, αλλά μετά σώθηκε μια άλλη, η αδελφή της. Ενα πλην, ένα συν.
Στο συν, δύο από τους ανθρώπους «μας» αγκαλιάστηκαν και άρχισαν να κλαίνε. Πιθανώς επειδή τα «συν» μετράνε χιλιαπλάσια από τα πλην. Ετσι πάει σ’ αυτόν τον κόσμο, η ανθρωπότητα παλεύει διαρκώς με τον εαυτό της αλλά και με όλα όσα επιχειρούν, ηθελημένα ή άθελά τους, να την καταστρέψουν. Τα «συν» είναι πάντα μικρές και μεγάλες νίκες.
Τους βλέπεις στη φωτογραφία και είναι ίσως ό,τι πιο ανθρώπινο μπορείς να δεις: Δυο σκονισμένοι γίγαντες κλαίνε σαν μωρά παιδιά και παλεύουν ν’ αγκαλιαστούν κάτω από τις στολές και τον εξοπλισμό τους.
Κάνουμε κατάχρηση συχνά της λέξης «ήρωας». Τι είναι οι ήρωες τελικά; Είναι ηρωισμός να σώζεις ανθρώπινες ζωές; Σε έναν κόσμο που τα αυτονόητα έχουν πάψει να είναι τέτοια εδώ και καιρό, ίσως και να είναι.
Κι αν δεν είναι ηρωισμός, είναι γενναιότητα. Μια πολύ παραγνωρισμένη ανθρώπινη ποιότητα, που βρίσκει κανείς συχνά στους απλούς ανθρώπους της διπλανής πόρτας.
Κλαίνε οι γενναίοι; Φυσικά. Διότι κι αυτό γενναιότητα είναι.