Παρακολουθώ στο Χ μία τόσο τοξική κουβέντα που καταντά γελοία. Εχουν φτιάξει ένα κουβάρι με το Μάτι, τη Βαλένθια, τη Μάνδρα και τα Τέμπη και το τραβούν από κάθε άκρη, φτιάχνοντας σφιχτό κόμπο.
Οι φίλοι της κυβέρνησης μιλάνε για το 112, που δεν λειτούργησε στη Βαλένθια, ενώ μετράνε τα χιλιοστά βροχόπτωσης. Ηταν, λέει, τα μισά από αυτά με τα οποία μας έπνιξε ο Ντάνιελ. Συνεπώς πάλι καλά τα καταφέραμε στη Θεσσαλία, πάντα με τη βοήθεια του 112. Οι άλλοι πάλι εστιάζουν στον δεξιό περιφερειάρχη που κατήργησε τη μονάδα έκτακτης επέμβασης και πάει λέγοντας. Ηλιθιότητες, αλλά αύριο θα τις ακούσετε στο διπλανό τραπέζι στην ταβέρνα.
Η ουσία, βέβαια, βρίσκεται σε αυτά που πρέπει να γίνουν ώστε να αντιμετωπιστεί το κακό. Και δεν είναι μόνο μία συζήτηση που εξελίσσεται στα ελληνικά. Είναι παγκόσμια. Περίπου το 40% του παγκόσμιου πληθυσμού ζει κοντά σε ακτές ή ποταμούς και απειλείται από πλημμύρες. Με την αύξηση της στάθμης της θάλασσας και των συχνών καταιγίδων, εκατοντάδες εκατομμύρια άνθρωποι βρίσκονται σε άμεσο κίνδυνο.
Οι υποδομές του πλανήτη ανήκουν σε άλλον αιώνα, σε άλλη εποχή. Για παράδειγμα, στις ΗΠΑ η παλαιότητα των υποδομών θεωρείται από πολλούς ως το μεγαλύτερο εθνικό πρόβλημα. Μόνο στην Ευρώπη υπολογίζεται ότι απαιτούνται 40 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως ως το 2050, προκειμένου να ενισχυθούν ή να αντικατασταθούν υποδομές για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και κυρίως των πλημμυρικών φαινομένων. Αν τώρα μεγαλώσουμε την κλίμακα σε παγκόσμιο επίπεδο, για το ίδιο διάστημα, ως το 2050, χρειάζονται επενδύσεις 100 δισεκατομμυρίων δολαρίων τον χρόνο.
Δεν μιλάμε μόνο για τεράστια έργα ή για προστατευτικά φράγματα, όπως το έργο του Maeslantkering στην Ολλανδία ή εξωπραγματικά, για τα σημερινά δεδομένα, μεγάλα αντιπλημμυρικά συστήματα σαν τα αντλιοστάσια της Νέας Ορλεάνης. Μιλάμε για παρεμβάσεις στον αστικό ιστό που βρίσκονται πέρα από τα γνωστά μέτρα.
Οι μελέτες αναφέρουν ότι οι ευρωπαϊκές πόλεις οφείλουν να αναβαθμίσουν τα συστήματα αποστράγγισης και διαχείρισης ομβρίων υδάτων. Αυτό περιλαμβάνει από ειδικά έργα για την απορρόφηση νερού (να αλλάξει μέχρι και το οδόστρωμα στις πόλεις) μέχρι πράσινες υποδομές (πράσινες στέγες, πάρκα με αποστραγγιστικές δυνατότητες). Παράλληλα όμως οι γεωργικές περιοχές της Ευρώπης πλήττονται από ξηρασίες και ακραίες καιρικές συνθήκες, και απαιτούνται έργα άρδευσης και διαχείρισης υδάτων. Χώρες όπως η Ελλάδα, η Ισπανία, η Ιταλία βρίσκονται σε αυξημένο κίνδυνο ξηρασίας και απαιτούν έργα για τη διατήρηση και αποθήκευση νερού. Κάθε καθυστέρηση στην προσαρμογή αυξάνει το ετήσιο κόστος και ενδέχεται να καταστήσει τα έργα πιο ακριβά στο μέλλον. Αυτό σημαίνει ότι αν δεν υλοποιηθούν τα αναγκαία έργα σύντομα, η ανάγκη χρηματοδότησης μπορεί να αυξηθεί δραματικά στα επόμενα χρόνια.
Και τώρα φτάνουμε στο ερώτημα των πολλών δισεκατομμυρίων. Λεφτά υπάρχουν; Η Ευρωπαϊκή Ένωση, στο πλαίσιο της Πράσινης Συμφωνίας και του προγράμματος Horizon Europe, έχει δεσμεύσει σημαντικά κονδύλια για έργα κλιματικής προσαρμογής. Ωστόσο εκτιμάται ότι τα χρήματα δεν επαρκούν και πρέπει να βρεθεί τρόπος για τη συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα. Χρειάζεται, δηλαδή, ένα νέο μοντέλο κατά το οποίο ιδιώτες θα συμμετέχουν στη διαχείριση έργων οχύρωσης μπροστά στην κλιματική αλλαγή.
Συμπέρασμα; Ο πλανήτης βρίσκεται μπροστά σε μία συνθήκη η οποία εγείρει αυξημένες απαιτήσεις στο επίπεδο της ενέργειας και μάλιστα με πράσινες λύσεις, ενώ καλείται να επενδύσει στην προστασία πόλεων, πληθυσμών και καλλιεργειών με έργα που δεν υπήρχαν σε κανένα σχεδιασμό πριν από μία γενιά. Και όχι, δεν προβάλλει, όπως συνηθίζουμε να λέμε, ένας νέος κόσμος. Πρέπει πρώτα να τον κατασκευάσουμε.