Από όποια πλευρά δείτε, ακούσετε ή διαβάσετε την ομιλία Μητσοτάκη θα συμφωνήσετε ότι επρόκειτο για μία ιδιαίτερη στιγμή στα χρονικά των πρωθυπουργικών εμφανίσεων στη ΔΕΘ. Σκηνικά, θύμιζε θεατρικό δρώμενο, ειδικά όταν ο φακός κάλυπτε το μικρό ακροατήριο που καθόταν στο ημίφως, φορώντας μάσκα. Απουσίαζαν οι κλακαδόροι. Ήταν η πρώτη ομιλία Πρωθυπουργού στην ιστορία του θεσμού που δεν είχε παρεμβολές από τους χειροκροτητές —τα καλά της πανδημίας.
Και, ασφαλώς, ήταν μία ομιλία που περιείχε τομές ή, καλύτερα, περιέγραψε προθέσεις για τολμηρές μεταρρυθμίσεις. Λογικό και αυτό. Στους ακραίους καιρούς μας ο Πρωθυπουργός όφειλε να εμφανιστεί υπερβατικός. Μένει, βέβαια, όλα αυτά να τα δούμε και στο πεδίο της εφαρμογής. Το βήμα της ΔΕΘ, άλλωστε, είναι σπαρμένο από εξαγγελίες που δεν βγήκαν καν από την αίθουσα του συνεδριακού κέντρου.
Το ρεπορτάζ εστιάζει στα μέτρα για την οικονομία, στις ελαφρύνσεις και στις μεταρρυθμιστικές παρεμβάσεις. Ωστόσο νομίζω ότι το πιο σημαντικό από όσα ακούσαμε, ήταν η προσθήκη ενός «νέου» κλάδου στην εθνική οικονομία. Του κλάδου της Άμυνας. Με 15.000 προσλήψεις και ενίσχυση της αμυντικής βιομηχανίας, το αποτύπωμα της Αμυνας στο ΑΕΠ τείνει να ενισχυθεί σημαντικά. Παράλληλα θα υλοποιηθεί ένα μεγάλο πρόγραμμα αμυντικών προμηθειών, με αιχμή την άμεση αγορά 18 γαλλικών μαχητικών, κίνηση που, κατά τους αναλυτές, μεταβάλλει τους συσχετισμούς στο Αιγαίο. Όπως είπε ο Κυριάκος Μητσοτάκης, «είναι ένα ρωμαλέο πρόγραμμα που θα γίνει εθνική ασπίδα, αλλά με αναπτυξιακό πρόσημο καθώς κινητοποιεί την αμυντική βιομηχανία και δημιουργεί θέσεις εργασίας».
Η χώρα, λοιπόν, επενδύει στην Αμυνα. «Είναι το τίμημα της θέσης μας στο χάρτη». Στην πράξη θα δούμε αν αυτή η πολυεπίπεδη επένδυση οδηγήσει σε παράλληλη ανάπτυξη άλλων κλάδων, κυρίως της σύγχρονης τεχνολογίας.
Ταυτοχρόνως όμως, κάνει και παροχές. Το κλασικό δίλημμα λέει ότι οι χώρες αποφασίζουν ανάμεσα στο βούτυρο και στα κανόνια. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης μας είπε ότι θα πάρουμε και τα δύο. Λεφτά υπάρχουν. Διεθνώς, στις αγορές. Και η Ευρωζώνη δεν θέτει περιορισμούς για το 2021.
Συγκεκριμένα, όσον αφορά τον τομέα της Άμυνας, ο Πρωθυπουργός ανακοίνωσε τα εξής:
- Η Πολεμική Αεροπορία αποκτά αμέσως μία μοίρα 18 μαχητικών Rafale, τέταρτης γενιάς.
- Το Πολεμικό Ναυτικό θα εντάξει στο στόλο του τέσσερις νέες φρεγάτες πολλαπλού ρόλου και θα εκσυγχρονίσει άλλες τέσσερις, ενώ ενισχύεται από ελικόπτερα.
- Εμπλουτίζεται το οπλοστάσιο όλων των κλάδών.
- Προσλαμβάνονται 15.000 άνδρες και γυναίκες σε ορίζοντα πενταετίας. Επαναξιολογείται το πλαίσιο της θητείας ώστε οι νέοι να αποκτούν επαγγελματικά εφόδια.
- Ενεργοποιείται, με επενδύσεις, η αμυντική βιομηχανία.
- Οι Ενοπλες Δυνάμεις ενισχύουν την ψηφιακή τους λειτουργία.
Στα της Οικονομίας, οι περισσότερες ανακοινώσεις αφορούν ελαφρύνσεις και ενισχύσεις με ορίζοντα το 2021, την περίοδο, δηλαδή, κατά την οποία οι επιπτώσεις της πανδημίας θα αποτυπώνονται εμφατικά στην κοινωνία και στην παραγωγή. Στο πλαίσιο αυτό, η σημαντικότερη εξαγγελία έχει να κάνει με την επιδότηση 100.000 νέων θέσεων εργασίας. Ακολουθεί η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών για το 2021, όπως και η κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης (για το ίδιο διάστημα) για μισθωτούς ιδιωτικού τομέα, επαγγελματίες και αγρότες. Εδώ είναι εμφανές ότι η κυβέρνηση αξιοποιεί τη χαλάρωση των δημοσιονομικών περιορισμών σε επίπεδο Ευρωζώνης και το ελκυστικό επιτόκιο με το οποίο η χώρα δανείζεται από τις αγορές.
Αναλυτικά, τα μέτρα, ύψους 6,8 δισ. ευρώ, για την Οικονομία.
- Μειώνονται κατά τρεις μονάδες οι ασφαλιστικές εισφορές εργοδοτών και μισθωτών του ιδιωτικού τομέα για το 2021.
- Καταργείται για το 2021 η εισφορά αλληλεγγύης για μισθωτούς ιδιωτικού τομέα, επαγγελματίες και αγρότες.
- Θεσμοθετείται πρόγραμμα επιδότησης 100.000 νέων θέσεων εργασίας. Το κράτος θα καλύπτει για έξι μήνες όλες τις εισφορές, εργαζόμενου και εργοδότη, με όρο να μη μειώνονται οι θέσεις εργασίας.
- Το πρόγραμμα «Συνεργασία» επεκτείνεται ως το τέλος του 2020 για την κάλυψη
- όσων εργάζονται με μειωμένο ωράριο. Επεκτείνεται επίσης η προσωρινή αναστολή συμβάσεων σε κλάδους που πλήττονται από την πανδημία -καλύπτονται πλέον και οι καλλιτέχνες.
- Ανοίγει ο τρίτος κύκλος της επιστρεπτέας προκαταβολής, ύψους 1,5 δισ. ευρώ. Θα περιλαμβάνει και ατομικές επιχειρήσεις χωρίς ταμειακές μηχανές.
- Θεσπίζεται το μέτρο των υπεραποσβέσεων σε ύψος 200% για πράσινες και «ψηφιακές» επενδύσεις, για διάστημα τριών ετών. Είναι ένα μέτρο που μειώνει τον εταιρικό φόρο και δίνει κίνητρο επενδύσεων.
- Καταβάλλονται τα αναδρομικά στους συνταξιούχους.
- Καταργείται άμεσα ο ΕΝΦΙΑ στα 26 μικρότερα νησιά της χώρας.
- Αναβάλλεται μέχρι και τον Απρίλιο η καταβολή κάθε οφειλής για εργαζόμενους που έχουν πληγεί από την πανδημία.
- Επεκτείνεται για έξι μήνες ο μειωμένος συντελεστής ΦΠΑ σε τουριστικές επιχειρήσεις.
- Η πρώτη κατοικία των ευάλωτων νοικοκυριών δεν κινδυνεύει με πλειστηριασμό μέχρι το τέλος του 2020. Τον Ιανουάριο του 2021 τα νοικοκυριά αυτά θα έχουν τη δυνατότητα να ενταχθούν στο νέο πλαίσιο της «δεύτερης ευκαιρίας».
- Παρατείνονται για άλλους δύο μήνες τα επιδόματα ανεργίας.
Τέλος, ο Πρωθυπουργός αναφέρθηκε στις μεταρρυθμίσεις που προτίθεται να υλοποιήσει η κυβέρνηση του. Ήταν το κομμάτι της ομιλίας που μας υποχρεώνει να κρατήσουμε πολύ μικρό καλάθι, ειδικά όσον αφορά τα της Δικαιοσύνης.
Οι εξαγγελίες:
- Εκσυγχρονίζεται η αγορά εργασίας με βάση εισηγήσεις του Διεθνούς Γραφείου Εργασίας. Το νέο πλαίσιο, όπως είπε, ενθαρρύνει την απασχόληση.
- Υιοθετείται το κεφαλοποιητικό σύστημα στην επικουρική ασφάλιση με τη δημιουργία προσωπικού κουμπαρά.
- Καθιερώνονται νέοι κανόνες προς τη διευθέτηση χρεών προς τις τράπεζες.
- Επιταχύνεται η απονομή Δικαιοσύνης.
- Δημιουργείται νέο σύστημα επαγγελματικής εκπαίδευσης.
- Προωθείται νέο χωροταξικό νομοσχέδιο.
- Νέο πλαίσιο δημοσίων συμβάσεων, αφαιρώντας γραφειοκρατία.
- Ενισχύεται το ΕΣΥ με 4.000 μόνιμες προσλήψεις.
- Αναδιαρθρώνεται η λειτουργία του ΑΣΕΠ.
- Ενισχύεται το ψηφιακό αποτύπωμα του κράτους με 400 νέες ψηφιακές υπηρεσίες. Συνολικά 1.000 υπηρεσίες θα είναι προσβάσιμες από το κινητό τηλέφωνο.