Η επίσημη προεκλογική περίοδος ξεκινάει με δύο νέα δεδομένα. Το πρώτο, τα ευρήματα των δημοσκοπήσεων των πρώτων ημερών είναι και θα είναι λίγο-πολύ αναμενόμενα: Κυβέρνηση και αξιωματική αντιπολίτευση, κυρίως η πρώτη, εμφανίζουν τις συσπειρώσεις των ήδη αποφασισμένων ψηφοφόρων τους, οι οποίες αποφέρουν ποσοστά —και για τους δύο— κατά 20% μικρότερα των αντίστοιχων του 2019 και τη διαφορά μεταξύ τους αμετάβλητη. ΠΑΣΟΚ και ΚΚΕ έχουν πλέον πετύχει την πλήρη συσπείρωση της βάσης τους του 2019 και τα ποσοστά τους είναι λίγο αυξημένα. Η διαφορά είναι ότι το ΠΑΣΟΚ εμφανίζει δημοσκοπική κάμψη σε σχέση με τις πρόσφατες μετρήσεις. Τα αντισυστημικά κόμματα βρίσκονται στο όριο.
Τι προκύπτει από αυτά; Ο πρώτος, ΝΔ, είναι δεδομένος και εκτός της εμβέλειας του δεύτερου. Η αυτοδυναμία είναι ανέφικτη και κυβέρνηση συνεργασίας του πρώτου με τον τρίτο εξαιρετικά δύσκολη, όχι μόνον πολιτικά, αλλά και αριθμητικά.
Το δεύτερο δεδομένο προέρχεται από την κατασκευή του σεναρίου «της κυβέρνησης των ηττημένων». Ξεκίνησε με τις απόψεις που εξέφρασαν οι Δραγασάκης και Τσακαλώτος για το ενδεχόμενο κυβέρνησης συνεργασίας τριών κομμάτων με κορμό το δεύτερο. Δεν γνωρίζουμε ακόμη αν η πρωτοβουλία τους αποτελεί μιαν ανεξάρτητη μεταβλητή ή είναι προϊόν ίντριγκας «υψηλής πολιτικής» που προοιωνίζεται εσωκομματικές εξελίξεις στο ΣΥΡΙΖΑ, ωστόσο οι δύο έμπειροι πολιτικοί προφανώς θα γνώριζαν ότι είναι απίθανη η επαλήθευση του σεναρίου αριθμητικά και πολιτικά.
Η πρωτοβουλία πάντως έδωσε επικοινωνιακό πάτημα στον Κυριάκο Μητσοτάκη ο οποίος, εφόσον δεν μπορεί να επικαλείται το μπαμπούλα «πλησιάζει ο ΣΥΡΙΖΑ», κατασκεύασε το φόβητρο του ενδεχομένου μιας κυβέρνησης των φαντασμάτων του 2015.
Ταυτοχρόνως βοηθά στην αποκάλυψη των δεύτερων σκέψεων του Αλέξη Τσίπρα. Η στρατηγική του μέχρι τώρα αφορούσε αποκλειστικά μία προσπάθεια μείωσης των αντιπάλων του, τόσο της Νέας Δημοκρατίας όσο και του ΠΑΣΟΚ, επειδή έχει αποδεχθεί πως δεν είναι σε θέση να δημιουργήσει πλειοψηφικό ρεύμα , αλλά ούτε καν ανοδικό. Γίνεται προφανές ότι δεν αποτελεί προτεραιότητά του η συμμετοχή σε μία κυβέρνηση με κορμό το κόμμα του, αλλά η μακροχρόνια φθορά των αντιπάλων του. Να καταστεί δυνατό στην επόμενη κοινοβουλευτική περίοδο να κατακερματίσει το ΠΑΣΟΚ και να γίνει ο αποκλειστικός πόλος αντιπολίτευσης απέναντι σε μια εύθραυστη πλειοψηφία. Να ανασυνταχτεί και να επανέρθει 2-3 χρόνια αργότερα.
Ακόμη και αν υποθέσουμε ότι πρόκειται για ετερογονία των σκοπών, ο κ. Τσίπρας δέχθηκε «πισώπλατη μαχαιριά». Με το καλημέρα πρέπει να υπερασπίζεται την απώλεια της «ψηφο-ελκτικής κυβερνησιμότητας» , γιατί ευλόγως οι αντίπαλοί του μπορούν να ισχυρίζονται πως «η ψήφος στον ΣΥΡΙΖΑ είναι χαμένη ψήφος».
Η βασική διαφορά στις κομματικές στρατηγικές των εκλογών του 2023 από εκείνες του 2019 είναι ότι, τότε, μόνον η ΝΔ διεκδικούσε ουσιαστικά τη διακυβέρνηση της χώρας και άλλα έξι κόμματα τον ρόλο τους στην αντιπολίτευση. Τώρα, εμφανίστηκε ως συνδιεκδικητής και ένα δεύτερο κόμμα, όχι με την κλασική μορφή του ανταγωνιστή σε ένα πλαίσιο δικομματισμού, αλλά με την επιδίωξη να έχει ρόλο ρυθμιστή στη διακυβέρνηση. Δηλαδή, να συμμετέχει στη σύνθεση της κυβέρνησης και να έχει λόγο στο πρόγραμμά της.
Το ΠΑΣΟΚ εκμεταλλευόμενο την φθορά της τετράχρονης θητείας της ΝΔ, τις προσωπικές αστοχίες του Πρωθυπουργού, την εμφάνιση μιας νέας ηγεσίας και τη συγκυρία ότι τμήμα των μεσαίων στρωμάτων θέλουν κεντρώες και μετριοπαθείς λύσεις και σημαντικό τμήμα των ασθενέστερων χρειάζεται προστασία, με δύο ως τώρα κινήσεις μπήκε στο κάδρο. Τόλμησε να αμφισβητήσει την προσωπική κυριαρχία του κ. Μητσοτάκη και να βάλει στη συζήτηση το σχηματισμό κυβερνήσεων συνεργασίας.
Στις επόμενες εβδομάδες, ημέρα με την ημέρα, θα αυξάνεται το ενδιαφέρον για το πώς θα χορέψουν ΝΔ και ΠΑΣΟΚ. Αρχικά στον προεκλογικό ρυθμό, μετά στο εννραήμερο των εντολών και ενώπιον της Προέδρου και ίσως πάλι σε μια νέα προεκλογική περίοδο. Αργά ή γρήγορα, ο σκοπός θα είναι τανγκό, που χρειάζεται πάντα δύο και η πίστα θα μείνει μόνον για αυτούς. Αυτά υπό την προϋπόθεση των αποτελεσμάτων της 21ης Μαΐου .
Για αυτά ας κρατήσουμε το ελάχιστο 33,5 % που χρειάζεται η ΝΔ για να δικαιολογήσει το αίτημα της επανάληψης των εκλογών και το 11,5% που πρέπει να περάσει το ΠΑΣΟΚ για να φανεί ότι μπορεί να είναι επιδραστικό.