Μίλησα με μια φίλη χθες το πρωί, μου λέει είμαι έγκυος, λέω συγχαρητήρια· το πρώτο παιδί της είναι μόλις δύο ετών κι έρχεται το δεύτερο. Φυσικά ήταν χαρούμενη, χαρούμενη κι εγώ, μου λέει εντάξει θα ζοριστούμε (και οικονομικά εννοούσε) λίγο στην αρχή, μετά όλα θα μπουν σε σειρά. Χα!
Οχι, καλή μου, ήθελα να της πω, δεν θα ζοριστείς στην αρχή, στην αρχή είναι όλα τέλεια. Πάνες, γάλατα, εντάξει είναι πανάκριβα αυτά στην Ελλάδα, αλλά είναι πάνες και γάλατα, και τέλος. Μετά μεγαλώνει το σκασμένο και ξαφνικά θέλει να μάθει αγγλικά. Και γαλλικά. Αν είσαι τυχερός, άντε και κανένα ταε-κβο-ντο. Αν είσαι άτυχος, σου βγαίνει και λίγο τζίνιους και θέλει να μάθει κινέζικα, ή βλέπει πολύ Ρολάν Γκαρός και θέλει να γίνει Τσιτσιπάς, άσε που έχει και κάτι τρελές ιδέες, όπως για παράδειγμα να μπει στο Πανεπιστήμιο…
Και τρέχεις. «Μόνο της μικρής τα σχολικά ήταν 70 ευρώ», μου είπε με απελπισμένο ύφος ένας συνάδελφος που μιλήσαμε το ίδιο απόγευμα. Αυτός έχει τρία παιδιά, λύνει το δημογραφικό μόνος του. Ενας άλλος φίλος (δύο παιδιά αυτός) μου απαριθμούσε τις δραστηριότητες και συνειδητοποίησε όσο μιλούσαμε ότι θέλει ένα μισθό μόνο για αυτές.
Σε μας, ο μεγάλος μόλις μπήκε στο Πανεπιστήμιο και η μικρή τελειώνει φέτος και θέλει να μπει επίσης. Αμα κάτσω και υπολογίσω τι μου έχει κοστίσει η (δωρεάν) εκπαίδευσή τους θα βάλω τα κλάματα. Διαμέρισμα θα είχα πάρει ή θα σας έγραφα από το παραθαλάσσιό μου στο Μπαλί τώρα. Χρήματα που δεν υπήρχαν, φυσικά, και προκειμένου να βρεθούν, κάνεις ακροβασίες που θα δυσκολευόταν να περιγράψει ο Αλέξης Κωστάλας.
Να χαρείτε, μην πεταχτεί κάποιος, «το δικό μου πέρασε στο Πανεπιστήμιο χωρίς φροντιστήριο», διότι δεν υπάρχουν αυτά. Και αν υπάρχουν, είναι εξαιρέσεις. Αφού και στο σχολείο το αποδέχονται πλέον ανοιχτά: Από ένα σημείο και μετά, καλύτερα να μην πηγαίνεις και να πηγαίνεις μόνο φροντιστήριο. Η ύλη στο φροντιστήριο ήταν πάντα ένα τετράμηνο μπροστά από το σχολείο και οι καθηγητές έχουν σηκώσει τα χέρια ψηλά. Τα έχω ζήσει, δεν τα βγάζω από το μυαλό μου.
Τα φροντιστήρια είναι –στην καλύτερη περίπτωση– 350 ευρώ τον μήνα, ενώ μπορεί να φτάσουν και τα 500. Τα ιδιαίτερα που πρέπει συχνά να προηγηθούν ή και να τρέξουν παράλληλα αν το παιδί δυσκολεύεται σε κάτι, μαύρα χρήματα επί το πλείστον, είναι άλλα τόσα. Μια τριετία γεμάτη κρατάει αυτό, στην οποία εάν έχεις δύο παιδιά, χρειάζεσαι ένα φορτηγό λεφτά τον μήνα για να τους χαρίσεις κάποια ελπίδα για το μέλλον. Συν τα αγγλικά, τα γαλλικά και τα κινέζικα. Και άσ’ τα τα κινέζικα. Πού θα μάθει επαρκή αγγλικά, στο σχολείο; Εμαθε, στ’ αλήθεια, κανείς σας επαρκή αγγλικά στο σχολείο;
Εάν όλα αυτά δεν σας πείθουν, να πάμε στους αγαπημένους μας αριθμούς, που πείθουν τους πάντες. Ο κύκλος εργασιών της παραπαιδείας για το 2019, σύμφωνα με μελέτη της ICAP, είχε ξεπεράσει επισήμως το μισό δισεκατομμύριο ευρώ, με αυξητική τάση.
Κι αυτό χωρίς να υπολογίζονται τα φροντιστήρια ξένων γλωσσών, τα «μαύρα» μαθήματα που προσφέρονται κατά κόρον, αλλά και η «παράλληλη» μάθηση, αυτό που πας και το παρκάρεις από το Δημοτικό και σ’ το διαβάζουν, επειδή εσύ τρέχεις σαν τρελός για να κάνεις τρεις δουλειές, να τα πληρώσεις όλα αυτά. Και επειδή το σχολείο τελειώνει στις 4 κι εσύ δεν τελειώνεις τη δουλειά ποτέ. Εάν συνυπολογιστούν, λοιπόν, και αυτά, ανεβαίνουμε πάνω από τα 2 δισ. ετησίως, ίσως και να πλησιάζουμε τα 3, σύμφωνα με εκτιμήσεις.
Τα ίδια ακριβώς συνέβαιναν κι όταν πήγαινα εγώ σχολείο, εκατό χρόνια πριν. Το ότι δεν άλλαξε κάτι δεν είναι ευχάριστο, βέβαια. Η φράση «πάντα έτσι ήταν» είναι η δικαιολογία των ανικάνων. Δεν ξέρει το κράτος ότι στηρίζεται μια ολόκληρη παραοικονομία πάνω στις ελπίδες των παιδιών για το μέλλον τους και την προθυμία των γονιών να πεινάσουν για να τους δώσουν αυτήν την ελπίδα; Φυσικά και το ξέρει και η λέξη κλειδί είναι το «στηρίζεται».
Το σύστημα «τσουλάει» και δεν το πειράζουμε, άσ’ τους, θα τη βρουν την άκρη, αν μπορούν ας κάνουν κι αλλιώς. Αν δεν θέλουν, ή δεν μπορέσουν, ας πάνε τα παιδιά τους να γίνουν ψυκτικοί, απαντήθηκαν αυτά. Εξάλλου υπάρχει το καλάθι του μαθητή, ή όπως αλλιώς το λένε, το οποίο σου δίνει δύο φθηνά μολύβια και τρεις γομολάστιχες, να γράφεις κόπους και να σβήνεις όνειρα.
Και ένα τετράδιο για να σημειώνεις τα ψευδεπίγραφα: Δωρεάν Παιδεία, δωρεάν Υγεία, όλα αυτά τα πανάκριβα «δωρεάν» της ζωής μας και της συλλογικής μας παραίσθησης.
Καλή δωρεάν σχολική χρονιά σε όλους, μαθητές και γονείς εξίσου.