Το ερχόμενο σαββατοκύριακο, 18 και 19 Ιανουαρίου, πραγματοποιείται στο Γκάζι (Κεραμεικός) μια ασυνήθιστη για τα ελληνικά δεδομένα, πολιτική «συνάντηση». Στο «Προοδευτικό Φόρουμ», όπως ονομάσαμε το διήμερο διαλόγου, δεν θα ανακοινωθεί κάποια νέα πολιτική πρωτοβουλία, ούτε κάποιο νέο κόμμα, πολύ δε περισσότερο δεν θα αναμοχλευθούν τα τετριμμένα αυτομαστιγώματα για το πώς φτάσαμε ως εδώ ή για το «τις πταίει».
Η είδηση είναι αλλού. Για πρώτη φορά, σχεδόν όλο το «προοδευτικό» τόξο θα είναι εκεί για να συζητήσει συγκεκριμένα, να συνθέσει τις προτάσεις του και να μετρήσει την απήχησή τους. Θα είναι εκεί μέσω ομιλητών τους οι «58» και η Πρωτοβουλία για τη Δημοκρατική Προοδευτική Παράταξη, το ΠΑΣΟΚ, η ΔΗΜΑΡ, η Δράση, η Συμφωνία για τη Νέα Ελλάδα, η Φιλελεύθερη Συμμαχία, κινήσεις πολιτών της κεντροαριστεράς και της πολιτικής οικολογίας, εκπρόσωποι Μη Κυβερνητικών Οργανισμών (WWF, Greenpeace, Praksis, Γιατροί χωρίς Σύνορα), ο δήμαρχος Αθηναίων, ακαδημαϊκοί, επιχειρηματίες, νέοι επιστήμονες και συνδικαλιστές, δημόσιοι λειτουργοί και στελέχη επιχειρήσεων. Μέσω βίντεο θα παρέμβουν σπουδαίες προσωπικότητες, πολιτικοί και ακαδημαϊκοί από το εξωτερικό που παρακολουθούν στενά τις εξελίξεις στην Ελλάδα και στην Ευρώπη. Όσοι περάσουν από Γκάζι το ερχόμενο διήμερο 18 και 19 Ιανουαρίου, θα έχουν τη δυνατότητα να κάνουν ερωτήσεις, να καταγράψουν απόψεις, να αξιολογήσουν τον «προοδευτισμό» των ομιλητών και των φορέων τους.
H ιδέα του Φόρουμ γεννήθηκε πριν από μήνες σε μια συνάντηση μελών της κίνησης «Μπροστά» και αγκαλιάστηκε με θέρμη από τους συνδιοργανωτές – κόμματα και κινήσεις. Όλοι μας διαπιστώσαμε και διαπιστώνουμε ότι οι μεταρρυθμίσεις, με τον τρόπο που γίνονται και την πόλωση που δημιουργούν, άλλοτε γίνονται αποσπασματικά και προσθέτουν αντί να αφαιρούν προβλήματα, ενώ άλλοτε ηττώνται κατά κράτος.
Προοδευτικοί, φιλελεύθεροι και σοσιαλδημοκράτες περιθωριοποιούνται εκλογικά εντός και εκτός συνόρων, καθώς δυσκολεύονται να συνθέσουν και να επικοινωνήσουν εναλλακτικές στον «μονόδρομο» της λιτότητας, στη φτώχεια και στην ανεργία, καθώς οι μεταβιβάσεις του κοινωνικού κράτους ελαττώνονται δραματικά και περισσότερες κοινωνικές ομάδες είναι απροστάτευτες.
Στο εσωτερικό της χώρας μας δοκιμάζεται ένας νέος δικομματισμός που παράγει οξύ λαϊκισμό και διχαστικά μηνύματα, στον οποίο προσδένονται ακραίοι, δημαγωγοί και τυχοδιώκτες. Ενόψει ευρωεκλογών και με την Ελλάδα προεδρεύουσα στο Συμβούλιο της Ε.Ε., η πολιτική αντιπαράθεση εκφυλίζεται σε έναν εθνοκεντρικό αυτισμό, όπου η αμφισβήτηση του δήθεν “success story” βαφτίζεται αντι-ευρωπαϊσμός, ενώ η υπεράσπιση των ευρωπαϊκών θεσμών και η μεταρρυθμιστική ατζέντα ισοδυναμούν με ενδοτισμό και υποτέλεια.
Τέλος, η ανάδειξη πολιτικών πρωτοβουλιών που φιλοδοξούν να συνθέσουν έναν νέο προοδευτικό φορέα, η ύπαρξη ικανών προσώπων στην αυτοδιοίκηση, αλλά και η προσπάθεια των κομμάτων που δεν υποκύπτουν στον λαϊκισμό, υπογραμμίζουν την ανάγκη να γεννηθούν ιδέες, ένα εναλλακτικό εθνικό σχέδιο πολιτικής οικονομίας, που θα τους παρέχει προγραμματική στήριξη ενόψει των ευρωπαϊκών και αυτοδιοικητικών εκλογών.
Προσκαλέσαμε και προκαλούμε λοιπόν, όσους αυτοπροσδιορίζονται ως «προοδευτικοί» να απαντήσουν σε 20 και πλέον ερωτήματα που φέρνουν σε «δύσκολη» θέση τους σοσιαλδημοκράτες, το φιλελεύθερο Κέντρο και τους Πράσινους στην Ευρώπη και στην Ελλάδα: Υπάρχει πραγματική εναλλακτική στη λιτότητα; Αρκούν οι επενδύσεις για να «πάρει μπρος» η ελληνική οικονομία; Τί είδους δημόσιες υπηρεσίες και θεσμοί υπηρετούν τον στόχο της χώρας για ανάπτυξη, λογοδοσία και περισσότερη δημοκρατία; Πού αρχίζουν και πού τελειώνουν τα όρια των πολιτικών συνεργασιών; Τι μας επιφυλάσσει η τραπεζική Ένωση και ποια πρέπει να είναι η στρατηγική της Ελλάδας σε μια Ευρώπη λιτότητας και αυξανόμενης φτώχειας;
Σε συγκεκριμένες θεματικές ενότητες και εισηγήσεις, θα μετρηθούν βεβαιότητες, θα καταγραφούν συμφωνίες και διαφωνίες. Θα πραγματοποιηθεί δηλαδή ένας αυθεντικός πολιτικός διάλογος με πλαίσιο, που όσο και αν θεωρείται αυτονόητος, λείπει από την πολιτική και κοινωνική μας κουλτούρα. Αν το μέλλον της πολιτικής στην Ελλάδα είναι συνεργατικό, τότε χρειαζόμαστε και άλλα fora διαλόγου, εκτός συνθηκών εργαστηρίου, με ανοιχτό μυαλό, λιγότερους εγωισμούς και ιδεοληψίες. Ίσως έτσι επανασυνδεθούν οι κοινωνικές ανάγκες με τις δημόσιες πολιτικές και δοθεί η δυνατότητα σε μια νέα γενιά (σε αντιλήψεις και ηλικία) να εκφραστεί και να συμμετέχει στην πολιτική διαδικασία, περιορίζοντας τον διαπιστωτικό και καταγγελτικό λόγο, δίνοντας προτεραιότητα στις ιδέες και στον θεσμικό πειραματισμό. Αυτό θα είναι πράγματι ένα «προοδευτικό» επίτευγμα.
*Ο Παναγιώτης Βλάχος είναι ιδρυτικό μέλος της κίνησης «Μπροστά» και ένας από τους οργανωτές και εκπροσώπους του «Προοδευτικού Φόρουμ»(www.progressive-forum.gr)