Απόψεις

Η χειρότερη μέρα της πανδημίας

Ποια να ‘ναι η χειρότερη μέρα; Αν το ερώτημα μπορούσε να τεθεί μήνες πριν, οι απαντήσεις θα ήταν τόσο διαφορετικές από ό,τι σήμερα. Στο άθροισμά τους όμως αυτές οι μέρες είναι που φτιάχνουν το μωσαϊκό: οι προσωπικές ιστορίες είναι που κατασκευάζουν τους δείκτες, επαληθεύουν τους αλγόριθμους και αποκαλύπτουν τις πολιτικές αστοχίες
Ελευθερία Κόλλια

Ο ιός είναι δοκιμασία, που όμοιά της δεν έχουμε ζήσει από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, είπε η Ανγκελα Μέρκελ. Το παραδέχθηκε και ο Αντόνιο Γκουτέρες, γενικός γραμματέας του ΟΗΕ, κι ήταν σαν να έβγαλε δελτίο τύπου ο πλανήτης. Το κακό είναι ότι οι πόλεμοι έχουν κατά κανόνα άσχημες και πολύ άσχημες στιγμές, πάντα σχετικές με μακάβριους αριθμούς –οι ιστορικοί τα ξέρουν καλύτερα. Και η πανδημία του κορονοϊού έχει φθάσει πια, και ξεπεράσει, το ένα εκατομμύριο ψυχές που έφυγαν –τόσα ήταν τα θύματα και σε μια από τις πιο αιματηρές, πολύμηνες μάχες όλων των εποχών, τη μάχη του Σομ, στον Μεγάλο Πόλεμο, το ’16.

Τα κρούσματα κι οι νεκροί της πανδημίας, φτιάχνουν από θαμπό υλικό τις χειρότερες μέρες της, στις τέσσερις γωνίες του κόσμου. Στην Ελλάδα, η εβδομάδα που πέρασε έσταξε φαρμάκι: 3.316 θετικοί, 50 αυτοί που δεν τα κατάφεραν, 310 οι διασωληνωμένοι. Μόλις χθες, το μαύρο ρεκόρ των 71 θανάτων σε ενα 24ωρο, σόκαρε το πανελλήνιο. Οι ανθρώπινες απώλειες ξεπερνούν πια τις χίλιες στην Ελλάδα. Είναι αυτή η πιο ζοφερή στιγμή της δικής μας πανδημίας;

Νοσοκομεία σε συναγερμό, και μία ανάσα πριν από το χάος. Τι κι αν η νίκη του Μπάιντεν τράβηξε για κάμποσες μέρες τα βλέμματα του κόσμου; Πόσο λέτε να γκρίζαρε τη μαυρίλα του ’20 η ευφορία από την εικόνα του διασωθέντος τετράχρονου μέσα από τα ερείπια του σεισμού στην Τουρκία, που ζήτησε κεφτεδάκια κι αριάνι, όταν συνέλθει; Τίποτε δεν αντέχει στον αφρό, τίποτε δεν υπάρχει που να μην παραγκωνίζεται μπροστά στον φόβο των ΜΕΘ που τιγκάρουν μέρα με τη μέρα. Ακόμη κι η είδηση για το εμβόλιο της Pfizer, κρύβει χαρά δανεική από το μέλλον. Virtual υπόσχεση στο παρόν.

Ποια να ‘ναι η χειρότερη μέρα… Αν το ερώτημα στο μεγαλύτερο εν εξελίξει ανθρώπινο πείραμα, του ιού, μπορούσε να τεθεί μήνες πριν, οι απαντήσεις δε θα ‘χαν σίγουρα τη φόρτιση τη σημερινή.

Ο Μητσοτάκης ίσως ομολογούσε τον κρύο ιδρώτα που τον έλουσε όταν ο Γκεμπρεγκέσους του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας ανακοίνωνε την πανδημία στη Γη. Η όταν έπαιρνε τη δύσκολη απόφαση του πρώτου lockdown. Ο Τσιόδρας μπορεί και να ξεχώριζε τη μέρα που αφιέρωσε στους «Ταξιάρχες», για να γυρίσει το μάτι του με τα εξοργιστικά που άκουσε – κατάλαβε και είδε σε κείνη την κλινική. Κι ο Χαρδαλιάς σίγουρα θα θυμόταν την 24χρονη «δραπέτη» Covid-19, που τον έκανε έξαλλο, με το ταξίδι της – σα να μη συμβαίνει τίποτε – στη Σαντορίνη.

Ο Νοέμβριος όμως δεν είναι Μάρτιος, ούτε καν Σεπτέμβριος. Και το ερώτημα γίνεται βαρίδι στο στομάχι. Κανείς δεν πικραίνεται τούτη τη φορά για τη ματαίωση του Καρναβαλιού, ή του γάμου – υπερπαραγωγή που ετοίμαζε για 300 καλεσμένους. Η ατζέντα δεν το επιτρέπει, με τη Θεσσαλονίκη να μετρά τρεις στους δέκα πολίτες της θετικούς, το ΑΧΕΠΑ να βογγά, και τον Αθανάσιο Εξαδάκτυλο, τον πρόεδρο των γιατρών της χώρας, να βλέπει ένα τσακ απ’ το να γίνουμε Μπέργκαμο.

Το γενικό, το θολό, το ασαφές της ασθένειας χτυπάει πια τις πόρτες μας. Γίνεται ειδικό, προσωπικό, έντονα υπαρξιακό. Από την Γουχάν στο Μιλάνο, στη βόρεια Ελλάδα, στις διακοπές, στο γραφείο, κι από κει στο κατώφλι μας. Υπάρχει πια κάποιος που να μην ακούει για κρούσμα ή σοβαρά άρρωστο στο ευρύτερο περιβάλλον του; Τα social media εδώ και μέρες θυμίζουν στήλες κοινωνικών αγγελιών: φίλοι αποχαιρετούν φίλους, δικούς τους με τον ένα ή τον άλλο τρόπο ανθρώπους. Οι αριθμοί της Πολιτικής Προστασίας αποκτούν πλέον οικείο πρόσωπο. Ο γιατρός της Βουλής, ο 42χρονος πνευμονολόγος με τα δύο ανήλικα παιδιά… Μαύρο περιβραχιόνιο στις οθόνες.

Ασφαλώς, η χειρότερη μέρα για πολλούς δεν έχει έλθει. Κι ευχόμαστε μέσα από το μονόχνωτο μικρόκοσμό μας, να μην έλθει ποτέ. Η μέρα της όποιας προσωπικής δοκιμασίας, απώλειας, ακόμη και της κατά πρόσωπο απειλής. Η ώρα που θα χάσουμε το περίβλημα μας απέναντι στο κακό, η στιγμή της ρουλέτας στην παγωμένη Εντατική. Εκείνη που μπροστά της καταρρέει και η πιο ισχυρή συνωμοσιολογική σχολή – κι ας μην έχει τότε και πολλή σημασία. Ας τη φανταστούν όσοι με θράσος ή περισσή ηλιθιότητα, όπως θέλετε, κάνουν τα δικά τους.

Στο άθροισμα τους, αυτές οι μέρες, οι χειρότερες, είναι που φτιάχνουν το μωσαϊκό, οι προσωπικές ιστορίες είναι που κατασκευάζουν τους δείκτες και επαληθεύουν τους αλγόριθμους, αποκαλύπτουν πολιτικές αστοχίες, προσωπικά λάθη, ζωής ατυχίες. Θα έλθει ο καιρός που θα πάρουμε απόσταση από τα γεγονότα, όταν επιτέλους ενωθεί το «αισθάνομαι ασφαλής» με το «πραγματικά είμαι», προέχει όμως μέχρι τότε το να ΄μαστε όρθιοι. Και δεν αρκεί να φτύνουμε κόρφους, να δαγκώνουμε γλώσσες και να κουνιόμαστε απ’ τη θέση μας με μαύρα κείμενα όπως αυτό.