Κατεβαίνοντας από την πλατεία Ναυαρίνου, περνώντας από τα ανάκτορα του Γαλέριου, η θάλασσα λαμπυρίζει μπροστά.
Θεσσαλονίκη.
Χρειάζεται συστάσεις;
Oχι. Αλλά και πάλι, ναι. Γιατί η Θεσσαλονίκη είναι τόσο γνώριμη και τόσο άγνωστη συνάμα.
Μετά από τα δύο χρόνια της πανδημίας και την παύση που μεσολάβησε, η πόλη ξανασυστήνεται. Με νέες προσθήκες και αλλαγές. Oπως αναμενόταν.
Καθώς η κουρτίνα ανοίγει, η θέα από τον τέταρτο όροφο του κτιρίου, όπου επαναλειτουργεί το θρυλικό εστιατόριο «Ολυμπος – Νάουσα», ενθύμιο της κοσμικής Θεσσαλονίκης του Μεσοπολέμου, μαγεύει. Εκεί λειτουργεί από τον Απρίλιο το πολυτελές ξενοδοχείο ON Residence, αναβιώνοντας την αστική ατμόσφαιρα της εποχής, στη σύγχρονη εκδοχή της.
Στις αποθήκες της προβλήτας Α’, στο λιμάνι, έχει στηθεί μια τεράστια επιγραφή «63ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου». Η εβδομάδα κλείνει με τα βραβεία του διεθνούς θεσμού. Η πόλη είναι γεμάτη κόσμο.
Γεύσεις, παρέες σε στέκια παλιά και νέα, γειτονιές, δρόμοι πολυσύχναστοι και πολυσυλλεκτικοί. Η Θεσσαλονίκη είναι ένα κολάζ, με το οποίο συνδέονται όλοι. Και στο μέτωπο της θάλασσας, ο ανοιχτός ορίζοντας επιτρέπει ενίοτε να ξεχωρίσει από τα σύννεφα η κορυφή του Ολύμπου.
Γιατί η Θεσσαλονίκη δεν είναι μόνο γεύσεις, παρέες και στέκια. Ισως αυτό να είναι το στερεότυπο με το οποίο είναι γνωστή και πάνω στο οποίο βαδίζει. Ενας απόηχος από την εποχή που η πόλη ήταν από τους πιο δημοφιλείς προορισμούς σε εγχώρια επαγγελματικά ταξίδια. Μια και οι Ελληνες ήταν παραδοσιακά η πιο δυνατή της ταξιδιωτική αγορά, με μερίδιο 50%.
Τα τελευταία χρόνια ωστόσο, τα εσωτερικά επαγγελματικά ταξίδια περιορίστηκαν, λόγω της οικονομικής κρίσης και στη συνέχεια λόγω της πανδημίας: η μέση διάρκεια παραμονής κυμαίνεται στις δύο διανυκτερεύσεις, κυρίως τα Σαββατοκύριακα. Το πρόσφατα ανακαινισμένο διεθνές αεροδρόμιο, δεν έχει την ανάλογη συνδεσιμότητα, με εξαίρεση τους θερινούς μήνες. Τότε εξυπηρετούνται οι προορισμοί της Χαλκιδικής και της Πιερίας, με τη Θεσσαλονίκη να αποτελεί έναν ενδιάμεσο αστικό σταθμό.
Σε μια χρονιά, που αφίξεις και έσοδα έπιασαν επίπεδα ρεκόρ, αλλά και τα λειτουργικά κόστη αυξήθηκαν πέρα από το σύνηθες, οι αριθμοί της Θεσσαλονίκης δεν ήταν αντίστοιχα ικανοποιητικοί στα ξενοδοχεία. Για την Ενωση Ξενοδόχων Θεσσαλονίκης, η υστέρηση στην έλλειψη ζήτησης οφείλεται στη μη αναγνωρισιμότητα του προορισμού, στη διαρροή διαμονών σε «γκρίζα» καταλύματα, αλλά και στην έλλειψη κίνησης στις αεροπορικές αφίξεις (σύμφωνα με τα στοιχεία της Fraport, μείωση αφίξεων 14% σε σχέση με το 2019), όσο και στην κρουαζιέρα, καθώς το λιμάνι βρίσκεται μόλις στη 14η θέση στην εγχώρια κατάταξη.
Στο σκέλος των αεροπορικών εταιριών, η British Airways ολοκλήρωσε στις αρχές Νοεμβρίου το πτητικό της πρόγραμμα προς Θεσσαλονίκη, διακόπτοντας για τον χειμώνα και αφήνοντας τη σύνδεση από το Ηνωμένο Βασίλειο να εκτελείται από low cost εταιρίες. Ταυτόχρονα, στο πλαίσιο της διεθνούς έκθεσης τουρισμού World Travel Market (WTM) στο Λονδίνο, ο Οργανισμός Τουρισμού Θεσσαλονίκης υλοποίησε καμπάνια διάρκειας 15 ημερών για την πόλη ως city break, σε 30 λονδρέζικα λεωφορεία.
Σήμερα, για τους τοπικά εμπλεκόμενους στον τουρισμό διαπιστώνεται επείγουσα ανάγκη δημιουργίας ενός ολοκληρωμένου στρατηγικού σχεδίου για την ανάπτυξη του προορισμού, σε συνδυασμό με στοχευμένη προβολή. Μάλιστα, οι ξενοδόχοι της πόλης, στο πλαίσιο της ΔΕΘ, ζήτησαν από τον Πρωθυπουργό τη στήριξή του για να τεθεί το σχέδιο αυτό υπό την αιγίδα του Δημάρχου Θεσσαλονίκης και να στηριχθεί από την Περιφέρεια, το υπουργείο Τουρισμού και αρμόδιους φορείς.
Λίγες ημέρες αργότερα, ο Σύνδεσμος Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ) παρουσίασε στην πόλη τη μελέτη «Ελληνικός Τουρισμός 2030 – Σχέδια Δράσης για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και της διαρθρωτικής προσαρμογής του τουριστικού τομέα», εστιάζοντας στη Θεσσαλονίκη και στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας. Μια πλατφόρμα στρατηγικής, η οποία μπορεί να τεθεί σε εφαρμογή. Χρειάζεται ωστόσο σύμπνοια και συνεννόηση των εμπλεκομένων. Κάτι που έως τώρα δεν έχει αποτυπωθεί στις αποσπασματικές δράσεις που δρομολογούνται παράλληλα. Γιατί οι φορείς που συνδέονται με τον τουρισμό στη Θεσσαλονίκη, πέρα από τον Οργανισμό Τουρισμού της πόλης και την Ενωση Ξενοδόχων, είναι το Thessaloniki Convention Bureau (TCB) το οποίο ιδρύθηκε και χρηματοδοτείται από τον ιδιωτικό τομέα, η Αντιδήμαρχος Πολιτισμού και Τουρισμού και ο Αντιπεριφερειάρχης Τουρισμού.
Ζητούμενο όμως σήμερα είναι να ξεπεράσει η πόλη τα στερεότυπα που την ταλαιπωρούν και τα προφανή. Και αυτό να γίνει σε μια βάση συνεργασίας και διάθεσης για εξέλιξη.
Στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας συζητείται τελευταία η δημιουργία ενός Περιφερειακού Οργανισμού Τουρισμού, ο οποίος και πρακτικά θα συγκεντρώσει στην «ομπρέλα» του όλους τους προορισμούς της Θεσσαλονίκης, της Χαλκιδικής και της Πιερίας. Γιατί υπάρχει και η ανάγκη για την ανάδειξη του Ολύμπου – πέρα από τα παράλια – όπως και η σύνδεσή του στο παζλ των εμπειριών. Στόχος, η διαχείριση των κονδυλίων για την τουριστική ανάπτυξη και προβολή της ευρύτερης περιοχής, στρατηγικά και συντονισμένα, ως ενιαίο σύνολο. Αλλά και η δημιουργία συνεργειών μεταξύ των προορισμών.
Στην κατεύθυνση αυτή, πέρα από τα προφανή, εντάσσεται η κινητικότητα σε οπτικοακουστικές παραγωγές τον τελευταίο ενάμιση χρόνο, με τέσσερις ξένες και ελληνικές παραγωγές να έχουν πραγματοποιηθεί με τη συνδρομή του Film Office της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας και του ΕΚΟΜΕ. Δημιουργώντας αξία ύψους 88 εκατ. ευρώ συνολικά και με τις ξένες παραγωγές να φέρνουν στη Θεσσαλονίκη 15.000 διανυκτερεύσεις ανά ταινία, σύμφωνα με τον Αντιπεριφερειάρχη Αλέξανδρο Θάνο. Το Film Office ευχαρίστησε ειδικά και η σκηνοθέτις της ταινίας «Πίσω από τις θημωνιές», Ασημίνα Προέδρου, παραλαμβάνοντας ένα από τα βραβεία της στην τελετή λήξης.
Στρατηγικός είναι και ο στόχος για υπερατλαντική σύνδεση του προορισμού έως το 2024. Όπως και η περαιτέρω ανάπτυξη της κρουαζιέρας. Αλλωστε, το Posidonia Sea Tourism θα διεξαχθεί στη Θεσσαλονίκη το 2023.
Γιατί υπάρχουν σημεία που μπορούν να αξιοποιηθούν, πέρα από τα προφανή.
Οπως η διάθεση της διευθύντριας του Αρχαιολογικού Μουσείου Θεσσαλονίκης Αγγελικής Κουκουβού να «ανοίγει» τακτικά το μουσείο στην κοινωνία, για συζητήσεις και παρουσιάσεις βιβλίων.
Eνα μουσείο, που φέτος κλείνει 110 χρόνια από την ίδρυσή του και 60 στο κτίριο που σχεδίασε ο αρχιτέκτων Πάτροκλος Καραντινός. Και στο οποίο εκτίθενται ο Πάπυρος του Δερβενίου, το αρχαιότερο βιβλίο της Ευρώπης και ο χάλκινος κρατήρας του, μοναδικό δείγμα σφυρηλάτησης και εγχάραξης του 4ου αιώνα π.Χ.
Αλλά και η εξωστρέφεια του Κτήματος Γεροβασιλείου, στην Επανομή, μισή ώρα από το κέντρο της Θεσσαλονίκης. Στην επέτειο της Παγκόσμιας Ημέρας Οινοτουρισμού, το κτήμα είχε συρροή επισκεπτών για ξενάγηση και οινογνωσία στις 13 διακεκριμένες ετικέτες του. Στον ιδιόκτητο αμπελώνα, έκτασης 950 στρεμμάτων, που γειτνιάζει στις τρεις πλευρές με τη θάλασσα, εκτίθενται πάνω από 30 έργα τέχνης. Ενώ στο Μουσείο Οίνου του οινοποιείου είναι κρεμασμένα τα 2.600 ανοιχτήρια τα οποία καθιστούν τον Βαγγέλη Γεροβασιλείου έναν από τους μεγαλύτερους συλλέκτες στον κόσμο.
Σε μία πρώτη προσπάθεια να εμπλουτίσει την εμπειρία στην πόλη, πέρα από τη γαστρονομία και την περιήγηση στους πεζόδρομους του Κέντρου, κινήθηκε και το ταξίδι με καλεσμένους δημοσιογράφους και bloggers που διοργάνωσε στα μέσα Νοεμβρίου η Ενωση Ξενοδόχων Θεσσαλονίκης.
Αυτή την εμπειρία θέλουν να μεταφέρουν και οι εκδηλώσεις που διοργανώνει το TCB σε συνεργασία με την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας για την προβολή της Θεσσαλονίκης, της Χαλκιδικής και της ευρύτερης περιοχής (όχι μόνο ως συνεδριακού προορισμού) στη διεθνή τουριστική αγορά. Με πρώτη στάση το Ισραήλ, μια αγορά που άνοιξε πριν μερικά χρόνια επί δημαρχίας Γιάννη Μπουτάρη και το Connect on Tour Ι Tourism & Travel Event στο Τελ Αβίβ. Ενώ τον Μάιο θα διεξαχθεί το 1ο δια ζώσης Cοnnect Tourism & Travel Event Thessaloniki φιλοξενώντας 28 διεθνείς hosted buyers από ευρωπαϊκές αγορές.
Πέρα από τα προφανή είναι και η πρόσφατη συνένωση δυνάμεων των τριών φορέων του συνεδριακού τουρισμού στο Greek Meetings Alliance, με τη συμμετοχή του Τhis is Athens – CVB, του TCB και του Συνδέσμου Ελλήνων Επαγγελματιών Εκδηλώσεων και Οργανωτών Συνεδρίων (HAPCO & DES), με στόχο να στηρίξουν πιο αποτελεσματικά τις δράσεις τους.
Αυτό χρειάζεται και η Θεσσαλονίκη.
Μια νοοτροπία και προσέγγιση πέρα από τα προφανή.
Όπως η τοιχογραφία που αποκαλύφθηκε να κοσμεί τους τοίχους του κτιρίου στο «Ολυμπος – Νάουσα», όταν στην ανακαίνιση ξηλώθηκαν οι σοβάδες.
Και φάνηκε η ομορφιά του, πέρα από τα προφανή.