Κάπου εκεί έξω, στα αχανή εδάφη του TikTok, κυκλοφόρησε το hashtag #quietquitting. Μια σειρά από βίντεο όπου εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι από κάθε μέρος του κόσμου δηλώνουν την πρόθεσή τους να καταβάλουν την ελάχιστη προσπάθεια στις απαιτήσεις της εργασίας τους. Να κάνουν τη δουλειά στο δικό τους χρόνο και να μην υποκύπτουν στην πίεση που τους ασκείται, να αρπάζουν την τσάντα και να φεύγουν μόλις τελειώσει το οκτάωρο και να μην απαντούν σε μηνύματα της δουλειάς μέχρι την επόμενη ημέρα. Κοινώς, μέχρι να έρθει η ώρα να ξαναμπούν στο γραφείο, να εξαφανίζονται. Και όσο βρίσκονται στο γραφείο, να δουλεύουν τόσο, όσο.
«Σιωπηλή παραίτηση» έχουν βαφτίσει την τάση και αφορά περισσότερο στις γενιές των millennials και GenZ. Τριαντάρηδες και σαραντάρηδες, δηλαδή, σαν να λέμε το πιο μεστό εργασιακό ανθρώπινο δυναμικό, αρνούνται να δουλέψουν πέρα από το ελάχιστο δυνατό που απαιτεί η εργασία τους. Και κάνει ειρωνικά αστεία στα κοινωνικά δίκτυα με φράσεις όπως «η προσπάθειά σου θα ανταμειφθεί» και «η προαγωγή σε περιμένει στη γωνία» των προϊσταμένων του, φράσεις για τις οποίες δεν ιδρώνει πλέον το αφτί του. Οι περισσότεροι εργοδότες σίγουρα θα ανατρίχιαζαν στη σκέψη ότι έχουν τέτοιους εργαζόμενους. Αλλά είναι επίσης σίγουρο ότι έχουν.
Μάλλον θα πρέπει να το θεωρήσουμε απολύτως λογικό που ο σιωπηλός παραιτημένος είναι εδώ και διαμορφώνει τάση στην αγορά εργασίας. Εχει παραιτηθεί γιατί τράβηξε πολλά. Δούλεψε δεκάωρα ενώ πληρωνόταν για οκτάωρο, λαχάνιασε άπειρες φορές τρέχοντας ένα πρότζεκτ με χίλια γιατί του το ζήτησαν, έκανε το χατίρι του αφεντικού να πάρει λίγη δουλειά και στο σπίτι κι έκοψε δεκαπέντε λεπτά από το μισάωρο διάλειμμά του γιατί προέκυψε ξαφνικό meeting. Ολα αυτά σε μια δουλειά που δεν του αρέσει και πολύ, το πιθανότερο, αλλά ήταν το μόνο βρήκε. Και για την οποία είναι, πάλι το πιθανότερο, overqualified, έχει δηλαδή περισσότερα προσόντα από τα απαιτούμενα. Και τον κακοπληρώνει κιόλας.
Ο εργαζόμενος αυτός, πριν παραιτηθεί, μπορεί να έχει επιδοθεί στην κούρσα της ανέλιξης, μπορεί να έχει υπάρξει φιλόδοξος και ανταγωνιστικός, μπορεί να έχει ξενυχτήσει για να ανταμειφθούν οι κόποι του, αλλά κάπου στην πορεία είδε ότι δεν αξίζει ή ότι η δική του προσπάθεια είναι μεγαλύτερη από αυτό που του δίνεται τελικά σαν ανταμοιβή. Μπορεί να είδε το ταίρι, τον φίλο και τον γνωστό του να το παθαίνει, πριν το πάθει ο ίδιος. Και αποφάσισε να μη χολοσκάει. Ή, έστω, να μη σκάει και πολύ.
Επί της ουσίας, αυτό που μας υπενθυμίζει η τάση της «σιωπηλής παραίτησης» που διαχέεται στα εργασιακά περιβάλλοντα της εποχής είναι ότι οι εργαζόμενοι έχουν ανάγκη από πιο ανθρώπινο πλαίσιο στη δουλειά τους. Χρειάζονται πιο σαφή όρια μεταξύ δουλειάς και προσωπικής ζωής, όπως και περισσότερο ελεύθερο χρόνο. Και θέλουν οπωσδήποτε πιο ουσιαστικά κίνητρα εκ των άνω για να αποφασίσουν να καταβάλουν μεγαλύτερη προσπάθεια από την ελάχιστη.
Είναι οι #quietquitters κακοί εργαζόμενοι; Για το αφεντικό που πιέζει και θέλει να ξεζουμίζει τον υπάλληλό του, ναι, είναι. Αλλά για κάθε ένα τέτοιο αφεντικό αντιστοιχούν πολλοί σιωπηλά παραιτημένοι εργαζόμενοι, γιατί είναι το τέρας που τους έχει δημιουργήσει. Στην τελική, αυτό το αφεντικό καλά να πάθει.
ΥΓ. Πρόσφατα, μια ιδιοκτήτρια κομμωτηρίου μού είπε με παράπονο ότι δεν βρίσκει υπαλλήλους γιατί όποιος έρχεται φεύγει, θεωρώντας ότι η ιδιοκτήτρια απαιτεί πολλά. Την ώρα που μου τα έλεγε, φώναξε σε μια υπάλληλο που έβαφε ρίζα σε πελάτισσα να κάνει πιο γρήγορα γιατί περιμένει μία για κούρεμα και μια ακόμα για λούσιμο. Η υπάλληλος την κοίταξε ανέκφραστα και συνέχισε να βάφει το μαλλί μπροστά της χωρίς καμία αλλαγή ταχύτητας, σαν μηχανή που την έχεις ρυθμίσει να πηγαίνει στην πρώτη και μόνο στην πρώτη. Για να είμαι ειλικρινής, το ευχαριστήθηκα, παρ’ όλο που ήμουν η πελάτισσα που περίμενε για λούσιμο.