«OMG μπέικον»
Τι διάσταση αποκτά η παραπάνω φράση, όταν την γράφει ένα κορίτσι απ’ τη Σαουδική Αραβία; Τι διάσταση αποκτά μια φωτογραφία της με φούστα, αναρτημένη στα σόσιαλ μίντια; Ενα ποτήρι με κόκκινο κρασί κι ένα βιβλίο στα χέρια της, μέσα σε ένα αεροπλάνο; Οι φωτογραφίες της με ένα ριχτό πλεκτό φόρεμα, μέσα σ’ ένα αεροδρόμιο;
Οι αναρτήσεις της Ραχάφ, του κοριτσιού που δραπέτευσε από τη Σαουδική Αραβία και τώρα βρίσκεται στον Καναδά, αναρτήσεις απόλυτα κοινότοπες για μας, εντελώς πρωτόγνωρες για εκείνη, αποτυπώνουν την τρομακτική διαφορά ανάμεσα στον δυτικό πολιτισμό και στον πολιτισμό χωρών, όπως η Σαουδική Αραβία.
Φίλος που διετέλεσε στο διπλωματικό σώμα και πέρασε ένα διάστημα της ζωής του σε αυτές τις χώρες, ένα βράδυ μεταξύ φαγητού και οίνου, μου έλεγε περιστατικά, που το δικό μου (μας) μυαλό αδυνατεί να τα χωρέσει. Οπως το ότι τα Χριστούγεννα έκανε περιπολίες και εφόδους στα σπίτια τους η θρησκευτική αστυνομία, προκειμένου να δει αν έχουν μέσα κάτι που να θυμίζει τη χριστιανική γιορτή. Μια κάλτσα κρεμασμένη στο τζάκι μπορούσε να σου δημιουργήσει σοβαρά μπλεξίματα.
Και οι γυναίκες εκεί; Ενα pet των ανδρών, χωρίς δικαιώματα. Υπάρξεις που ασφυκτιούν πίσω από μαύρα ριάντ και ζουν στο περιθώριο της ζωής, κατακτώντας με αγκομαχητά και με ρυθμούς σαλιγκαριού αυτονόητα ανθρώπινα δικαιώματα, όπως το να οδηγούν. Ή να εξετάζονται (με την παρουσία γυναίκας νοσοκόμας πάντα) από άνδρα γυναικολόγο. Ο οποίος μπορεί να βλέπει τα γεννητικά τους όργανα, αλλά όχι το πρόσωπό τους. Τι γελοίο!
Από αυτή την βουτηγμένη στον παράλογο συντηρητισμό κόλαση δραπέτευσε η Ραχάφ. Από τη μια μέρα στην άλλη, αποφάσισε να κατακτήσει τα αυτονόητα δικαιώματά της, εκείνα που οι συμπατριώτισσές της στερούνται αιώνες. Η Ραχάφ δεν δραπέτευσε όμως μόνο απ’ τη χώρα της. Η Ραχάφ δραπέτευσε πρωτίστως από το σπίτι της, από την επίσης βουτηγμένη στον παράλογο συντηρητισμό οικογένειά της. Κι αυτό είναι το πιο συγκλονιστικό.
Δεν είναι καθόλου αυτονόητο ότι ένας άνθρωπος μπορεί να τολμήσει μια τέτοιου είδους φυγή, μια τέτοιου είδους αποστασία. Οσο καταπιεσμένος κι αν είσαι, ό, τι κι αν έχεις υποστεί, η μήτρα που σε γέννησε έχει τη δύναμη να σε ρουφά μέσα της και να σε κρατά κολλημένο στο δικό της βάλτο. Χιλιάδες γυναίκες είναι καταπιεσμένες όπως η Ραχάφ, αλλά δεν θα κάνουν ποτέ αυτό που εκείνη έπραξε. Αλλες γιατί δεν μπορούν καν να το σκεφτούν. Αλλες γιατί το σκέφτονται αλλά δεν το τολμούν. Κι άλλες γιατί δεν το θέλουν. Γιατί έχουν συνηθίσει να περνούν τη ζωή τους στη σκιά των ανδρών και των ριάντ, καταπιεσμένα και ανελεύθερα. Γιατί κατά κάποιο περίεργο τρόπο, το έχουν συνηθίσει και δεν το νιώθουν αφύσικο.
Ενα δεκαοχτάχρονο κορίτσι, μεγαλωμένο μέσα στο ίδιο αποπνικτικά ανελεύθερο περιβάλλον, σκέφτηκε -και τόλμησε- να δραπετεύσει σε μια άλλη ζωή, σε μια άλλη πραγματικότητα. Απαρνήθηκε το αίμα της, αποσχίστηκε απ’ τη μήτρα που τη γέννησε, γύρισε την πλάτη σ’ αυτό που είχε συνηθίσει, σ’ αυτό που η κοινωνία της θεωρεί φυσιολογικό και που έχει εμποτίσει στις συνειδήσεις όσων ζουν μέσα της. Ανοιξε την πόρτα και βγήκε. Και την έκλεισε πίσω της.
Η Ραχάφ μας συγκλονίζει γιατί η φυγή της έχει κάτι μεγαλειώδες. Είναι η φυγή ενός ανθρώπου από μια ζωή σε μια άλλη, η απόδρασή του στην πραγματικότητα που επιλέγει. Είναι ο καθορισμός της μοίρας του.
Η Ραχάφ μας συγκλονίζει γιατί κατάφερε να αλλάξει τον κόσμο της.
ΥΓ. «Όποιος επιβάλλεται στους άλλους είναι δυνατός, όποιος επιβάλλεται στον εαυτό του είναι δυνατότερος.» Ανατολίτικο ρητό που λένε οι πολεμοτεχνίτες, αυτό έκανε η Ραχάφ.