Πολυτέλεια. Πολυφoρεμένη λέξη.
Στον τουρισμό, την «κολλάμε» παντού.
Ο καθένας την αντιλαμβάνεται, την «πουλάει» και την εισπράττει διαφορετικά.
Ποια είναι η μονάδα μέτρησης της πολυτέλειας;
Πολύ σχετική. Διαβαθμιζόμενη. Ανάλογα με τον πάροχο και τον αποδέκτη.
Η αντίληψη για το τι είναι πολυτελές στη φιλοξενία εξελίσσεται συνεχώς. Ποιες τάσεις στην πολυτέλεια σήμερα δίνουν εικόνα από το μέλλον για τη φιλοξενία ευρύτερα; Πώς ανταποκρίνεται ο κλάδος της πολυτελούς αναψυχής στην εξυπηρέτηση των διαρκώς εξελισσόμενων αναγκών των επισκεπτών;
Πώς ικανοποιείς τους εξαιρετικά εύπορους; Εκεί η «πολυτέλεια» πάει σε άλλα επίπεδα.
«Πολυτέλεια είναι αυτό που δεν χρειάζεσαι. Είναι όμως αυτό που ποθείς», λέει ο αρχιτέκτων Δημήτρης Καραμπατάκης, συνιδρυτής των K-Studio, ένα από τα τρία αρχιτεκτονικά γραφεία, (μαζί με τα Α6Α και AUDO) που ανέλαβαν «τη φοβερή άσκηση» να επαναφέρουν την αίγλη των «Αστεριών» της Γλυφάδας, έργο των μοντερνιστών Βουρέκα, Γεωργιάδη και Δεκαβάλλα. Για να δημιουργήσουν το πέντε αστέρων παραθαλάσσιο θέρετρο One & Only Aesthesis, που εγκαινιάστηκε πριν λίγους μήνες από τη Grivalia Hospitality και την Kerzner International.
Στην περίπτωση των Αστεριών της Γλυφάδας, ο άξονας ήταν η «τοπικότητα», σημειώνει ο Δημήτρης Καραμπατάκης, «χωρίς την αλαζονεία που έχουν συνήθως αυτά τα προϊόντα». Για να συναντήσει «τις παλιές αξίες» της δεκαετίας του 1950, οπότε δημιουργήθηκαν. «Χαμηλά κτίρια, ξύλο» – ίσως είναι το μεγαλύτερο ξύλινο έργο στην Ελλάδα – «πέτρα». Αλλά και να διαφοροποιήσει την έννοια της πολυτέλειας του τότε με το σήμερα. Σήμερα είναι η ιδιωτικότητα.
«Στην πολυτέλεια είναι πιο συναισθηματικός ο δεσμός. Αυτό δεν έχει ταβάνι. Το πόσο ακόρεστη μπορεί να είναι μια επιθυμία», συνεχίζει. Η πρόκληση είναι να γεννηθεί μια επιθυμία από κάτι που δεν αποτελεί ανάγκη. Γίνεται όμως ποθητό μετά το βίωμα και έτσι δημιουργείται η ανάγκη να το ξαναζήσεις. «Εκεί πρέπει να βρεις την ισορροπία», εξηγεί, αναφερόμενος στην προσέγγισή του ως προς την πολυτέλεια. «Μαζί με την υπερβολή πρέπει να εντάξεις και την έννοια της αρκετότητας», της πληρότητας. Αλλά και το «πώς το επιθυμητό κάποιου, να μην επισκιάζει την επιθυμία κάποιου άλλου. Πώς να μη γίνεται χυδαίο», καταλήγει.
Αναλύοντας τις mega τάσεις του 2024, οι λέξεις απληστία και ματαιοδοξία εντάσσονται στο λεξιλόγιο. Αποτελούν εξάλλου μέρος του ανθρώπινου ψυχισμού, μετά τα βασικά ένστικτα.
Σε μια εποχή αχόρταγου καταναλωτισμού, η χυδαία έκφραση του πλούτου και η υπερβολή βρίσκουν θέση.
Το ταξίδι, μια από τις πιο επιθυμητές δραστηριότητες του ελεύθερου χρόνου των ανθρώπων, δεν έχει ανοσία στα παραπάνω.
Ξενοδοχεία σε ουρανοξύστες, στο δάσος, στην έρημο, σε πάγο, θεραπείες αιχμής για τη διατήρηση/επαναφορά της νεότητας.
Στον αντίποδα όλων αυτών, μια ακόμα ανερχόμενη τάση είναι η εγκράτεια: μια από τις ανθρώπινες αρετές.
Αυτή που εκφράζεται μέσα από τη λιτότητα, την αυθεντικότητα, τον σεβασμό, του κόσμου που μας περιβάλλει.
Πώς συναντώνται όλα αυτά;
Εάν η ιστορία αποτελεί δείκτη, οι τάσεις της πολυτέλειας διαχέονται σταδιακά στις μεσαίες κατηγορίες, καθώς οι προσδοκίες στη φιλοξενία ρέουν καθοδικά. Αυτό που είναι φιλόδοξο στο υψηλότερο επίπεδο, εξελίσσεται, σε αναμενόμενο σε όλες τις κατηγορίες. Είναι θέμα χρόνου οι κατευθύνσεις της (πρωτοπόρου) πολυτελούς κατηγορίας να διαδοθούν.
Στη χρονιά που ξεκινά η ταξιδιωτική βιομηχανία συνεχίζει τον αγώνα δρόμου για να ικανοποιήσει τα «γούστα» της κορυφής της οικονομικής πυραμίδας.
Και απ’ ό,τι φαίνεται, η ευεργεσία του ίδιου μας του σώματος/οργανισμού, με κάθε τι που συμβάλλει σε αυτό, είναι η επιτομή της σύγχρονης «πολυτέλειας».
Όπως δωμάτια ειδικά σχεδιασμένα για καλύτερη ποιότητα ύπνου, αντιφλεγμονώδης (anti-inflammatory) διατροφή και η ενσωμάτωση της συμπεριφορικής ψυχολογίας σε πρόγραμμα προσωπικής προπόνησης.
Υπηρεσίες και εκφάνσεις τόσο για τη φυσική, όσο και για την ψυχική εξέλιξη. Οσοι αισθάνονται ή είναι «παίκτες» στο παγκόσμιο σκηνικό, αναζητούν αυτό το διαφορετικό που θα τους δώσει ενέργεια και διαύγεια.
Η έννοια της πολυτέλειας για τις παλαιότερες γενιές επικεντρώθηκε σε υπηρεσίες που εκτελούνταν πολυτελώς «με λευκά γάντια», σε εστιατόρια υψηλής γαστρονομίας και χαλαρωτική μουσική. Οι Millennials έδωσαν μεγαλύτερη έμφαση σε ένα προσιτό στυλ εξυπηρέτησης, σε δημόσιους χώρους χωρίς αποκλεισμούς για να δεις και να σε δουν και έδωσαν αξία στο «μαζί». Σήμερα, η Gen Z και η Gen A είναι οι επόμενοι στόχοι. Αυτοί απαιτούν αυθεντικότητα, αλλά και την ανάγκη αίσθησης μιας αληθινής κοινότητας.
Η σημασία της «εμπειρίας» έναντι της εγκατάστασης συνεχίζει να αποτελεί οδηγό για τα brand της πολυτέλειας. Η εμβάθυνση της σύνδεσης με τη φύση καθορίζει το στοιχείο της εμπειρίας. Δραστηριότητες στη φύση, περίπατοι με οδηγό, ράφτινγκ, ψάρεμα, αναρρίχηση, αποτελούν πλέον συνήθεις παροχές των θερέτρων. Αλλά και οι εξελίξεις στα υλικά κατασκευής, ο σχεδιασμός και οι πράσινες τεχνολογίες επιτρέπουν στην πολυτελή φιλοξενία να «εκτίθεται» περισσότερο στην ύπαιθρο (Amangiri στη νότια Γιούτα, Alila Ventana στο Big Sur, Four Seasons Punta Mita).
Η ύπαιθρος, ως ανέγγιχτη φύση, είναι ίσως από τις μεγαλύτερες αξίες στην πολυτελή φιλοξενία του σήμερα. Θέρετρα που υπόσχονται αποφόρτιση από τους πιεστικούς ρυθμούς της αστικής ζωής, μια ρουτίνα διαμονής και διατροφής για να αισθανθείς υγιής και διαυγής, βασίζονται στον χώρο που τα περιβάλλει. Σε αυτή την «υπηρεσία» η φύση παίζει καθοριστικό ρόλο. Πέρα από την ταυτότητα που δίνει.
Η επιστροφή στη φύση είναι και ο κοινός παρονομαστής στην ευεξία υψηλών προδιαγραφών που αναπτύσσουν μεγάλες ξενοδοχειακές αλυσίδες, όπως το Six Senses της IHG, το Miraval της Hyatt και το Sensei του Larry Ellison, συνιδρυτή της Oracle, «για ευζωία με οδηγό τη γνώση». Αυτά τα brand επικεντρώνονται στην ευεξία και σε μια ολιστική προσέγγιση για τον τρόπο με τον οποίο οι επισκέπτες περνούν τον χρόνο τους στο κατάλυμα. Η διευκόλυνση του ύπνου, της άσκησης και της διατροφής των επισκεπτών είναι υπό επιμέλεια καθ’ όλη τη διάρκεια της διαμονής τους. Η διαμόρφωση brand αφιερωμένων σε αυτήν την κατηγορία ευεξίας και το κύρος των εταιρειών που επενδύουν στην ανάπτυξη και την επιτυχία τους είναι μια σαφής ένδειξη για το που οδηγούνται τα προϊόντα αναψυχής.
Η φύση λοιπόν. Ίσως το πολυτιμότερο στοιχείο. Αλλά και το πιο προσιτό σε όλους.
Αρκεί να εκτιμηθεί ως αξία, ακόμα και ως τόσο προσιτή. Και να διατηρηθεί, όχι μόνο στα πολυτελή θέρετρα.
Ετσι κι αλλιώς η πραγματική πολυτέλεια είναι υπεράνω χρημάτων. Η πραγματική πολυτέλεια ξεπερνά την ύλη.
Η αξία της δε μετριέται ως «value for money», αλλά ως μαγεία, ως «magic for money».
Όπως ό,τι είναι πολυτελές ή πολύτιμο στη ζωή.
Και η φύση είναι πολύτιμη. Είναι μια «πολυτέλεια» δίπλα μας.