Πριν από μερικές μέρες έγινε στο Μεταξουργείο μία εκδήλωση με υψηλό δείκτη γραφικότητας. Κάτοικοι της περιοχής περιέφεραν ένα φέρετρο, μαυροντυμένες γυναίκες παρίσταναν ότι θρηνούν και όλοι μαζί κήδεψαν συμβολικά τη γειτονιά τους που καταπλακώθηκε από το Airbnb. Μάλιστα ο Αδωνις Γεωργιάδης σχολίασε, σκωπτικά, τη διαμαρτυρία καθώς η περιοχή, όπως σημείωσε, αναβαθμίζεται.
Πράγματι, με τεχνικούς όρους, η περιοχή αναβαθμίζεται. Οι κτιριακές υποδομές βελτιώνονται, τα διαμερίσματα ανακαινίζονται, δημιουργούνται νέες εστίες διασκέδασης. Το προσφερόμενο τουριστικό προϊόν γίνεται πιο ελκυστικό σε ένα κεντρικό σημείο της πρωτεύουσας, κοντά σε αρχαιολογικούς χώρους και σταθμούς μετρό. Αυτό όμως δεν αποκλείει την υποβάθμιση της ζωής των κατοίκων, ειδικά εκείνων που δεν προσδοκούν οικονομικό όφελος. Αν ζεις στο δικό σου διαμέρισμα, όλο αυτό που συμβαίνει μάλλον σε συμφέρει καθώς η αναβάθμιση της περιοχής οδηγεί σε αύξηση της αξίας των ακινήτων. Κάποια στιγμή μπορεί να δώσεις το σπίτι σε μία εταιρεία προς εκμετάλλευση και εσύ να μετακινηθείς κάπου πιο ήσυχα. Και πιο φθηνά. Αν, από την άλλη, μένεις στο Μεταξουργείο επειδή το νοίκι είναι πιο προσιτό, έχεις θέα Ακρόπολη με 400 ευρώ και απολαμβάνεις το multiculti της περιοχής, τώρα πρέπει να ψάξεις κούτες για να πακετάρεις. Θα φύγεις και θα μετακινηθείς δυτικά.
Αυτό που συμβαίνει τώρα στο κέντρο της Αθήνας είναι απότοκο της κρίσης, αλλά και της εκρηκτικής ανόδου των τουριστικών αφίξεων. Στην περίοδο της κρίσης πολλά ακίνητα αγοράστηκαν με επενδυτικό ενδιαφέρον σε εξευτελιστικές τιμές. Επίσης λείπουν κατοικίες από την αγορά καθώς η οικοδομή είχε σταματήσει.
Και, σχηματικά, θα μπορούσες να πεις ότι για κάθε νέα πτήση που μπαίνει προς Αθήνα, διακόσια ή τριακόσια διαμερίσματα αλλάζουν χρήση. Η Αθήνα ακολουθεί σταθερά τον βηματισμό της Βαρκελώνης αν και, προς το παρόν, τα ενοίκια στην ισπανική πόλη είναι διπλάσια. Μεγάλες περιοχές του κέντρου αποψιλώνονται από τους ντόπιους, τα διαμερίσματα διατίθενται προς βραχυχρόνια μίσθωση και τα μαγαζιά της γειτονιάς γίνονται καφέ και πλυντήρια. Αυτό οδηγεί σε μεγάλες μετακινήσεις εντός του αστικού ιστού και η αύξηση της ζήτησης, για κατοικίες εκτός κέντρου, πιέζει τα ενοίκια προς τα πάνω καθώς σπίτια δεν υπάρχουν. Και τα νεόδμητα προσφέρονται σε εξωφρενικές τιμές που σε κάνουν να απορείς για το ποιοι είναι αυτοί που διαθέτουν τόσο χρήμα.
Αλλά ας μείνουμε στο κέντρο πρωτευούσης που αργά, αλλά σταθερά, τείνει να αποκοπεί από τον ιστό της πόλης με τον πολλαπλασιασμό των βραχυχρόνιων μισθώσεων και την εκτόξευση των ενοικίων που, αναγκαστικά, επεκτείνεται σε ολόκληρο το πολεοδομικό συγκρότημα. Από την Πρωτοχρονιά ισχύουν φορολογικά μέτρα για όσους εκμεταλλεύονται πάνω από τρία ακίνητα. Ο προσανατολισμός των μέτρων έχει εισπρακτικό χαρακτήρα και ουσιαστικά δεν αποτρέπει κάποιον από τη διάθεση του ακινήτου του στη βραχυχρόνια μίσθωση. Αν συνεχιστεί αυτό, μέσα στην επόμενη εικοσαετία το κέντρο της Αθήνας θα είναι Disneyland, δηλαδή ένας προορισμός μόνο για επισκέπτες. Αντίστοιχα το ίδιο συμβαίνει και με τους παραθεριστικούς προορισμούς από τους οποίους οι περισσότεροι Ελληνες έχουν ήδη αποκλειστεί.
Τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει ότι τα σημεία της χώρας με ταυτοτική σημασία καθίστανται προσβάσιμα μόνο για ξένα και φουσκωμένα πορτοφόλια. Και αντιλαμβάνεσαι ότι είναι δύσκολο να γίνει κάτι διαφορετικό. Αν όλος ο πλανήτης θέλει να πάει στη Σαντορίνη, είναι λογικό οι τιμές να ανεβαίνουν. Αν οι ευρωπαίοι συνταξιούχοι θεωρούν, ακόμα, χαμηλές τις αξίες ακινήτων στα παραθαλάσσια φιλέτα, θα έρθουν για να τα αγοράσουν. Σε μερικά χρόνια οι Ελληνες θα μειοψηφούν στα χώρια της Μάνης. Και δεν μπορείς να κάνεις τίποτα για α υτό. Ασφαλώς οι αριθμοί θα ευημερήσουν, θα έρθει χρήμα στη χώρα και ο τομέας των υπηρεσιών θα ανθίσει. Αλλά, τελικά, δεν θα είναι η πόλη και η χώρα που ξέρουμε.