Σε μια μικρή γερμανική πόλη, το Βάιλ αμ Ράιν (Weil am Rhein), κοντά στα σύνορα με την Ελβετία, βρίσκεται το Μουσείο Vitra Design, ένα από τα ωραιότερα μουσεία, τόσο για την αρχιτεκτονική του, όσο και για τα εκθέματά του. Πηγαίνοντας λοιπόν εκεί για μία μεγάλη έκθεση για το έργο του Le Corbusier (κάπου 10 χρόνια πριν), καθώς μπαίναμε στην πόλη, πρόσεξα με έκπληξη μία μεγάλη καρέκλα σε ρόλο αγάλματος! Η απορία που ξεπήδησε αμέσως, με βάση τους προφανείς συνειρμούς και τα στερεότυπα, ήταν αν σε αυτήν την πόλη έχουν θεοποιήσει την εξουσία, ή αν το γλυπτό αποτελούσε κάποιου είδους σάτιρα.
Ομως, τίποτα από αυτά δεν ήταν σωστό και η αλήθεια ήταν πολύ διαφορετική. Η πόλη αυτή είναι έδρα μιας μεγάλης βιομηχανίας παραγωγής επίπλων, που συνδυάζει την ποιότητα και το design με συνεχείς καινοτομίες σε σχέδια, νέα υλικά και τεχνολογίες παραγωγής. Να λοιπόν που υπάρχει ένα μέρος όπου η καρέκλα δεν αντιπροσωπεύει την αντιπαραγωγική ή και αυταρχική άσκηση εξουσίας αλλά συμβολίζει μια επιτυχημένη παραγωγική δραστηριότητα για την οποία είναι περήφανη η πόλη της.
Γιατί βέβαια, η –προς την αντίθετη κατεύθυνση– συμβολική σύνδεση της καρέκλας με την εξουσία (στερημένη από παραγωγικό περιεχόμενο) δεν αποτελεί μόνο ένα μέσο κριτικής, αλλά για πολλούς εκφράζει όντως αυτό που θεωρούν ως εξουσία (και μάλιστα σε δημοκρατικό πολίτευμα) και διοίκηση (κοινώς μάνατζμεντ).
Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ο τρόπος με τον οποίο οπτικοποιείται το μάνατζμεντ στον παλιό ελληνικό κινηματογράφο (που δείχνει καθαρά τον τρόπο με τον οποίο προσλαμβάνεται και κατανοείται από μεγάλο μέρος της κοινωνίας μας η διοίκηση ενός μεγάλου οργανισμού ή μια επιχείρησης). Αρκεί λοιπόν ένας καλός γάμος με την κόρη του ιδιοκτήτη μιας μεγάλης επιχείρησης για να γίνει ο γαμπρός διευθυντής της επιχείρησης, ασχέτως προσόντων. Και αυτό αποδίδεται με τη σκηνή όπου ο νέος διευθυντής διατάζει (συνήθως) τη γραμματέα του να κάνει κάτι στοιχειώδες. Διοίκηση είναι λοιπόν να είσαι σε θέση να δίνεις διαταγές και αν έχεις την καρέκλα αυτό είναι το πιο εύκολο πράγμα του κόσμου.
Αυτή η άγνοια και αδιαφορία για τη σημασία αλλά και την πολυπλοκότητα του ιδιαίτερα απαιτητικού ρόλου της διοίκησης, από το επίπεδο μιας μικρής μονάδας μέχρι το επίπεδο χώρας ή και υπερεθνικών οργανισμών, όχι μόνο μεταξύ πολλών πολιτών αλλά και μεταξύ αυτών που αποκτούν θέσεις και αξιώματα της πολιτείας αποδεικνύεται ιδιαίτερα προβληματική και είναι κατά ένα τουλάχιστον μέρος υπεύθυνη για λανθασμένες επιλογές, αποτυχημένους σχεδιασμούς και χαμένες ευκαιρίες, με μεγάλο κόστος στη χώρα. Σκεφθείτε μόνο την τεράστια βιβλιογραφία που έχει αναπτυχθεί σχετικά με το μάνατζμεντ από τη δεκαετία του 1950 μέχρι σήμερα και πόσο μακριά από αυτό βρίσκεται ο τρόπος διοίκησης της χώρας, αν και σε κρίσιμες συνθήκες. Χαρακτηριστικά παραδείγματα αυτής της απόστασης είναι η ευκολία με την οποία αποσυνδέεται ως κάτι απόλυτα φυσικό η κατοχή της θέσης (καρέκλας) από τις αντίστοιχες ευθύνες και η παράθεση ευχολογίων ή ιδεολογίας στη θέση προγραμμάτων.
Εδώ φθάνουμε σε ένα κεντρικό ζήτημα λειτουργίας της Δημοκρατίας σήμερα: το ότι πέρα από το πολιτικό-ιδεολογικό στοιχείο, υπάρχει ένα ζήτημα αποτελεσματικής διοίκησης της χώρας, με ταυτόχρονη διαμόρφωση αναπτυξιακών προοπτικών, πολύ πέραν των σημερινών αναιμικών, και αντιμετώπιση των κοινωνικών προβλημάτων της κρίσης, στο πλαίσιο των ασφυκτικών περιορισμών που δημιουργούν η οικονομική κατάσταση του ελληνικού κράτους και οι διεθνείς εξελίξεις, μεταξύ των οποίων δεν πρέπει να αγνοείται η 4η βιομηχανική επανάσταση και οι επιπτώσεις της. Και κάθε μέρα καθυστέρησης ή ακόμα χειρότερα κάθε αποτυχία, έχει μεγάλο κόστος για τη χώρα, που με κανένα τρόπο δεν αντισταθμίζεται με επικοινωνιακά τεχνάσματα, τα οποία εναγωνίως επικαλούνται όσοι καταλαβαίνουν την εξουσία ως καρέκλα, για να γεμίσουν το κενό που δημιουργεί ή άγνοια του πολυσύνθετου και απολύτως αναγκαίου ρόλου που διαδραματίζει η διοίκηση σε κάθε χώρα.