| Konstantinos Tsakalidis / SOOC
Απόψεις

Η κακοποίηση των ζώων και οι νόμοι μας

Στην Ελλάδα έχει υπάρξει σωρεία δρακόντειων νόμων. Αντικείμενο είχαν να περάσουν την εντύπωση μιας κυβέρνησης που δεν σηκώνει μύγα στο σπαθί της και λιγότερο να εφαρμοστούν. Είναι ένα τέτοιο το νομοθέτημα για τη μετατροπή της κακοποίησης και θανάτου ζώων από πλημμέλημα σε κακούργημα;
Αντώνης Πανούτσος

Μεγάλωσα τις εποχές που ένα σουτ σε μία γάτα ήταν τόσο συχνό όσο σε μια μπάλα. Σε φιλόζωη, όμως, στα μέτρα της εποχής, οικογένεια. Μπορεί να μην είχαμε οικιακό ζώο αλλά όταν μια γάτα είχε κλέψει ένα ψάρι από την φουφού στην αυλή, ο πατέρας μου της πέταξε ένα παπούτσι και την πέτυχε και ο καπτάν Ανδριανός για μια εβδομάδα είχε ενοχές ότι την σκότωσε. Μέχρι η γάτα να εμφανιστεί, να κλέψει το επόμενο ψάρι και ο πατέρας μου να πάψει να είναι ο Ρασκόλνικοφ της Καλλίπολης.

Είχα σκύλο. Και άλλο σκύλο. Και άλλο σκύλο. Δεν πηγαίνω σε ζωολογικούς κήπους επειδή δεν μπορώ να βλέπω ζώα σε κλουβιά. Φωτογραφίες με κακοποιημένα ζώα είναι λόγος για να σταματήσω να διαβάζω το site που τις έβαλε. Εχοντας λοιπόν καταθέσει τα φιλοζωικά μου διαπιστευτήρια να προσθέσω ότι το νομοσχέδιο για την κακοποίηση των ζώων δεν έχει νόημα.

Πριν από 60 χρόνια ο μικρός του καφενείου μετά το κλείσιμο κοιμόταν πάνω σε κουρελού στο πάτωμα. Στην Πειραιώς έξω από το Ορφανοτροφείο άφηναν τα εξώγαμα μέσα σε μεταλλική βρεφοδόχο. Στους δρόμους οι πιτσιρικάδες που κλαίγανε μετά τις σφαλιάρες που τους έριχναν οι μανάδες τους έκαναν χορωδίες. Οι «φιλόζωες» οικογένειες όταν η γάτα τους γεννούσε πνίγανε τα γατάκια στον κουβά «να μην υποφέρουν».

Πριν από 30 χρόνια οι γονείς αγόραζαν πολύχρωμα κοτοπουλάκια στα παιδιά τους για να παίξουν  το Πάσχα. Τα κοτοπουλάκια πέθαιναν στο διήμερο. Κάποια στιγμή κάποιος είπε ότι το κοτοπουλάκι δεν είναι παιχνίδι. Μετά τις αντιδράσεις, η αστυνομία απαγόρευσε να πουλάνε τα κοτοπουλάκια στις λαϊκές αγορές. Πρώτα έρχεται η κοινωνική ευαισθησία, μετά η αντίδραση των μαχητικών ομάδων και τελευταίοι οι νόμοι που επισημοποιούν τα διαμορφωμένα πιστεύω της κοινωνίας. Η εξαγγελία για μετατροπή σε κακούργημα της κακοποίησης και θανάτου ζώων μπορεί να εξεταστεί κάτω από αυτό το πρίσμα.

Στις ευαισθησίες μιας κοινωνίας που ο βασανισμός ενός σκύλου γίνεται κύριο θέμα και το μαχαίρωμα ενός άλλου σκύλου παρά λίγο να προκαλέσει το λιντσάρισμα του δράστη, η αντίστοιχη ευαισθησία του πολιτικού είναι προβλεπόμενη,  ακολουθούσε με νομοθέτημα.

Η εξαγγελία της μετατροπής της κακοποίησης και θανάτου ζώων από πλημμέλημα σε κακούργημα θα ήταν αναγκαία αν λόγω μικρών ποινών οι δράστες επαναλάμβαναν το αδίκημα ή αν ο χαρακτηρισμός του σαν κακούργημα απέτρεπε ανάλογα αδικήματα. Το τελευταίο έχει σχέση και με την αναλογικότητα στην ποινή: η μέγιστη ποινή μπορεί να είναι αποτρεπτική για την τέλεση αδικήματος, αλλά η επιβολή της μέγιστης ποινής δεν μπορεί να είναι και βάση του ποινικού κώδικα της πολιτείας. Αλλιώς θα μπορούσαμε και να πάμε στο βρετανικό Bloody Code του 18ου αιώνα που 215 αδικήματα τιμωρούντο με την θανατική ποινή.

Στην Ελλάδα έχει υπάρξει σωρεία δρακόντειων νόμων. Αντικείμενο είχαν να περάσουν την εντύπωση μιας κυβέρνησης που δεν σηκώνει μύγα στο σπαθί της και λιγότερο να εφαρμοστούν.

Τη δεκαετία του ’80 είχε περάσει ένας νόμος για το ντόπινγκ που προέβλεπε μη εξαγοράσιμες ποινές. Ο νόμος ξεδρακοντειάστηκε όταν το δικαστήριο έπρεπε να στείλει μια δημοφιλή πρωταθλήτρια στην φυλακή.

Το 2018 το υπουργείο Υγείας επέβαλε πρόστιμο 1.500 ευρώ σε όσους κάπνιζαν και οδηγούσαν με συνεπιβάτη ανήλικο παιδί. Αμφιβάλω αν εφαρμόστηκε ποτέ. Ο λόγος είναι ότι ο  αστυφύλακας με αυτά που βλέπει στον δρόμο δεν το έχει για πρόστιμο του ενάμιση χιλιάρικου, σε μεροκαματιάρη επειδή άναψε τσιγάρο με το παιδί στο αμάξι. Και ο δικαστής με αυτά που βλέπει και ακούει στην αίθουσα δεν θα στείλει φυλακή έναν πρωταθλητή επειδή πήρε κάτι. Στο κάτω, κάτω πόσες φορές έχει ακούσει για τους αθλητές των άλλων χωρών το «όλοι τα ίδια κάνουνε»; Ο ένας λοιπόν θα κοιτάξει να κάνει τα στραβά μάτια και ο άλλος να βρει λόγο για να τον αθωώσει. Αντίθετα αν το πρόστιμο για το κάπνισμα είναι 300 ευρώ  και η ποινή εξαγοράσιμη ή με αναστολή δεν υπάρχει πρόβλημα.

Ερχόμαστε λοιπόν στο επόμενο ερώτημα. Το νομοθέτημα για τη μετατροπή της κακοποίησης και θανάτου ζώων από πλημμέλημα σε κακούργημα έχει αναλογικότητα; Συμβαδίζει με τις ποινές για ανάλογα αδικήματα; Αν ναι, ο νόμος θα εφαρμοστεί. Αν όχι, τη λύση θα τη δώσει η πράξη, όπως με όλους τους νόμους-ευχές. Όπως εκείνου για τις διαδηλώσεις που λέγανε ότι θα δώσει λύση στο αδιέξοδο στο κέντρο της Αθήνας αλλά κάπου μέσα μας ξέραμε —και νομίζω ότι ξέρανε— ότι δεν πρόκειται να εφαρμοστεί. Νόμοι καλών προθέσεων. Ομως με την ίδια βαρύτητα με τις ευχές των μοντέλων για  παγκόσμια ειρήνη.